ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ЗЕЙНЕТАҚЫ ЖҮЙЕСІ ШЕҢБЕРІНДЕ АУЫЛДЫҚ ЖƏНЕ ҚАЛАЛЫҚ ӨЗІН-ӨЗІ ЖҰМЫСПЕН ҚАМТЫҒАН АДАМДАРДЫҢ ЖИНАҚ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫНА ƏСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАР

Зерттеу мақсаты – өзін-өзі жұмыспен қамтығандарды елдің зейнетақы жүйесіне тарту мақсатында олардың жинақ мінез-құлқына əсер ететін факторларды анықтау. Сондай-ақ экономикасы қалыптасып келе жатқан елдердегі жинақтау тəртібі бойынша əдебиетке, атап айтқанда қалалар мен ауылдар тұрғысында өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға субъективті жəне объективті факторлардың əсерін зерттеуге өз үлесін қосу.
Əдіснамасы. Жұмыста деректерді іріктеудің жүйелі тəсілі, сондай-ақ сауалнама құралы ретінде қызмет еткен сапалы зерттеу əдісі қолданылады. Алынған мəліметтер SPSS бағдарламасы арқылы өңделді.
Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеудің құндылығы деректердің бастапқы болып табылатындығында жəне Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесін одан əрі дамыту үшін, сондай-ақ өзін-өзі жұмыспен қамтығандарды қалалар мен ауылдар тұрғысынан қарттық шаққа жинақтауға тарту үшін бағалы көз болуы мүмкін екендігінде болып табылады.
Зерттеу нəтижелері. Зерттеуге сəйкес, қалалық өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға (ҚӨҚ) субъективті факторлар, ал ауылдық өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға (АӨҚ) объективті факторлар көбірек əсер етеді.

1. Статистика труда и занятости [Electronic resource] // Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [website]. – 2021. – URL: https://stat.gov.kz/official/industry/25/statistic/6 (Accessed: 29.10.2021).

2. Donovan S. A., Bradley D. H., Shimabukuro J. O. What Does the Gig Economy Mean for Workers? // Congressional Research Service Reports. – Washington D.C., 2016. – 20 p.

3. Cheng K. Freelancers to Get New Medisave Model, Insurance Scheme: Josephine Teo [Electronic resource] // “Today” Singapore [website]. – 2018. – URL: https://www.todayonline.com/singapore/freelancersget-new-medisave-model-insurance-scheme-josephine-teo (Accessed: 29.10.2021).

4. Unifi ed Accumulative Pension Fund [Electronic resource] // “ЕНПФ” [website]. – 2021. – URL: https://www.enpf.kz/ru/ (Accessed: 29.10.2021).

5. Goudswaard K., Caminada K. Pensioenen voor zelfstandigen: book chapter / In M. Kremer, R. Went, A. Knottnerus (Eds.) // Voor de zekerheid. De toekomst van flexibel werkenden en de moderne organisatie van arbeid Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. – 2017. – P. 231-256.

6. Chowa G. A. N. Savings performance among rural households in Sub-Saharan Africa: The effect of gender // Social Development Issues. – 2006. – № 28(2). – P. 106-116.

7. Financial education in Kazakhstan [Electronic resource] // OECD [website]. – 2021. – URL: https://www.oecd.org/financial/education/globalpartnerships/cis/financial-education-in-kazakhstan.htm (Accessed: 29.10.2021).

8. Dale A. Social class and the self-employed // Sociology. – 1986. – № 20(3). – P. 430-434.

9. Закон Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года № 482-V ЗРК “О занятости населения” [Electronic resource] // Əділет [website]. – 2016. – URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1600000482 (Accessed: 29.10.2021).

10. Кодекс Республики Казахстан от 25 декабря 2017 года № 120-VI ЗРК “О налогах и других обязательных платежах в бюджет (Налоговый кодекс)” [Electronic resource] // Əділет [website]. – 2017. – URL: https://adilet.zan.kz/eng/docs/K1700000120 (Accessed: 29.10.2021).

11. Указ Президента Республики Казахстан от 18 июня 2014 года № 841 “О Концепции дальнейшей модернизации пенсионной системы Республики Казахстан до 2030 года” [Electronic resource] // Əділет [website]. – 2014. – URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U1400000841 (Accessed: 29.10.2021).

12. Keynes J. M. The General Theory of Employment, Interest and Money. – London: MacMillan, 1936. – 190 p.

13. Friedman M. The permanent income hypothesis: book chapter // A theory of the consumption function. – Princeton University Press, 1957. – Chapter 3. – P. 20-37.

14. Modigliani F. The life-cycle hypothesis of saving: aggregate implications and tests // American Economic Review. – 1963. – № 53(1). – P. 55-84.

15. Gourinchas P., Parker J. Consumption over the Life Cycle // Econometrica. – 2002. – № 70(1). – P. 47–89.

16. Palumbo M. Uncertain Medical Expenses and Precautionary Saving Near the End of the Life Cycle // The Review of Economic Studies. – 1999. – № 66(2). – P. 395–421.

17. Hayashi F., Ito T., Slemrod J. Housing Finance Imperfections, Taxation, and Private Saving: A Comparative Simulation Analysis of the United States and Japan // Journal of Japanese and International Economies. – 1988. – № 2(3). – P. 215–238.

18. Hurd M. Savings of the Elderly and Desired Bequests // American Economic Review. – 1987. – № 77(3). – P. 298–312.

19. Terrones M., Carderelli R. Are saving and investment trends fueling global imbalances? // IMF Survey. – 2005. – № 34(17). – P. 276-292.

20. Rogg C. S. The impact of access to credit on the saving behavior of micro-entrepreneurs: evidence from three Latin American countries. – 2000. – 20 p.

21. Bover O., Casado J., Costa S., Du Caju P., McCarthy Y., Sierminska E., Tzamourani P., Villanueva E., Zavadil T. The Distribution of Debt across Euro Area Countries: The Role of Individual Characteristics, Institutions and Credit Conditions // International Journal of Central Banking. – 2016. – № 12(2). – P. 71-128.

22. International Comparisons of Household Savings / Poterba J., et al. (Eds.). – Chicago, London: University of Chicago Press, 1994. – 286 p.

23. Boersch-Supan A., Lusardi A. Saving: A Cross-National Perspective: book chapter / edited by A. Boersch-Supan // In Life-Cycle Savings and Public Policy: A Cross-National Study of Six Countries. – New York: Academic Press, 2003. – Chapter 1. – P. 1–32.

24. Koh Benedict S. K., Mitchell O. S. Retirement Preparedness and Financial Literacy in Singapore: How Do the Self-Employed Compare? // Wharton Pension Research Council Working Papers. – 2019. – № 2019-01. – 35 p. – DOI:http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3535917.

25. van Lieshout J. J. Pension Flexibility: Blessing or Burden: Master thesis. – Erasmus University School of Economics: Behavioral economics, 2018. – 57 p.

26. Rószkiewicz M. Objective and subjective factors shaping saving behaviors -the case of Polish households: Saving behaviors // International Journal of Consumer Studies. – 2014. – № 38(6). – P. 602-611.

27. Warneryd K. E. The Saving Behavior of Households. – Tilburg, Katholieke Hoge-School, 1983. – 201 p.

28. Heckman S. J., Hanna Sh. D. Individual and Institutional Factors Related to Low-Income Household Saving Behavior // Journal of Financial Counseling and Planning. – 2015. – № 26(2). – P. 1-13. – DOI:10.1891/1052-3073.26.2.187.

29. Gaisina S., Kaidarova L. Financial literacy of rural population as a determinant of saving behavior in Kazakhstan // Rural Sustainability Research. – 2017. – № 38(333). – P. 32-42.