Зерттеу мақсаты. Ғылымға негізделген экономикаға көшу кезінде ҒЗТКЖ-ны тиімді басқарудың рөлі өте маңызды, өйткені бұл тек ҒЗТКЖ бюджетінің көлемі мен Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік- конструкторлық жұмыстарға (ҒЗТКЖ) жұмсалған шығындардың пайыздық үлесі туралы ғана емес, сонымен бірге жалпы инновациялық қызметті басқаруға да қатысты. Мақалада ғылымды қажет ететін өндірістердің менеджментінің эволюциясы және оның әр даму кезеңіндегі ерекшеліктері талданады.

Әдіснамасы. Мақалада ғылыми ақпаратты жүйелі талдау және құрылымдау қолданылады. Шетел- дік тәжірибеде қолданылатын ғылымды қажет ететін өндірістерді басқару жүйесінің әдіснамалық не- гіздерін анықтауға арналған шегерім әдісі.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеу көрсеткендей, Қазақстандағы бұл көрсеткіштерді бағалауға микро және шағын компаниялар әсер етеді, ал инновацияны ынталандырудың мемлекеттік бағдарламалары жаңа тауарлар мен қызметтер тұтынушыларымен байланысты және маркетингті жаңа өнімдерді немесе технологияларды әзірлеуге арналған процесске енгізуді қамтамасыз ету керек.

Зерттеу нәтижелері. Осы мәселе бойынша шетел әдебиеттерін зерттеу арқылы 4.0 Индустриясы контекстінде ғылымды қажет ететін өндірістерді басқарудың негізгі тәсілдерін бөліп көрсетуге мүмкін болды. ҒЗТКЖ менеджментінің эволюция бойынша үлгілері және олардың ерекшеліктері келтірілген.

Зерттеу мақсаты – Қазақстанның ауылдық жерлерінің инфрақұрылыммен қамтамасыз етілу деңгейінің дамуының стратегиялық бағыттарын анықтауға мүмкіндік беретін салыстырмалы талдау.

Әдіснамасы – инфрақұрылымдық қауіпсіздік мәселелерін зерттеуге жүйелі көзқарас; статистикалық және экономикалық талдау әдістері. Зерттеу жүйелік-функционалдық көзқарасқа негізделген шетелдік және отандық ғалымдардың классикалық және заманауи зерттеулерінде келтірілген тұжырымдамалар мен гипотезалардың іргелі ережелеріне, сондай-ақ өңірлік даму саласындағы Қазақстан Республикасының бағдарламалық жасақтамаларына негізделген. Бұл зерттеу жүйелік, салыстырма- лы және кластерлік талдау әдістерін, жіктеу және топтастыру әдістерін, көп нұсқалы статистикалық талдауды қолдануға негізделген, бұл Қазақстанның ауылдық аймақтарының инфрақұрылыммен қамтамасыз етілуіне салыстырмалы талдау жүргізуге, топтастыруға мүмкіндік берді. өңірлер, бұл еліміздің ауылдық жерлеріндегі инфрақұрылымды дамытудың стратегиялық бағыттарын анықтауға мүмкіндік берді. Бастапқы статистикалық ақпаратты өңдеу үшін «IBM SPSS Statistics» қосымшасының «Классификациялық талдау» пакеті пайдаланылды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – Қазақстан өңірлеріндегі ауылдық елді мекендердің базалық инфрақұрылыммен қамтамасыз етілу деңгейін салыстырмалы талдау инфрақұрылыммен қамтамасыз етілу деңгейі бойынша ел аймақтарын саралауға және оны дамытудың басым бағыттарын айқындауға мүмкіндік беретіндігінде. Бұл өз кезегінде, оларды туристік тартымдылықпен қамтамасыз етеді.

Зерттеу нәтижелері өңірлердің әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру, туризм индустриясын дамыту, сондай-ақ мемлекеттік органдардың ауылдық елді мекендерді кешенді дамыту бойынша ғылыми зерттеулерді жүзеге асыруы үшін қызығушылық тудыруы мүмкін.

Зерттеу нәтижесі – Қазақстанның ауылдық аймақтарының инфрақұрылыммен қамтамасыз етілуін салыстырмалы талдау дестинацияның көлікпен жету көрсеткішін қамтамасыз етудегі бар проблема- ларды, коммуналдық және әлеуметтік инфрақұрылыммен қамтамасыз етудің төмен деңгейін анықтауға мүмкіндік берді, бұл ауылдық аумақтардың туристік бағыттар ретінде тартымсыздығын және потенци- алды туристер тарапынан сұраныстың төмендігін анықтайды.

Зерттеу мақсаты – мемлекеттің өзі туралы идеяның және Қазақстан Республикасына сапарарасындағы байланыстырушы буын ретінде электронды «ұзынқұлақ» радиосының әсерін зерттеу.

Әдіснамасы. Бұл зерттеу сапалы талдау болып табылады. Зерттеуге қатысушылар – Қазақстан Республикасына ешқашан келмеген 48 шетелдік азамат. Зерттеу сауалнамалары Қазақстан Республикасына қатысты болады, респонденттерге тән ерекшеліктер, олардың елге келу ниеттері, олардың Қазақстан туралы не біледі және олар өз демалысын өткізу үшін алдағы бағыт ретінде Қазақстан Республикасын таңдай ма деген түсінік негізінде құрылды. Сауалнамалар ағылшын тілінде жүргізілді. Алынған деректерді талдау үшін Atlas.ti. бағдарламасы қолданылды.

Зерттеудің бірегейлігі / ерекшелігі. Шетелдік азаматтардың көзімен Қазақстан Республикасы туралы түсінік елдегі туризмді дамыту аспектілерінің ерекшеліктері мен сипаттамаларын анықтауға және осы саланы дамытуда кемшіліктердің болуы туралы өзара түсіністікті анықтауға мүмкіндік береді.

Зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасының әлемдік нарықта жеткілікті түрде жақсы ұсынылмағанын айқын көрсетеді және тиісті уәкілетті органдар бұған назар аударуға және елдің әлемдік нарықтағы имиджін ілгерілету жөнінде шаралар қабылдауға тиіс.

Зерттеу мақсаты – туризмдегі шығындар құрылымының өзгеруіне және саяхатшылардың қалауына жаһандық шектеулердің әсерін зерттеу.

Әдіснамасы. Зерттеу мақсатына жету үшін статистикалық және салыстырмалы талдау әдістері қолданылды. Сондай-ақ зерттеудің әдіснамалық негізі туризм саласындағы мемлекеттік органдар мен халықаралық ұйымдардың ашық көздерінен алынған ресми ақпаратты, сондай-ақ ғылыми мақалаларды зерделеу болып табылады.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Мақалада әлемдегі және Қазақстандағы ішкі туризмнің қазіргі жағдайына, сондай-ақ оның саяхат индустриясындағы рөліне қысқаша баға берілген. Бұдан басқа, коронавирустық инфекция пандемиясының әсері, сондай-ақ халықаралық сапарлардағы шектеулер сал- дарынан халықаралық және ішкі сегменттегі кірістердің құрылымдық өзгерістеріне талдау жүргізілді.

Зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасындағы ішкі туризмнің әлсіз дамуының негізгі себеп- терін және одан әрі трендтерін анықтауға мүмкіндік берді. Ішкі саяхатты ынталандырудың жаңа тетік- тері ұсынылды.

Зерттеу мақсаты. Бұл зерттеу Қазақстанның университеттерінің бірі мысалында COVID-19 пан- демиясы кезінде онлайн оқытудың студенттерінің үлгеріміне әсері болды ма және қалай әсер еткенін зерттеуге бағытталған.

Әдіснамасы. Мақалада бірнеше әдістемелер қолданылды, атап айтқанда: негізгі компоненттерді талдау, бейімділік коэффициенті бойынша ұқсас параметрлік емес іріктеу әдісі және жасырын айны- малысы бар көп деңгейлі модель.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Біздің білуімізше, бұл COVID-19 кезінде онлайн-оқытудың Қазақстанның жоғары оқу орындарындағы академиялық үлгерімге әсерін бағалаудың алғашқы әрекеті.

Зерттеу нәтижелері. Біздің деректеріміз онлайн білім алған студенттердің әдеттегі форматта оқыған студенттердің алдыңғы тобына қарағанда үлгерімі біршама төмен болғандығын көрсетсе де, бұл нәтиже статистикалық тұрғыдан маңызды емес болып шықты. Студенттердің екі тобы үшін олардың академиялық қабілеттері мен оқуға қатынасын көрсететін үлгерімнің алдыңғы деңгейі, атап айтқанда ҰБТ-ға түсу балы және алдыңғы жинақталған GPA сияқты көрсеткіштер оқу тәсіліне қарағанда (онлайн немесе әдеттегі) әлдеқайда маңызды. Сонымен бірге, Zoom® сессияларының «сапасын» сипаттайтын белгілі бір техникалық айнымалылар студенттердің академиялық үлгеріміне әсер еткенін анықтадық. Атап айтқанда, Zoom®-да өткізілетін сабақта жеке компьютердің орнына смартфонды пайдалану олардың үлгеріміне теріс әсер етті. Бірнеше басқа сипаттамалар да күтілетін әсерлерді көрсетті, бірақ олар статистикалық тұрғыдан маңызды емес болып шықты, мүмкін, біріктіру және пайдаланылған де- ректер жиынтығына байланысты.

Зерттеу мақсаты – студенттердің жұмсақ дағдылары (SS), олардың түрлері және қайда қалыптасатыны туралы білімдерін зерттеу. Жұмысқа орналасу үшін қандай қажетті дағдылар қажеттігі туралы студенттердің пікірін анықтау.

Әдіснамасы. Зерттеу әдіснамасы Қазақстан Республикасы Жоғары оқу орындарының бакалавриат студенттері арасында сауалнама жүргізу болды. 9 Жоғарғы оқу орнының (ЖОО) 215 студенті қатысты.

Әдебиеттерді шолу негізінде жұмсақ дағдыларды қалыптастырудың негізгі бағыттары анықталды – отбасы, мектеп және ЖОО. Студенттердің жауаптарын талдау үшін SPSS және Excel бағдарламалары қолданылды. Талдау жыныс тұрғысынан жүргізілді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – студенттердің жұмысқа орналасуы олардың кәсіби және бағдарламалық дағдыларына тікелей байланысты, сондықтан қазақстандық жоғары оқу орындары студенттерінің қандай бағдарламалық дағдыларға ие екенін білу маңызды.

Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, жауапкершілік пен сыпайылық отбасында неғұрлым қарқынды қалыптасады, ары қарай оқу орындарында дамиды. Алайда, дағдылар жоғарғы оқу орындарында мектепке қарағанда белсендірек дамиды. Зерттеудің негізгі нәтижелері студенттердің жұмысқа орналасу үшін жұмсақ дағдылардың маңыздылығы туралы жалпы түсінікке ие екенін көрсетті. Сондықтан студенттердің белгілі бір пәндерді өту кезінде алған дағдыларына егжей-тегжейлі талдау жүргізу ұсынылды.

Зерттеудің мақсаты – Қазақстан Республикасындағы моноқалаларды дамытуға бағытталған бағдарламаларды іске асыру нәтижелерін талдау.

Әдіснамасы – синтез, талдау, салыстыру, жалпылау сияқты жалпы ғылыми əдістер.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Моноқалаларды дамыту бағдарламаларын талдау жүргізу нәтижелері өңірлік әлеуметтік-экономикалық бағдарламаларды әзірлеуде, аймақтарды дамытуға арналған іс шараларды бағалауда қолданылуы мүмкін.

Зерттеу нәтижесінде Текелі, Шахтинск, Жезқазған моноқалаларының әлеуметтік-экономикалық дамуын талдау нәтижесі бойынша қалаларда экономикалық, әлеуметтік сала, инфрақұрылымдық мәселелер жағдайының деңгейі төмен екендігі анықталды. Өндірістік орындардағы негізгі капиталдың ескіруі басты себеп болган қалаларда инвестициялық белсенділіктің төмен деңгейі, өндірістік қуаттың әлсіздігі, техникалардың жетіспеушілігі, өнімдердің бәсекеге қабілетті болмауы сияқты ортақ мәселелері айқындайды. Яғни, моноқалалардағы өндірісті қайта жандандырмай әлеуметтік- экономикалық жағдайды жақсарту қиынға соқпақ.

Зерттеу мақсаты. Осы мақаланың негізгі мақсаты – Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің (МЖӘ) ағымдағы жағдайын бағалау, Қазақстандағы МЖӘ жобаларын басқару жүйесі туралы білетінімізді талдау және біріктіру. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын басқару жүйесінің өзекті жай-күйін бағалауға, Қазақстанда МЖӘ жобаларын іске асырудың негізгі олқылықтары мен кедергілерін айқындауға және оларды реттеу мен жетілдіру жөнінде шаралар ұсынуға қажеттілік анықталды.

Әдіснамасы. Мақаланы дайындау кезінде сипаттамалық әдістеме, сонымен қатар эвристикалық талдау әдісі қолданылды. Зерттеу барысында жария ресурстарда, оның ішінде үкіметтік порталдарда ұсынылған деректер талданды. Зерттеу барысында МЖӘ жобалары, МЖӘ, мемлекеттік сектор, жеке сектор, концессиялар, корпоративтік заңнама туралы заңдарға қатысты құқықтық актілер мен нормативтік актілер қаралды.

Зерттеу әдістері. Зерттеу аясында мыналар қолданылды:

- мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы отандық және шетелдік ғалымдарды талдауды қамтитын теориялық;

- жалпылаудың, салыстырудың және салыстырудың, шегерудің және индукцияның логикалық әдістері, формализация әдісі, логикалық түсіндіру, логикалық негіздеу әдісі және басқалары;

- заңнамалық және нормативтік құжаттарды талдау;

- Қазақстандық МЖӘ орталығының мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының базасын талдау;

- алынған талдау және бағалау нәтижелерін графикалық түрде ұсыну әдісі.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Трансформация процесінде тұрақты тұрған Қазақстанның ақпараттық саясаты бүгінде қайта жүктеуді қажет етеді. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын басқару жүйесін жаңарту қажет. Зерттеуде Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының ағымдағы жағдайын, сондай-ақ даму динамикасын анықтау мен бағалауға басты назар аударылды. Авторлар МЖӘ жобаларын басқару жүйесін дамытудағы негізгі олқылықтарды айқындап, құрылымдады, сондай-ақ оларды жетілдіру бойынша шараларды ұсынды.

Зерттеу нәтижелері. Қазақстанда МЖӘ заңнамалық аспектілерді жетілдіру және батыс елдерде таралған МЖӘ нысандарына жақындату үшін жан-жақты қарауды талап етеді, МЖӘ-нің жаңа заманауи тәсілдерін құру, тетікті бизнес пен жұртшылық үшін жобаларды іске асырудың қолжетімді және ашық көзіне айналдыру, Мемлекеттік сатып алулар арасында қатаң шектеу жүргізу қажет, өйткені бүгінгі күні құрал Мемлекеттік сатып алу рәсімдерін айналып өтуге айналды. Мемлекеттен барлық кәсіпкерлік тәуекелдерді алып тастау қажет. Аулақ негізсіз ұсынылатын сверхльгот және сверхмаржинальности. Осының барлығы Қазақстан Республикасындағы МЖӘ жобаларын басқару жүйесінің ағымдағы жағдайын түбегейлі өзгертеді және жетілдіреді және оны іске асыру үшін неғұрлым тартымды етуге мүмкіндік береді. Бұл процесте мемлекетке жетекші рөл беріледі, ал МЖӘ жобаларын басқару жүйесін мемлекеттік реттеу уақыт пен осы жүйені өзгерту қажеттілігінің өзгеруіне қозғаушы күш болуы керек.

Түйін сөздер: мемлекеттік-жекешелік әріптестік, басқару жүйесі, жобаларды басқару, мемлекеттік басқару

Зерттеумақсаты –аймақтың дамуының экономикалық субъектілері мен онда тұратын азаматтардың әл-ауқатын жақсартуға ықпал ететін негізгі бағыттар мен мүмкіндіктерді анықтау болып табылады.

Әдіснамасы. Зерттеу барысында құрылымдық, функционалдық, жүйелік және кешенді талдаулар, сондай-ақ өңірлерді басқару бойынша деректердің ақпараттық ағынына талдау жүргізілді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеудің құндылығы елдің тұрақты дамуы контексінде өңірдің бәсекеге қабілеттілігін басқарудың түрлі аспектілерін қамтитын ғылыми, практикалық және әдіснамалық ережелерді қалыптастырудан тұрады.

Зерттеу нәтижелері – әлеуетті тәуекелдер және өңірлер дамуының өңірлік ерекшеліктері сипатталған. Өңірлер деңгейінде стратегиялық жоспарлау сапасына әсер ететін негізгі факторлар айқындалды және оларды жақсарту жөнінде ұсынымдар әзірленді. Ақмола облысының ауылдық округ, ауыл деңгейінде нақты деректерді ұсыну мүмкіндігімен ауданның цифрлық әкімдігінің жұмыс істеп тұрған демонстрациялық моделі ұсынылды. Осыған байланысты ұлттық шаруашылық жүйелерінің бәсекеге қабілеттілігін қалыптастырудағы өңірлердің рөлі мен маңыздылығының өсуі айқын болып отыр, бұл өңірдің бәсекеге қабілеттілігінің теориялық-әдіснамалық және практикалық аспектілерін жүйелі зерттеу қажеттігінің негіздемесін береді.

Зерттеу мақсаты – қазіргі жағдайдағы Қазақстан Республикасындағы жергілікті жерлердегі жергілікті өзін-өзі басқаруды дамытудың бағыттары мен мүмкіндіктерін, қоғамдағы азаматтардың белсенділігін арттырудағы рөлін, оның орнын, аймақтық биліктің дербестігін кеңейту, меншікті бюджеттік процесті басқарудағы потенциалын іске асыруды зерттеу болып табылады.

Қазақстан Республикасының жергілікті өзін-өзі басқаруды бюджеттеу жүйесінің қазіргі жағдайы туралы материалдарды зерттеу және соның негізінде оны жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлеу.

Әдіснама. Зерттеу барысында теориялық жалпылау, ғылыми абстракция, нормативті-құқықтық актілерді талдау, Қазақстан Республикасы ұлттық экономика министрлігінің мәліметтері негізінде өткен және қазіргі жағдайды салыстырмалы талдау сынды жалпы ғылыми әдістер қолданылды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Қабылданған жаңашылдықтардың маңызды бағыттарының бірі аудандық маңызы бар қалалар, кенттер, ауылдық округтер деңгейінде дербес бюджетті кезең-кезеңмен енгізу, сондай-ақ бюджет процесінде жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өкілеттіктерін одан әрі кеңейту болып табылады.

Зерттеудің құндылығы коммуналдық меншіктің бір бөлігін жергілікті басқару органдарының қарамағына бере отырып, дербес бюджетті құруға бағытталған жүргізілген реформаларды бағалау қажеттілігін білдіреді, бұл осы органдардың осы меншікті бөлудегі және бюджетті бөлудегі өкілеттіліктерінің өсуіне ықпал етеді.

Зерттеу нәтижесі – өз шешімін талап ететін жергілікті өзін-өзі басқару органдарының халықаралық нормаларға сәйкес түсінігі, сондай-ақ жергілікті мемлекеттік және өзін-өзі басқару органдарының, соның ішінде оларды бюджеттеу тетіктеріне қатысты, қызметі мен құзыреттерінің ара-жігін ажырату мәселелері анықталды.

Зерттеу мақсаты – Қазақстанда жоғары білім (ЖБ) жəне техникалық жəне кəсіптік білім беру (ТжКБ) Альянсының білім беру мүмкіндіктерін, сондай-ақ осы үрдіске байланысты проблемаларды зерттеу болып табылады.

Əдіснамасы. Зерттеу əдістері ретінде білім берудің əртүрлі нысандарын жəне тікелей ЖБ жəне ТжКБ интеграциялау мəселелеріне қатысты əлемдік жəне Қазақстандық əдебиеттерді қорыту, бақылау жəне сыни талдау, проблемаларды салыстырмалы талдау пайдаланылды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Соңғы он жылдықта жоғары білім жəне кəсіптік білім альянстарының білім беру мəселесі ерекше өзекті болып отыр. Мəселенің негізгі аспектілері оқу бағдарламаларының үйлесімділігі, білім берудің бірыңғай тұжырымдамасы шеңберінде бір деңгейден екінші деңгейге біртіндеп көшу, еңбек нарығында олардың қажеттілігін арттыру мақсатында түлектер арасында бірыңғай кəсіби құзыреттілікті қалыптастыру проблемалары болып табылады.

Зерттеу нəтижелері. Осы мақалада Қазақстанда ЖБ жəне ТжКБ альянсын қалыптастыру қажеттілігі мен мүмкіндіктері, сондай-ақ осындай альянстарды құру кезінде білім беру мекемелері тап болуы мүмкін проблемалар қаралды. Сондай-ақ, білім беру деңгейлері арасындағы одақтарды қалыптастырудың артықшылықтары мен мүмкін модельдері ұсынылды.

Зерттеу мақсаты – жаңа буын болып саналатын университеттердің мəні, рөлі мен модельдерін сараптау жəне сын-қатерлерін анықтау.

Зерттеу əдіснамасы – Web of Science дерекқорларындағы кəсіпкерлік университеттерді қарастырған іргелі жəне эмпирикалық зерттеулерге əдеби шолудан, ақпаратты өңдеуден жəне жүйелеуден, кəсіпкерлік жоғары оқу орындарының модельдеріне салыстырмалы талдау жүргізуден тұрады.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – зерттеудің нəтижелерін Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі, жоғары оқу орындары, сондай-ақ, ғылыми орталықтар мен ғылыми-зерттеу институттарының қызметкерлері жəне қалың бұқара пайдалана алады.

Зерттеу нəтижелері – мақалада Үштік спираль шеңберіндегі кəсіпкерлік жəне қатысушы университеттеріне байланысты ең танымал дереккөздер сарапталып, осы екі модельдің негізгі сипаттамалары айқындалды. Сонымен бірге, олардың қалыптасуы мен дамуына əсер ететін факторлар анықталып, салыстырмалы талдау жүргізілді.