Preview

Central Asian Economic Review

Кеңейтілген іздеу
№ 3 (2019)
Шығарылымды жүктеу PDF (Russian)

БИЗНЕС ЖӘНЕ КОРПОРАЦИЯЛЫҚ БАСҚАРУ

11-21 392
Аңдатпа

Мақалада жоғары оқу орындарының қызметкерлерін жобалық басқару туралы негізгі қағидалары қарастырылған. Университеттердің қызметіне әсер етуі мүмкін болатын ішкі және сыртқы ортаның түрлі факторлары қарастырылған. Университеттерде қалыптастырылатын жобалық команданың ықтимал құрылымы келтірілген және сипатталған.

22-37 1042
Аңдатпа

Осы мақалада жоғары білім саласындағы қазақстандық білім беру қызметінің жағдайы мен даму тенденциялары зерттелді және мұндай талдаудың негізінде осы саладағы бәсекелестік ортадағы кейбір белгілер анықталды. Статистикалық талдау бойынша анықталғандай ішкі нарықтың бәсекеге қабілетті ортасын дамытудың мүмкіндігі мен келешегі, олардың білімі қазақстандық жоғары оқу орындарына оларды дамытудың ұзақ мерзімді жоспарларын қалыптастыруға көмектеседі.

МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ

38-50 871
Аңдатпа

Мақалада мемлекеттік басқару органдарында жобалық басқару жүйесін пайдаланудың шетелдік тәжірибесі зерделеніп, Қазақстан Республикасына енгізу жолдары қарастырылған.

51-64 1406
Аңдатпа

Баяндамада Қазақстандағы мемлекеттік қызметтің дамуының тиімділігін бағалайды. Сыбайлас жемқорлықты басқарудың шарты жемқорлық болып табылады. Сыбайлас жемқорлықты алдын алу және алдын алу мемлекеттік басқарудың тиімді дамуына әсер ететін маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Бұл тұрғыда меритократия қағидаты мемлекеттік қызметтегі жемқорлық проблемасын шешудің маңызды жолдарының бірі болып табылады. Мемлекеттік қызметте меритократияның негіздерін пайдалану туралы әдеби көздерді зерттеуге үлкен көңіл бөлінеді. Мемлекеттік қызметте жалдау және ынталандыру жүйесі туралы халықаралық тәжірибе қаралды. Ұйымдастыру базасын жаңғырту және мемлекеттік басқару тұжырымдамасының жұмыс істеуі мемлекеттік қызметті ұйымдастыру мен Қазақстандағы мемлекеттік қызметшілердің құқықтық мәртебесіне тікелей әсер етеді. Сапалы құрамды, білім деңгейін, мемлекеттік қызметкерлердің тәжірибесін бағалау жүргізілді. Қазақстан Республикасында мемлекеттік қызметті құру жүйесінде меритократиялық қорларды реформалау және енгізу қажеттілігі туралы тұжырымдар мен тұжырымдар жасалды.

65-74 270
Аңдатпа

Мақалада авторлар сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың шағын және орта бизнестің дамуына ықпалы туралы сөз қозғады. ШОК одан әрі дамыту үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық сананы қалыптастыру бойынша жұмысты күшейту қажеттілігі туралы қорытындылар жасалды.

ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ БƏСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ

75-85 239
Аңдатпа

Мақалада еліміздің Оңтүстік макроаймағы құрамына енетін үш ірі облыстың ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық көрсеткіштеріне талдау жүргізілген және облыстарда ауыл шаурашылығы өнімін өңдеу мен сақтау барысы қарастырылған.

86-100 397
Аңдатпа

Мақала Вьетнам экономикасының жалпы сипаттамасын, соңғы жылдардағы негізгі әлеуметтікэкономикалық реформаларды талдауды қарастырады. Қазіргі кезеңде елдің жылдам дамуын қамтамасыз ететін Вьетнамның бәсекелестік артықшылықтарын ашады. Қазақстан Республикасында Вьетнамдағы ағымдағы экономикалық реформалардың жағымды тәжірибесін алу мүмкіндігі туралы тұжырымдар жасалынған.

ИНВЕСТИЦИЯЛАР ЭКОНОМИКАСЫ

101-112 287
Аңдатпа

Зерттеудің мақсаты: кәсіпорынның инновациялық мүмкіндігін бағалауда қолданыста бар тәсілдермен танысу.
Әдістері: графикалық тәсіл қолданылады және жалпы ғылыми тәсілдер: синтез, анализ, салыстыру, жалпылау.
Құндылығы: инновациялық мүмкіндікті анықтау және бағалауда, тұжырымдылық моделі ұсынылды.
Өсу әлеуеті ретінде инновациялық әлеуетті бағалауға құндық тәсілдің қажеттілігі негізделген. Қашықтық әдісінің арқасында өсу әлеуетін есептеуге, кәсіпорынның ресурстарын пайдалану тиімділігін бағалауға болады. Бұл менеджменттің динамикалық мүмкіндіктері шеңберінде бизнес-модельді жетілдірудің өзекті бағыттарын анықтауға, кемшіліктерді жоюға және ресурстарды пайдаланудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Арақашықтық тәсілінің арқасында өсу потенциалын және кәсіпорындардың пайдаланған ресурстары тиімділігін есептеуге болады. Бұл динамикалық басқару мүмкіндіктері шеңберінде бизнес моделінің өзекті бағыттарын анықтап, кемшіліктерді жойып, ресурстарды пайдалану тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Қорытынды: инновациялык мүмкіндіктерді есептеу қиын мәселе болып табылады, біржақты шешімі жоқ, есептеуде көптеген әдіс, тәсілдерді қолдануда негізделген.

113-121 320
Аңдатпа

Мақалада талқыланатын зерттеу мәселесі–пайдаланушы басқаратын инновациялар (User-Driven Innovation (UDI) деп аталатын инновациялық процесс. Зерттеудің мақсаты – ПБИ жүйесі желіден гөрі инновацияларды енгізу кезінде неғұрлым тиімді болып табылатынын анықтау. Инновацияның мәнін және инновацияның пайда болу теориясын түсінуге жетекші ғалымдардың түрлі тәсілдері талданады. Келесі гипотеза тұжырымдалды: ПБИ жүйесін енгізетін компаниялар желілік процесті енгізетін компанияларға қарағанда инновациялылықтың жоғары деңгейін ұсынады. Келесі әдістер қолданылды: сауалнама, стандартталған сұхбат және саралау әдісі. Гипотеза тексерілді. Зерттеу тексерілген кәсіпорындардағы инновациялық үдерістердегі тапсырыс берушілерге қатысты басқарманың салыстырмалы түрде аздаған рөлін көрсетті.

122-132 366
Аңдатпа

Бұл мақалада зерттеу нәтижелілігін арттыру мәселелері қарастырылған. Ғалымдардың өнімділігіне әсер ететін болжаушы ретінде ұйымдастырушылық және жеке факторларды ескеретін модель жасалды. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, ғылыми тренингтер оң нәтиже алу үшін жеткіліксіз. Зерттеудің тиімділігін арттыру үшін университет әкімшілігі ғалымдардың білімдерін еркін бөлісетін климатты жақсартуға көңіл бөлуі керек.

САЛАЛЫҚ НАРЫҚТАР ЭКОНОМИКАСЫ

133-141 416
Аңдатпа

Зерттеу мақсаты – Мемлекеттегі цифрландыру саясатының негізгі бағыттарын талқылап, цифрландыру үдерісіне мемлекет тарапынан араласу деңгейіне баға беру, сондай-ақ цифрлы технолгияларды тиімді пайдалану арқылы қарқынды дамуға қол жеткізу мәселелерін талдау болып табылады. Зерттеу әдіснамасы – мақаланы жазу барысында сандық талдау мен салыстырмалы мәліметтер және арнайы әлемдік сарапшы ұйымдардың сауалнамалық зерттеу нәтижелері қолданылды.
Жұмыстың негізгі құндылығы- мақала авторы цифрлық технологияның адам өміріне, жалпы қоғамға интенсивті қарқынмен еніп жатқандығын дәлелдей отырып, Қазақстандық инфрақұрылымға цифрлық технологияларды тиімді түрде енгізу сияқты мәселелерді қамтуы.
Зерттеу нәтижесі - заманауи ірі компанияларды цифрлық технологияларды енгізуге ынталандырудың ең маңызды себептері анықталып, бірқатар қазақстандық кәсіпорындардың Индустрия 4.0 элементтерін қолданысқа табысты енгізіп жатқандықтары анықталды.

141-153 352
Аңдатпа

Қазіргі уақытта Қазақстан экономикасының технологиялық артта қалуы, импортқа тәуелділігі, төмен тиімділігі мен бәсекеге қабілеттілігі тән. Осыған байланысты экономиканың тұрақты экономикалық өсуі үшін технологиялық даму стратегиясы қажет. Алдыңғы қатарлы өндірістік технологияларды дамыту процесінің ерекшеліктері мен техникалық-экономикалық деңгей көп жағдайда елдің одан әрі даму мүмкіндіктерін айқындайды, өнеркәсіптің шаруашылық жүргізудің өзгермелі жағдайларына, инвестициялық және тұтыну сұраныстарына ұтқыр түрде қайта құрылып, барабар ден қою қабілеті.

154-164 516
Аңдатпа

Зерттеудің мақсатына Қазақстандағы сүт өнеркәсібінің қазіргі жағдайын бағалау және оның даму перспективаларын айқындау жатады.
Әдістеме: мақаланы дайындау барысында статистикалық, салыстырмалы, жүйелі, аналитикалық және тарихи зерттеу әдістері пайдаланылды.
Жұмыстың маңызы республиканың сүт өндіруші кәсіпорындарының жұмысына әсер ететін экономикалық факторларды статистикалық талдау және негіздеу арқылы, сондай-ақ ЕурАзЭҚ серіктестіктерімен, соның ішінде Ресей мен Беларусь салыстырғанда Қазақстандағы сүт өндіріс кәсіпорындарының қызметін салыстырмалы бағалау жүргізу арқылы ұсыныстар әзірлеу болып табылады.
Негізгі нәтижелер: елдегі сүт өнімдері өндірістерінің ерекшеліктері мен оны дамытуға әсер ететін факторларды анықтау; Қазақстандағы сүт өнімдерінің негізгі өндірушілерінің орны мен рөлін зерттеу; елдің сүт өнеркәсібінің қазіргі жағдайын статистикалық талдау жүргізу арқылы ондағы орын алған проблемаларды анықтау және оны дамыту перспективаларын ұсыну.

165-176 332
Аңдатпа

Жоғары технологияларды және оларға тиісті техниканы пайдалануға өту ғылыми-техникалық революция (ҒТР) және қазіргі кезеңдегі ғылыми-техникалық ілгерілеудің (ҒТІ)маңызды буыны болып табылады. Қазақстан Республикасында жоғары технологияларды пайдалану қағидаларында заманауи өндірістерді құру үшін ресурстар жеткілікті. Автор өнеркәсіпті дамытуға бағытталған жоғары технологиялардың қазіргі түрлерін зерттеген. Зерттелген материал негізінде бізбен индустрияны экологияландыру қағидаларында өнеркәсіптерде жоғары технологияларды пайдалану артықшылықтары қалыптастырылды, өнеркәсіптік кәсіпорындарда жоғары технологияларды енгізудің мақсаттық бағыттары мен қағидалары жасалды.

TOURISM AND ENTREPRENEURSHIP

177-186 506
Аңдатпа

Мақалада аумақтық табиғи рекреациялық жүйесіне (бұдан әрі АТРЖ) анықтама берілді және рекреациялық аймақ туралы ұғымын синтездеу негізінде оның дамуы берілген. Авторлар АТРЖ анықтауда әртүрлі көзқарастар мен тәсілдерге талдау ұсынған. Сонымен қатар аумақтық табиғи рекреациялық жүйесінің құрылымы, функциялары мен міндеттері анықталған. АТРЖ қарастыруда ұсынылған кешенді амал осы саланың қалаулы экономикалық дамуына, табиғи ортаны сақтау мен қолдауға мүмкіндік береді. Аумақтық табиғи рекреациялық жүйенің ұғымын, рекреацияны ұйымдастырудың негізгі тартымды факторы бірегей табиғат болып табылатын, аумақтың және онда болып жатқан әлеуметтік - экономикалық процесстердің жиынтығы ретінде енгізу, объектінің мазмұнын неғұрлым толық көрсетуге және рекреациялық саланың экономикалық, экономика-географиялық және экология-әлеуметтік аспектілерді оған қосуға мүмкіндік береді.

187-200 333
Аңдатпа

Зерттеу мақсаты – Әлемдегі жаhандық өзгерістерді ескере отырып, туризм саласының соңғы жылдарында туризм кластерінің қарқынды дамуы мен туризмның жаңа түрлері ретіндегі мәдени-туристік кластер материалдық сферадан материалдық емес сфераға көшуі экономиканының жылдам түрде өсуіне итермелейтін негізгі механизм ретінде қарастырылады. Сонымен қатар, мәдени-туристік кластердің инфрақұрылымының дамуы, жалпы кластердің дамуына әсер етуші ынталандырушы құрал ретінде зерттелуі.
Әдістемесі - Зерттеу барысында шетелдік зерттеушілердің еңбектерінің негізінде М. Портер, М. Энрайт., С. Розенфельд, Д.Дахмен, А.Маршал, ресей ғалымдарынан, Ю.Г.Лаврикова, А.Мигранян, С.Валеева, Е. Ширихина, отандық ғалымдардан О.Сәбден, С.Еспаев, Қ.Уәлиев, Ғ.Дүйсеновтың еңбектеріне сүйене отырып, «Туристік кластер» тұжырымдамасын анықтауда мақсаты мен негізгі ғылыми көзқарастары салыстырылып қарастырылды.
Сонымен бірге, Қазақстан республикасының туризмді дамыту Тұжырымдамасы, Туризмді дамытуда Мемлекеттік 2025 жылға дейінгі Бағдарламасы, UNWTO деректері негізінде кластерлік дамудың теориялық аспектілері зерттелді.
Ерекшелігі/Құндылығы – Зерттеуші автор туристік кластер түрлерінің шетелдік тәжірибесін зерттей отырып, қажетті әдістерді қолдану жолдарын анықтау. Туристік кластердің артықшылықтары мен кемшіліктерін білу.
Қорытындысы – Мақаланы зерттеу қорытындысында жаhандық өзгерістердің қалыптасуымен мәденитуристік кластердің дамуының қажеттілігі.
Қазақстан әлеуметтік-экономикалық жаңарудың жаңа кезеңінде, сондықтан әлемдегі бәсекеге қабілетті 30 елдің қатарына қосылудың отандық Стратегиясын жүзеге асыру. Осы мақсатқа жету үшін инновациялық экономиканы құру және шикізаттық емес секторды дамыту болып отыр.

201-212 441
Аңдатпа

Мақалада зерттеу нәтижелері келтірілді және ауылшаруашылығындағы шағын кәсіпкерлік субъектілерінде жеңілдетілген бухгалтерлік есеп жүргізу моделін қолдану қажеттілігі негізделді. Сондайақ, бұл мәселелердің қазіргі кезде республикамызда басшылыққа алынып жүрген заңдық құжаттардың талаптарына сай және шағын кәсіпкерлік субъектілерінің (шаруа қожалықтарының) шаруашылық қызметін толығырақ есепке алуға мүмкіндік беретін бухгалтерлік есеп регистрлерін жасау арқылы шешімін табатындығы көрсетілді.

213-224 281
Аңдатпа

Мақалада Алматыдағы жылқы туризміне толық немесе ішінара қатысатын және өз тұтынушыларының онлайн-шолуларына қатысты деректер туралы қысқаша ақпарат берілді. Туристік және рекреациялық бизнеске қатысатын жылқы кәсіпорындары туралы аналитикалық мәліметтер болмағандықтан, осы зерттеу өткізілді. Зерттеу нәтижелері Алматыдағы жылқы бизнесі дамуының төмен деңгейін көрсетті.



ISSN 2789-4398 (Print)
ISSN 2789-4401 (Online)