Казақстанның қоғамдық тамақтануды модернизациялау жүйесіндегі көпұлтты тағамдар тұжырымдамасы

Зерттеу мақсаты – қоғамдық тамақтану индустриясында тиімді тұжырымдамаларды əзірлеу жəне дамыту, олардың қазіргі тенденцияларға сəйкес үнемі бейімделуі бəсекелестік нарықта компанияның өмір сүруі үшін қажет. Тамақтану орындарының форматына қарамастан, қарапайым жəне сұранысқа ие тұжырымдамалардың бірі-ұлттық тағамдар. Бұл тұжырымдама сонымен бірге елдің əлеуметтік жəне мəдени даму ерекшеліктеріне байланысты Қазақстандағы дербес бағытқа айналды. Мұндай тұжырымдама əзірге толық зерттелмеген, нақты анықтамасы, компоненттердің ерекшеліктері сипатталмаған. Осыған байланысты зерттеудің мақсаты – Қазақстан Республикасы мен Тараз қаласының мысалында, əртүрлі форматтағы қоғамдық тамақтану орындары тұжырымдамаларының ерекшеліктерін зерттеу, атап айтқанда, осыны негізге ала отырып, жалпы əлемдік үрдістерді ескере отырып, көпұлтты асхананыңпайда болу себептерін, бірегей тұжырымдамасының табыстылық факторлары мен даму перспективаларын зерттеу болып табылады.

Əдіснамасы – зерттеуде қоғамдық тамақтандыру орындарының тұжырымдамаларына жүйелі талдау, ғылыми зерттеулер нəтижелерін, интернет-көздері мен БАҚ материалдарына талдау қолданылды, сауалнама, сұхбат-нысан əзірлеу жүргізілді, əртүрлі мақсатты топтармен: бизнес-қоғамдастықтармен, қала мекемелерінің 60 %-дан астамы қамтылған, тамақтандыру орындарының қызметкерлерімен жəне келушілерімен сауалнама нəтижелерін жинау жəне талдау жүзеге асырылды.

Зерттеу бірегейлігі / құндылығы – əр түрлі форматтағы қоғамдық тамақтану орындары тұжырымдамаларының əзірленуіне, дамуына жəне табыстылығына əсер ететін күрделі факторлар зерттелді. Əлеуметтік-мəдени критерийлер мен сұраныс ерекшеліктерін зерттеу негізінде брендинг үшін идеяларын жасау мүмкіндіктері көрсетілген.

Зерттеу нəтижелері – Қазақстанда бірегей сауда ұсынысы ретінде көпұлтты тағамдар тұжырымдамасының пайда болу себептері мен даму тенденциялары анықталды. Қоғамдық тамақтану орындары тұжырымдамасын құру жəне ілгерілету кезінде пысықтауға міндетті факторлар зерделенді жəне ескерілді. Көпұлтты тағамдар тұжырымдамасының ерекшеліктері жəне қазіргі заманғы үрдістерге сəйкес дамудың оң факторлары атап көрсетілген.

1. Коновалов К. Л., Мусина О. Н., Амирасланов И., Шулбаева М. Т. Традиции в питании человека и производство пищевых продуктов // Пищевая промышленность. – 2012. – №4. – С. 63–65.

2. Смыкова М. Р. Ресторанный маркетинг Казахстана // Материалы II Международного симпозиума: История еды и традиции питания народов мира. Выпуск II [сборник статей]. – М.: Центр по изучению взаимодействия культур, 2016. – 460 с.

3. Смыкова М. Р., Рахимбекова Ж. С. Перспективы развития ресторанного маркетинга Казахстана. // Научный результат. Технологии бизнеса и сервиса. – 2019. – №2. – С. 60–68.

4. Тонышева Л. Л., Кузьмина Н. Л. Стратегическое развитие сервисного бизнеса // Современные проблемы науки и образования. – 2013. – № 1. – С. 303.

5. Немкова Е. В. Факторы и типы потребительского поведения на рынке продовольственных товаров. // Экономическая социология. – 2008. – Том 9. – № 5. – С. 68–85.

6. Rekom J., Go F. Cultural Identities in a globalizing world: conditions for sustainability of intercultural tourism // Tourism and Social Identities: global frameworks and local realities. – 2006. – Oxford: Elsevier Ltd. – Chapter 6 – P. 79-90. – DOI 10.1016/B978-0-08-045074-2.50010-2

7. Walker R., Andrews R., Boyne G.A. The impact of management on administrative and survey measures of organizational performance. – 2011. – 345 р.

8. Baraban R. S., Durocher J. F. Successful restaurant design. – 2010. – 336 p.

9. Nuetzenadel A., Trentmann F. Food and globalizatio n: consumption, markets and politics in the modern world. – 2008. – Berg Publishers. – 328 р.

10. Shortridge B., Shortridge J. The Taste of American Place: A Reader on Regional and Ethnic Foods. – Rowman& Littlefield Publishers, Inc. – 1999. – 188 р.

11. Информационный портал, посвященный ресторанному бизнесу «Restoranoff.ru» [Электронный ресурс]. – 2019. – URL: www.restoranoff.ru/ (дата обращения: 02.10.2019).

12. Heuschen&Schrouff. Oriental Foods Trading BV [Электронный ресурс]. – 2011. – URL: https://www.heuschenschrouff.com/ (дата обращения: 15.08.2019).

13. Степанов Ю. С. Константы. Словарь русской культуры. – Изд. 3-е – М.: Академический Проект, 2004. – 992 р.

14. Мошняга Е. В. Идентичность в системе концептов туризма (межкультурный коммуникативный аспект) // Власть. – 2009. – № 2. – С. 50–53.

15. Mack N., Woodsong C., Guest G., Namey E. Qualitative research methods: a data collector's field Guide. – 2005. – 128 р.

16. Parasuraman A. P., Zeithaml V., Berry L. SERVQUAL: A multiple-item Scale for measuring consumer perceptions of service quality. – 1988. – 248 р.

17. Johnson R. 4 Styles of Service in the Restaurant Business [Электронный ресурс] // Chron [web-сайт]. – 2019. – URL: https://smallbusiness.chron.com/4-styles-service-restaurant-business-22923.html (дата обращения: 03.10.201