Зерттеу мақсаты. Бұл жұмыс 2009-2017 жылдар аралығындағы панельдік деректерді пайдалана отырып, Қазақстандағы фирмалардың жалпы фактор өнімділігіне кеңістік агломерациясының əсерін зерттейді.

Əдіснамасы. Біз моменттердің жалпылама əдісін (GMM) қолдана отырып, екі сатылы бағалау стратегиясын жəне эндогендік бейімділіктерді бақылауды қолданамыз. Фирма деңгейіндегі деректер Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау жəне реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросынан алынған.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Бұл зерттеу дамушы елдердегі кеңістіктік шоғырлану мен фирма деңгейінің өнімділігін эмпирикалық зерттеуге ықпал етеді жəне саясаткерлерге мемлекеттік бағдарламаларды жүзеге асыру алдында қарастыратын құнды түсініктерді береді.

Зерттеу нəтижелері. Нəтижелер кластерлеу кезінде өнімділіктің жоғарылайтынын көрсетеді: бір саладағы көрші фирмалар қызметкерлерінің санының 10 %-ға артуы фирма деңгейіндегі өнімділікті 1,36 %-ға арттырады, ал басқа салалардағы жұмыспен қамтудың 10 %-ға артуы фирма өнімділігін 1,95 %-ға арттырады. Өнімділіктің артуы географиялық біріктірудің 9-сандық қосалқы аймақтық деңгейіне қарағанда 2-сандық аймақтық деңгейде жоғары болады, бұл тығыз географияның фирмалардың өнімділігін жоғарылататынын білдіреді.

Зерттеудің мақсаты – Қазақстанда мемлекеттік-жекешелік əріптестіктің (бұдан əрі – МЖƏ) жұмыс істеуін дамытудың негізгі кезеңдерін айқындау жəне МЖƏ-нің қазақстандық моделінің тəжірибесін талдау негізінде МЖƏ-ні бағалау.

Əдіснамасы. Ғылыми мақалада шетелдік жəне отандық ғалымдардың еңбектері, нормативтікқұқықтық актілер жəне басқа да ресми дереккөздер пайдаланылды. Зерттеу жүйелік тəсілді жəне салыстырмалы талдау əдісін қолданады.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеудің құндылығы ғылыми нəтижелердің практикалық маңыздылығында, атап айтқанда инфрақұрылымдық жəне əлеуметтік маңызы бар жобаларды іске асырудың тиімділігін арттыру мақсатында мемлекеттік органдар мен шаруашылық жүргізуші субъектілердің өзара іс-қимылы үшін мемлекеттік-жекешелік əріптестіктің институционалдық жəне құқықтық тетіктерін жетілдіруде жатыр.

Зерттеу нəтижелері – жеке жəне қосымша инвестицияларды тарту мақсатында мемлекеттікжекешелік əріптестік тетігінің институционалдық жəне құқықтық негізін зерделеудің қаншалықты маңызды екенін анықтауға мүмкіндік берді. Салыстырмалы талдау арқылы Қазақстанда мемлекеттікжекешелік əріптестікті дамытудың негізгі кезеңдері анықталды, институционалдық жəне құқықтық аспектілерге баға берілді жəне осы құралды дамытуды жетілдірудің негізгі бағыттары айқындалды. Практикалық маңыздылығы: зерттеу материалдары Қазақстандағы мемлекеттік-жекешелік əріптестік жобаларының ерекшелігін ескеретін практикалық ұсынымдар алу үшін пайдаланылуы мүмкін.

Зерттеудің мақсаты – Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқару жүйесінде, COVID-19 пандемиясы жағдайында жəне қазіргі уақытта қашықтықтан жұмыспен қамтудың тиімділігіне байланысты мəселелерге назар аудару. Қазақстанда мемлекеттік қызметшілердің қашықтан жұмыс істеуін ұйымдастыру тəсілі қоғам тарапынан назардың маңызды объектілерінің біріне айналуда, өйткені олар халықтың өмір сүру сапасы мен əл-ауқатының деңгейіне үлкен əсер етеді.

Мақалада пандемия жағдайында мемлекет қабылдаған, Қазақстанның мемлекеттік секторында жұмыспен қамтудың икемді нысандарын құру бойынша жағдай жасайтын əкімшілік шаралар қаралды, сондай-ақ мемлекеттік қызметшілердің қашықтан жұмыс істеудің ағымдағы жай-күйінің тиімділігін бағалау бойынша жауаптары ұсынылды.

Əдістеме – зерттеу Scopus, Web of Science халықаралық дерекқорларынан, ресейлік жəне қазақстандық ғылыми журналдардан жиналған мемлекеттік сектордағы қашықтықтан жұмыспен қамту тақырыбы бойынша ғылыми жұмыстар негізінде, сондай-ақ статистикалық деректер, Қазақстан Республикасының Үкіметі қабылдаған жекелеген шараларды талдау жəне мемлекеттік қызметшілерге əлеуметтік сауалнама негізінде құрылған.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Талдау Қазақстанда мемлекеттік басқару жүйесіндегі қашықтықтан жұмыс істеудің тиімділігін арттыруға көп көңіл бөлінеді деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді, сонымен бірге, əлеуметтік сауалнама нəтижелеріне сəйкес, мемлекеттік қызметшілер қашықтықтан жұмыс режимі кезінде мемлекеттік қызметшілердің физикалық жəне психологиялық жағдайына, цифрлық сауаттылық деңгейіне, материалдық-техникалық базаны жəне цифрлық қауіпсіздік жеткіліксіз жəне заңнамалық деңгейде пысықтауды талап етеді.

Зерттеу нəтижелері. Алынған мəліметтер негізінде авторлар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік басқару жүйесінде қашықтықтан жұмыспен қамтудың тиімділігін арттыру бойынша бірқатар ұсыныстар ұсынады.

Зерттеу мақсаты – атом электр станциясын салу бойынша мемлекеттік саясат аясында халықтың хабардарлық деңгейін, ашықтық пен билікке сенімін зерттеу.

Əдіснамасы. Бұл жұмыста сапалық жəне сандық зерттеу əдістері қолданылған болатын. Елдің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша жүргізіліп жатқан мемлекеттік саясатты, атап айтқанда, атом электр станцияларын салу сұрағын талдау үшін зерттеуде тұрғындар арасында онлайн əлеуметтік сауалнама қолданылады. Бұл жұмыста Google Survey негізіндегі онлайн сауалнама пайдаланылды. Сауалнамаға 108 респондент қатысты. Жұмыста мемлекеттік мекемелердің ақпараттық материалдары, ақпараттық жəне жаңалықтар мақалалары, сондай-ақ атом энергетикасы саласындағы халықаралық тəжірибеге шолу ұсынылған. Сондай-ақ, атом энергетикасын дамыту үшін сыртқы факторларды талдау жəне бағалауға біз PEST-талдауды (саяси, экономикалық, əлеуметтік жəне технологиялық факторлар) қарастырдық.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Қоғам елдің ең өзекті де өткір саяси мəселелерін шешуге маңызды рөл атқарады. Азаматтардың санасы мен пікірі қоғамда мемлекет қабылдаған саяси шешімдерге оң көзқарастың қалыптасуына ықпал етеді. Соңғы екі онжылдықта кейбір елдерде энергия жəне парниктік газдар шығарындыларын азайту саясаты таза энергияны, соның ішінде атом энергиясын енгізуге ықпал етті. Қазақстанда энергетикалық қауіпсіздік мəселесі қашанда өзекті болып келеді жəне ешқашан күн тəртібінен түскен емес. Қазіргі уақытта мемлекет қанша күш салып жатқанымен, энергетика саласындағы мəселелер азаймай отыр.

Зерттеу нəтижелері. Жұмыста көптеген авторлардың халықтың хабардар болу дəрежесі мемлекеттік органдардың ашықтығы мен ақпараттық ашықтығына байланысты екендігі туралы мəлімдемелері талданады. Осы факторлардың əсерін эмпирикалық түрде дəлелдеу үшін осы жұмыста социологиялық зерттеу пайдаланылды. Сауалнама респонденттердің жауаптарын қамтиды, талдау өте қызықты болды. Нəтижесінде, мемлекеттік институттар ұсынатын ақпарат деңгейі мен азаматтардың хабардарлығы арасында оң байланыстың бар екені анық көрсетілді.

Зерттеудің мақсаты – Қазақстанның ірі қалаларының əлеуметтік-экономикалық дамуының қазіргі жай-күйіне талдау жүргізу, проблемаларды анықтау жəне оларды дамыту жөнінде ұсыныстар əзірлеу.

Əдіснамасы. Жұмыс барысында статистикалық жəне салыстырмалы экономикалық талдау, төсеу жəне жүйелеу əдістері қолданылды. Ірі қалаларды дамытудың күшті жəне əлсіз жақтарын, қауіптері мен артықшылықтарын анықтау үшін SWOT-талдау жүргізілді. Логикалық əдістің көмегімен Қазақстанның ірі қалаларын дамытудың əлеуетті бағыттары анықталды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеу барысында ірі қалалардың əлеуметтік-экономикалық дамуына талдау жасалды, олардың дамуының күшті жəне əлсіз жақтары анықталды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ірі қалаларының даму қаупі мен мүмкіндіктері анықталды. Жүргізілген талдау негізінде ірі қалаларды дамыту бағыттары ұсынылды.

Зерттеу нəтижелері. Ірі қалалардың əлеуметтік-экономикалық дамуын талдау барысында барлық ірі қалаларда оның дамуын анықтайтын белгілі бір фактор бар екендігі анықталды. Мысалы, Ақтау жəне Атырау қалаларында халықтың жоғары табысы тіркеледі, өйткені қалалар көмірсутек шикізатын өндіруге жəне қайта өңдеуге мамандандырылады. Ірі қалалардың дамуын тежейтін проблемалардың қатарына жұмыссыздар санының жоғары өсуі, тұрғын үй қорының жетіспеуі, коммуналдық желілердің тозуы, əлеуметтік қолдауға мұқтаж азаматтар санының ұлғаюы жəне атмосфераның ластануының жоғары деңгейі жатады. Қазақстан Республикасының ірі қалаларын дамыту бағыттары ұсынылды.

Бұл мақалада мамандандырылыған əдебиеттер мен ақпаратты шолу негізінде Қазақстан өңірлерін тауарлармен жабдықтаудың тиімді жүйесі ретінде тікелей өндірушілерден тұтынушыларға дейін азықтүлік өнімдерінің таралу жағдайына эмпирикалық бағалау жүргізілді.

Зерттеудің мақсаты – ауыл шаруашылығы өнімдерінің өндірушілерден тұтынушыларға дейін тиімді жəне оңтайлы тауар қозғалысына ықпал ететін көтерме-тарату орталықтарын құру бойынша ұсыныстарды əзірлеу болып табылады.

Зерттеудің əдіснамасы – жұмыста сараптамалық бағалау, сұхбатты шолу əдісіне негізделген эвристикалық зерттеу əдістері, сондай-ақ қол жетімді жəне объективті ақпаратты талдау үшін ситуациялық жəне рефлексиялық тəсілдер қолданылды.

Зерттеудің бірегейлігі. Мамандандырылған əдебиеттерге шолу негізінде Қазақстанда азық-түлік өнімдерін таратудың көптеген проблемалар анықталды. Шетелдік тəжірибені зерттеу негізінде Қазақстанда ірі қалаларда тиімді көтерме-тарату орталықтарын құру бойынша ұсыныстар берілді.

Зерттеу нəтижелері. Зерттеу негізінде қажетсіз делдалдарды қоспағанда, ауыл шаруашылығы өндірушілерінен тұтынушыларға азық-түлік жеткізу тізбегінің жеңілдетілген схемасы ұсынылған. Көтерме-тарату орталықтарының даму мəселелері мен перспективалары, негізгі басымдықтары белгіленді жəне нақтыланды.

Бұл жұмыстың мақсаты Қазақстан Республикасындағы туризмнің экологиялық менеджменті саласындағы экотуризмнің ағымдағы жай-күйінің деңгейін анықтау, сондай-ақ сыни талдау жəне кейінгі зерттеулер үшін олқылықтарды анықтау арқылы жақсы түсінік алу үшін оны салыстырмалы бағалауды жүргізу болып табылады.

Əдіснамасы. Осы зерттеулердің əдістері ретінде талдау, салыстыру жəне əдеби шолу қолданылды.

Зерттуедің бірегейлігі / құндылығы. Қазақстан мен Бутандағы экотуризмнің қазіргі жағдайын зерттеу жəне нақты талдау. Бұдан шығатыны, экотуризм саласындағы зерттеулердің бутандық үлгісі Қазақстан Республикасында туризмнің экологиялық менеджментін одан əрі дамытуға ықпал етуі мүмкін.

Зерттеу нəтижелері. Авторлар Қазақстандағы экотуризмді зерттеудің негізгі проблемаларын, оның ішінде толық деректер мен ақпараттың жоқтығын, сондай-ақ нормативтік құқықтық актілер мен құжаттармен проблемаларды анықтады. Экотуризмді дұрыс зерттеу елдегі туризмнің экологиялық менеджментін дамытуға ықпал етуі мүмкін.

Бутанның экотуризмді зерттеу тəжірибесін талдай отырып, авторлар біздің еліміздің туризмді дамыту саласындағы қоршаған ортаны басқару мəселелерінде олқылықтарды тапты, оларға одан əрі ерекше назар аудару керектігін қарастырды. Осы негізде авторлар елдегі экотуризм зерттеулерін одан əрі дамыту бойынша бірнеше ұсыныстар берді. Бұл тəжірибелі шетелдік зерттеушілермен тығыз ынтымақтастық, қорғалатын табиғи аумақтардың веб-сайттарын жақсарту, басқа елдермен сенім қорын құру, туризмдегі қоршаған ортаны басқару жөніндегі нормативтік құжаттарды жетілдіру. Сонымен қатар, есептерді ағылшын тілінде жариялау қажеттілігі жəне мемлекеттің туризм саласында жеткілікті гранттар мен стипендиялар беруі.

Соңғы жиырма жылдықта туризмдегі бəсекелестік тұжырымдамасы бойынша зерттеулер кеңейді. Бəсекелестер арасындағы қарым-қатынасқа қатысты қолданыстағы теориялар мен зерттеулер бəсекелестік немесе ынтымақтастыққа бағытталған, онда қарым-қатынастың бір түрі қарсыласқа қауіп төндіруі немесе көмектесуі мүмкін. Дегенмен, бүгінгі таңда əдебиетте бəсекелес компаниялар арасындағы стратегиялық қатынастар бəсекелестік пен ынтымақтастықтан бірлескен бəсекелестікке дейін эволюцияланды.

Зерттеудің мақсаты – библиометрикалық талдаудың көмегімен аталған жұмыс осы триаданың туризм индустриясында уақыт өткен сайын қалай дамығанын жақсы түсіну үшін осы тақырып бойынша заманауи шолу жасауға өз үлесін қосуға ұмтылады.

Əдіснамасы. Бұл зерттеу авторлар мен елдер арасындағы бірлескен авторлық, сондай-ақ авторлардың кілт сөздерінің сəйкестігі сияқты библиометрикалық əдістердің комбинациясы қолданылды. Сонымен қатар, жарияланымдар мен дəйексөздер негізінде ең ықпалды мемлекеттер, институттар, басылымдар мен авторлар анықталды. 2000-2022 жылдар аралығында жарияланған барлығы 302 мақала Scopus дерекқорынан алынды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – туризм саласындағы кəсіпорындардың арасындағы бəсекелестік пен ынтымақтастық стратегиялық қатынастар аясында жарияланған мақалалардың байланысын анықтауға, зерттеу жұмыстардың эволюциясын талдауға, өзекті тақырыптарды анықтауға, болашақ зерттеу тенденцияларын болжауға септігін тигізеді. Зерттеуден алған ақпарат арқылы болашақ мақалалардың сапасын жақсарту үшін пайдалануға болады.

Зерттеу нəтижелері көрсеткендей, 2000 жылдан бері басылымдар саны артып, ғалымдардың бұл салаға деген қызығушылығы артқан. Жарияланған мақалалар 55 елден басылымға шыққан. Көп мақала жариялаған алғашқы 10 мемлекет барлық жұмыстың 89,73 % үлесін алып отыр. Едəуір мақала шығарған ғылыми орталық, бірлескен авторлық жұмыстар жариялаған өнімді мемлекет, ең көп мақала жариялаған автор анықталды. Ең көп сілтеме жинаған мақалалардың көпшілігі Elsevier баспагерге тиесілі. Түйін сөздер талдау барысында 3 кластер анықталды.

Зерттеудің мақсаты Қазақстанның цифрлық экономиканы дамыту жағдайында аграрлық сектор қызметінде цифрлық жəне инновациялық технологияларды енгізу ерекшеліктері мен оларды пайдалану тиімділігін зерттеу болды.

Əдіснамасы. Зерттеу барысында мақаладағы жұмыста бастапқы деректерді талдау, жинау жəне өңдеу, статистикалық бақылау жəне салыстыру, салыстырмалы əдістер сияқты ғылыми əдістер қолданылды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеудің құндылығы ауыл шаруашылығындағы инновациялық цифрлық технологияларды басқарудың əртүрлі аспектілерін қамтитын ғылыми, практикалық жəне əдістемелік ережелерді қалыптастыру болып табылады.

Зерттеу нəтижелері. Қазақстанның агроөнеркəсіптік өндірісіндегі цифрлық трансформацияның негізгі тенденциялары қарастырылды. Ауыл шаруашылығында цифрлық технологияларды енгізудің алғышарттары жəне олардың артықшылықтары анықталды. Ауыл шаруашылығында инновациялық цифрлық технологияларды пайдалануға талдау жүргізілді, соның ішінде өсімдік шаруашылығында роботтандырылған технологияларды қолдану тиімділігіне экономикалық бағалау жүргізілді.

Зерттеу мақсаты – Халықаралық валюта қоры ұсынған индикаторлар негізінде жүйелі маңызы бар банктердің Қазақстанның қаржы жүйесінің тұрақтылығына əсер ету дəрежесін бағалау, ол жалпы ұлттық экономиканың даму деңгейі мен тұрақтылығын айқындайды.

Əдіснамасы. Пайдаланылған зерттеу əдістерінің ішінде талдау, салыстыру, жалпылау əдісін, сондай-ақ статистикалық талдау жəне жіктеу əдісін бөліп көрсетуге болады. Мақалада ірі банктердің қаржылық тұрақтылыққа əсері туралы ғалымдардың ғылыми жұмыстары қарастырылды. Ұлттық реттеушінің статистикалық деректері, қазақстандық банктердің қаржылық есептілігі, зерттеу мəселесі бойынша Халықаралық валюта қорының (ХВҚ) ұсынған көрсеткіштері зерделенді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Қазіргі уақытта жаһандану жағдайында елдің ұлттық экономикасын дамытуға, оның тұрақтылығы мен тиімділігін қамтамасыз етуге қатысты мəселелердің маңыздылығы артып келе жатқандығына байланысты зерттеу өзектілігі негізделген. Қазақстанның қаржы жүйесінің өзегі банк секторы болып табылады, оның қаржы секторындағы үлесі 80 %-ға жуық. Осыған байланысты бұл мақала жүйелі маңызы бар банктердің Қазақстанның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуге де, жалпы ұлттық экономиканы дамытуға да ықпалына байланысты өзекті мəселелерді шешуге бағытталған.

Зерттеу нəтижелері. Зерттеудің негізгі бағыттары осы мəселенің теориялық жəне əдіснамалық дамуының жеткіліксіздігіне, оның практикалық маңыздылығының артуына байланысты негізделген. Зерттеу нəтижелері Қазақстанның ірі банк институттарының елдің қаржылық тұрақтылығының индикаторларына айтарлықтай əсер ететіндігін көрсетеді. Сондай-ақ, зерттеу тақырыбы бойынша басқа ғалымдардың жарияланымдарын талдау негізінде өзіндік тұжырымдар мен қорытындылар жасалды. Мақаланың материалдары практикалық құндылыққа ие жəне елдің қаржылық тұрақтылығын нығайтудың заманауи əдістерін əзірлеуде қолданыла алады.

Зерттеудің мақсаты – қаржы нарығында ақша нарығынан басқа, болашақ кезеңдерде активтерді сатып алу-сату нарықтары бар. Алайда, мұндай келісімшарттардың тараптары қаржы активін белгіленген күнге белгіленген бағамен сатуға немесе сатып алуға құқылы немесе міндетті. Мұндай келісімшарттар туынды құралдар деп аталады, өйткені келісімшарт бағасы базалық актив бағасының өзгеруіне тікелей байланысты деп саналады. Туынды қаржы құралдары болашақ бағаларды белгілеп қана қоймай, айырбас бағамының қолайсыз құбылмалылығынан сақтандыруға көмектеседі. Соңғы функцияны орындау үшін ел экономикасында туынды құралдар нарығы жəне базалық активтер нарығы болуы керек.

Əдіснамасы. Зерттеудің əдістемелік негізі – танымның диалектикалық əдісі. Зерттеу барысында жалпы ғылыми əдістер (талдау, синтез, дедукция, жіктеу, жүйелік тəсіл) жəне арнайы əдіснамалық əдістер (бухгалтерлік есеп жəне салық есебі) қолданылады.

Зерттеудің өзіндік ерекшелігі / құндылығы. Əлемдік экономиканың тұрақсыздығы жағдайында елдегі дағдарысқа қарсы басқару жəне реттеу, шаруашылық жүргізуші субъектілердің бизнес-портфельдерінің тиімділігін тұрақтандыру тетігі ретінде туынды қаржы құралдарын есепке алу маңызды орын алады. Тұрақсыз қаржылық дағдарыс жағдайында бизнес иелерінің қаржылық тəуекелдерін басқару жүйесінде қаржы құралдарын есепке алуды ұйымдастырудың ерекшеліктерін көрсетуге арналған осы ғылыми мақаланың практикалық маңыздылығы өте жоғары болып саналады.

Сондықтан, осы ғылыми мақалада біз қаржы құралдарын есепке алу ерекшеліктеріне теориялық ғылыми жəне практикалық тəсілдердің сипаттамасын береміз.

Зерттеудің нəтижелері – мақалада туынды қаржы құралдарының есебін 32 ХҚЕС «Қаржы құралдары: Ақпаратты ұсыну», 7 ХҚЕС «Қаржы құралдары: Ақпаратты ашу», 9 ХҚЕС «Қаржы құралдары» стандарттары арқылы ұйымдастырудың əдіс тəсілдері көрсетіледі. Жəне нақты мəліметтер арқылы бухгалтерлік есеп пен есеп беру жүйесіндегі хеджирлеудің мəні көрсетілетін болады.

Мақсаты: ішкі аудитте бизнес-модельдердің мəні мен түрлерін жəне оның негізгі элементтерін анықтау.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы: JSTOR (https://www.jstor.org/), EBSCHOST (https://search.ebscohost.com/), Oxford Scholarship Online (https://academic.oup.com/) дерекқорлар бойынша 2019-2021 жылдар аралығындағы соңғы ғылыми мақалаларға негізделген ішкі аудитте əртүрлі бизнес модельдер туралы ақпаратты ашу жəне олардың графикалық визуализациясы

Əдістемесі: зерттеу мақсатына жету үшін жалпы ғылыми əдістер қолданылды: мазмұнды талдау əдісі ішкі аудит тиімділігінің типологиясын зерттеуге, негізгі ғылыми бағыттарды анықтауға мүмкіндік берді; жүйелік тəсіл əдісі ішкі аудит тиімділігінің бизнес-модельдерінің негізгі түрлерін анықтауға жəне құруға көмектесті; құрылымдық-функционалдық əдіс бизнес-модельдегі ақпаратты құрылымдауға жəне функцияларға сəйкес оның элементтері арасында байланыс орнатуға көмектесті; графикалық интерпретация əдісі алынған ақпарат негізінде əзірленген бизнес-модельдерді көрнекі түрде ұсынуға мүмкіндік берді.

Зерттеу нəтижелері: мақалада ішкі аудит қызметтерінің бизнес-модельдерінің мəніне тұжырымдамалық тəсілдер ашылады.

Ішкі аудит тиімділігі моделінің негізгі компоненттері анықталды. Компаниялар қолданатын ішкі аудит модельдерінің негізгі түрлері əзірленді жəне графикалық түрде ұсынылды. Олар «кастомизациялық» модель, «аутсорсинг» моделі жəне «инсорсинг» моделі. Зерттеу нəтижелері ішкі аудит теориясын тереңдетуге, ішкі аудиттегі бизнес-модельдердің тұжырымдамалық типологиясын кеңейтуге мүмкіндік берді

Зерттеудің мақсаты – таланттарды басқару саласындағы түсінікті жақсарту, мағыналарын, негізгі тəжірибелерін зерттеу жəне персоналды басқару сапасы арттыру тəжірибесінде қолдану мүмкіндігі үшін таланттарды басқарудың адам ресурстарын басқарудың басқа функцияларымен байланысын ашу.

Əдіснамасы. Мақаланы жазу кезінде кабинеттік зерттеу əдісі қолданылды, яғни, таланттарды басқарудың эволюциянысын, кəсіби дамуын жəне негізгі тəжірибесін қадағалау үшін іргелі болып табылатын əдебиеттерге жалпы шолу жүргізілді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы таланттарды басқару бүгінгі күні ұйымдарда жəне жалпы бизнесте маңызды стратегиялық бағыттардың біріне айналғаны болып табылады. Таланттарды дамытудың маңыздылығына қарамастан, бұл саладағы зерттеулер əлі де аз. Осы мақаланың авторлары таланттарды басқару саласындағы зерттеулерге салыстырмалы талдау жасаған. Бұл талдау бүгінгі іскерлік шындықтарда бəсекелестік артықшылықтар үшін Таланттарды басқару тұжырымдамасын енгізудің маңыздылығын көрсетеді.

Зерттеу нəтижелері. Қойылған мақсаттарға жету үшін белгілі зерттеулер, сондай-ақ осы саладағы соңғы жарияланған мақалалар талданды. Еңбекті ұйымдастырудың заманауи жағдайында қазақстандық компаниялар үшін маңызды таланттарды басқару тəжірибесі келтірілген.