Белгісіздік жағдайындағы мемлекеттік саясат жəне Қазақстандағы кəсіпкерлікті дамыту

   Зерттеу мақсаты – белгісіздік жағдайында, оның ішінде дағдарыс жағдайында мемлекеттік саясат аясында шағын жəне орта бизнестің өмір сүру стратегияларын зерттеу.
   Əдіснамасы. Осы зерттеуді жүргізу үшін сапалық жəне сандық зерттеу əдістері қолданылды. Шағын жəне орта бизнеске қатысты мемлекеттік саясатқа талдау жүргізу жəне олардың Қазақстандағы жаңа жағдайларға бейімделуі үшін осы зерттеуде бастапқы жəне қайталама деректерді зерттеу əдісі қолданылады. Бастапқы деректер Қарағанды облысының шағын жəне орта бизнес өкілдері арасында социологиялық онлайн сауалнама жүргізу барысында алынды. Сауалнама Google Forms құралын қолдану арқылы жүргізілді, оған 287 микро, шағын жəне орта бизнес кəсіпкерлері қатысты. Сауалнаманың мақсаты мемлекеттік қолдау шараларын, пандемияның салдарын жəне ШОБ-тың өмір сүру стратегияларын зерделеу, сондай-ақ ШОБ-тың оларға қатысты мемлекеттік саясатты түсінуін бағалау болып табылады. Қайталама деректер ашық дереккөздерден алынды: Мемлекеттік органдардың, халықаралық ұйымдардың статистикалық деректері. Таңдалған зерттеу стратегиясының артықшылығы-кəсіпкерлікке қатысты мемлекеттік стратегияға да, белгісіздік жағдайында бизнесті бейімдеуге де жан-жақты талдау жүргізу мүмкіндігі.
   Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Шағын жəне орта бизнес экономика үшін əлеуметтік маңызды функцияларды жүзеге асырады. Осы зерттеудің нəтижелері кəсіпкерлікті қолдау саласындағы мемлекеттік саясатты жетілдіру жəне трансформациялау кезінде қолданылуы мүмкін.
   Зерттеу нəтижелері. Осы зерттеу шеңберінде кəсіпкерлік саласындағы мемлекеттік саясаттың ағымдағы ахуалына талдау ұсынылды. ШОБ арасында əлеуметтік сауалнама жүргізу барысында пандемия кезеңінде бизнесті жүргізудегі негізгі қиындықтар анықталды, сондай-ақ мемлекеттік саясат шеңберінде өмір сүрудің негізгі стратегиялары ұсынылды. Жүргізілген саясатты ШОБ цифрландыруды енгізуді ынталандыруға жəне ынталандыруға баса назар аудару бөлігінде ұсынымдар берілді.

1. Официальный аккаунт Президента Республики Казахстан К. Токаева в социальной сети Twitter [Электронный ресурс] // Twitter [web-сайт]. – б.д. – URL: https://twitter.com/TokayevKZ (Дата обращения: 19. 04. 2022).

2. Концепцию развития малого и среднего предпринимательства разработали в Казахстане [Электронный ресурс] // Сетевое издание «Zakon.kz» [web-сайт]. – 2021. – URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=32530937&pos=8;-53#pos=8;-53 (Дата обращения: 19. 04. 2022).

3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 728 «Об утверждении национального проекта по развитию предпринимательства на 2021-2025 годы» [Электронный ресурс] // Əділет [web-сайт]. – 2021. – URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2100000728 (Дата обращения: 19. 04. 2022).

4. Указ Президента Республики Казахстан от 26 февраля 2021 года № 522 «Об утверждении Концепции развития государственного управления в Республике Казахстан до 2030 года» [Электронный ресурс] // Əділет [web-сайт]. – 2021. – URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2100000522 (Дата обращения: 19. 04. 2022).

5. 2021/2022 Global Report Opportunity Amid Disruption [Электронный ресурс] // Global Entrepreneurship Monitor [web-сайт]. – 2022. – URL: https://www.gemconsortium.org/reports/latest-global-report (Дата обращения: 19. 04. 2022).

6. Смирнова К. А. Понятие неопределенности экономических систем и подходы к ее оценке / К. А. Смирнова // Вестник МГТУ. – 2008. – № 2. – С. 241-246.

7. Общее количество действующих МСП достигло 1,4 млн. субъектов — Т. Жаксылыков [Электронный ресурс] // Официальный информационный ресурс Премьер-Министра Республики Казахстан [web-сайт]. – 2022. – URL: https://primeminister.kz/ru/news/obshchee-kolichestvo-deystvuyushchih-msp-dostiglo-14-mln-subektov-t-zhaksylykov-1934142 (Дата обращения: 19. 04. 2022).

8. Статистика предприятий [Электронный ресурс] // Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [web-сайт]. – 2021. – URL: https://stat.gov.kz/official/industry/13/statistic/5 (Дата обращения: 19. 04. 2022).

9. Doing Business 2020: Comparing Business Regulation in 190 Economies [Электронный ресурс] // The World Bank [web-сайт]. – 2020. – URL: https://russian.doingbusiness.org/ru/data/exploreeconomies/kazakhstan (Дата обращения: 19. 04. 2022).

10. Казахстан занял 25-е место в рейтинге Doing Business [Электронный ресурс] // Официальный информационный ресурс Премьер-Министра Республики Казахстан [web-сайт]. – 2019. – URL: https://www.primeminister.kz/ru/news/kazahstan-zanyal-25-e-mesto-v-reytinge-doing-business (Дата обращения: 19. 04. 2022).

11. Всемирный банк приостановил публикацию рейтинга Doing Business [Электронный ресурс] // Forbes Kazakhstan [web-сайт]. – 2020. – URL: https://forbes.kz//process/vsemirnyiy_bank_priostanovil_publikatsiyu_reytinga_doing_business/? (Дата обращения: 19. 04. 2022).

12. Nicola M., Alsafi Z., Sohrabi C., Kerwan A., Al-Jabir A., Iosifi dis C., Agha M., Agha R. The socio-economic implications of the coronavirus pandemic (COVID-19): A review // International Journal of Surgery. – 2020. – № 78. – P. 185-193.

13. Асет Иргалиев представил в Правительстве новый пакет антикризисных мер поддержки бизнеса [Электронный ресурс] // Официальный информационный ресурс Министерства национальной экономики Республики Казахстан [web-сайт]. – 2021. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/economy/press/news/details/158172?lang=ru (Дата обращения: 19. 04. 2022).

14. Малый и средний бизнес восстанавливается от шока: количество компаний увеличилось на 3,3 % за год [Электронный ресурс] // Информационный портал fi nprom.kz [web-сайт]. – 2021. – URL: http://finprom.kz/ru/article/malyj-i-srednij-biznes-vosstanavlivaetsya-ot-shoka-kolichestvo-kompanij-uvelichilos-na-33-za-god (Дата обращения: 19. 04. 2022).

15. Малое и среднее предпринимательство [Электронный ресурс] // Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [web-сайт]. – 2021. – URL: https://stat.gov.kz/official/industry/139/statistic/6 (Дата обращения: 19. 04. 2022).

16. Нужно помочь бизнесу выстоять в условиях пандемии и карантина [Электронный ресурс] // Информационный портал Inbusiness.kz [web-сайт]. – 2021. – URL: https://inbusiness.kz/ru/news/timur-kulibaev-nuzhno-pomoch-biznesu-vystoyat-v-usloviyah-pandemii-i-karantina (Дата обращения: 19. 04. 2022).

17. Статистический бюллетень на 1 января 2021 года [Электронный ресурс] // Министерство финансов Республики Казахстан. [web-сайт]. – 2021. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/minfin/documents/details/127831?lang=ru (Дата обращения: 19. 04. 2022).

18. Год с COVID-19: как экономика Казахстана переживает пандемию. [Электронный ресурс] // Информационное агентство LS [web-сайт]. – 2021. – URL: https://lsm.kz/god-s-covid-19-kak-ekonomika-kazahstana-perezhivaet-pandemiyu (Дата обращения: 19. 04. 2022).

19. Razumovskaia E., Yuzvovich L., Kniazeva E., Klimenko M., Shelyakin V. The Eff ectiveness of Russian Government Policy to Support SMEs in the COVID-19 Pandemic // Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity. – 2020. – № 6. – Article 160. – DOI: https://doi.org/10.3390/joitmc6040160.

20. Amankwah-Amoah J., Khan Z., Wood G. COVID-19 and business failures: The paradoxes of experience, scale, and scope for theory and practice // European Management Journal. – 2021. – № 39 (2). – P. 179-184. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.emj.2020.09.002.

21. Alves J. C., Lok T. C., Luo Y., Hao W. Crisis challenges of small firms in Macao during the COVID-19 pandemic // Frontiers of Business Research in China. – 2020. – № 14 (4). – P. 403-425. – DOI: 10.1186/s11782-020-00094-2.

22. Carracedo P., Puertas R., Marti L. Research lines on the impact of the COVID-19 pandemic on business. A text mining analysis // Journal of Business Research. – 2021. – № 132. – P. 586-593. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2020.11.043.

23. Weafer Ch., Yacoub M., Abinov A. Impact of COVID-19 on Micro, Small, and Medium-sized Enterprises (MSME) in Selected CAREC Countries. – CAREC Institute, 2021. – 219 p.

24. Zoller-Rydzek B., Keller F. COVID-19: guaranteed Loans and Zombie Firms // CESifo Economic Studies. – 2020. – № 66 (4). – P. 322-364.

25. Шпилёва А. А. Процессы цифровизации в компаниях малого и среднего бизнеса в условиях пандемии / А. А. Шпилёва // Экономика, предпринимательство и право. – 2021. – № 2. – C. 299-312.