ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖАЛҒА БЕРІЛЕТІН ЖЕР УЧАСКЕЛЕРІН БАҒАЛАУДЫ ДАМЫТУ

Зерттеу мақсаты – Қазақстан Республикасында қысқа мерзімге жəне ұзақ мерзімдге пайдалану үшін жалға алынған жер учаскілерін бағалаудың теориялық-методологиялық негіздерің дамыту. Методологиясы. Қазақстан Республикасында жалға берілетін жерді бағалау əдістемесін жетілдіру мақсатымен уақытша пайдаланудағы, сондай-ақ жеке меншіктегі жер учаскелеріне заттық құқықтарға (пайдалану, иелену жəне билік ету құқығы) егжей-тегжейлі талдау жүргізілді.
Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Жалға берілген жер учаскелерін бағалауға байланысты ұғымдар шектелді, Қазақстан Республикасындағы, атап айтқанда Қарағанды облысындағы жер нарығына талдау жасалды. "Жалдау", "нарықтық құн"ұғымдары егжей-тегжейлі зерттелген. Қазақстанның халықаралық жəне Ұлттық бағалау стандарттары, 2018 жылғы 13 шілдедегі "бағалау қызметі туралы" Заңы, Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 20 маусымдағы № 442-II Жер кодексі, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 2 қыркүйектегі № 890 Қаулысы зерттелді жəне зерделенді. Сонымен қатар, бағалаудың қолданылған əдістері егжей-тегжейлі қарастырылып, негізделді, Қарағанды облысының учаскесі таңдалды жəне нарықтық құны есептелді.
Зерттеу нəтижелері. Қорытындылай келе, мұндай учаскелерді бағалау үшін ұсыныстар берілді. Жерді бағалау алдында жер учаскесіне жəне мүліктік құқықтарға байланысты ұғымдарды белгілеу жəне ажырату; бағаланатын құқықтарға əсер ететін тиісті заңнамалық база туралы дұрыс түсінікке ие болу; жалға алушылар жасаған кез-келген жақсартуларды анықтау жəне жалдау шартын ұзарту немесе қайта қарау кезінде оларды ескеру керек пе, жоқ па, соны анықтау жəне осы мүлікті босатқан кезде Жалға алушының өтемақы талап етуіне əкелуі мүмкін бе, жоқ па, соны шешу; халықаралық стандарттарға, сондай-ақ "зияткерлік меншік нысандарының жəне материалдық емес активтердің құнын бағалау"; кіріс тəсілі саласында опциондық əдісті қолдану.

1. Закон Республики Казахстан от 10 января 2018 года № 133-VI «Об оценочной деятельности в Республике Казахстан» (с изменениями по состоянию на 05.10.2018 г.) [Electronic source] // Paragraph: Lawer [web-portal]. – URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=0 (accessed: October 11, 2020).

2. Гражданский Кодекс Республики Казахстан (с изменениями и дополнениями на 03.07.2020 г.) [Electronic source] // Paragraph: Lawer [web-portal]. – URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=1006061#pos&sdoc_pos=0 (accessed: October 20, 2020).

3. Баринов Н. П. Об оценке рыночной арендной платы и стоимости прав, связанных с договором аренды земельного участка // Имущественные отношения в Российской Федерации. – 2018. – № 6 (201). – С. 6–24.

4. Международные стандарты оценки 2017 / пер. с англ.; под ред. И. Л. Артеменкова, С. А. Табаковой. – М.: Саморегулируемая общероссийская общественная организация «Российское общество оценщиков», 2017. – 168 с.

5. Земельный кодекс Республики Казахстан от 20 июня 2003 года № 442-II (с изменениями и дополнениями по состоянию на 30.09.2020 г.) [Electronic source] // Paragraph: Lawer [web-portal]. – URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=1040583#sdoc_params=&sdoc_pos=0 (accessed: October 15, 2020).

6. Стандарт оценки "Оценка стоимости недвижимого имущества" согласно приложению 2 приказа министра финансов Республики Казахстан от 5 мая 2018 года № 519 [Electronic source] // Палата оценщиков «Саморегулируемая организация Казахстанской ассоциации оценщиков» [website]. – URL: http://www.valuer.kz/zan/standards/ (accessed: October 05, 2020).

7. Стандарт оценки «Базы и типы стоимости» согласно приложению 3 приказа министра финансов Республики Казахстан от 5 мая 2018 года № 519 [Electronic source] // Палата оценщиков «Саморегулируемая организация Казахстанской ассоциации оценщиков» [website]. – URL: http://www.valuer.kz/zan/standards/ (accessed: October 09, 2020).

8. Стандарт оценки «Оценка стоимости объектов интеллектуальной собственности и нематериальных активов» согласно приложению 4 приказа министра финансов Республики Казахстан от 5 мая 2018 года № 519 [Electronic source] // Палата оценщиков «Саморегулируемая организация Казахстанской ассоциации оценщиков» [website]. – URL: http://www.valuer.kz/zan/standards/ (accessed: October 09, 2020).

9. Постановление Правительства Республики Казахстан от 2 сентября 2003 года № 890 «Об установлении базовых ставок платы за земельные участки» [Electronic source] // «Əділет» информационноправовая система нормативных правовых таков Республики Казхастан [website]. – URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P030000890_/history (accessed: September 30, 2020).

10. Сихимбаев М. Р., Сраилова Г. Н., Мозговая В. В. Исследование проблем методологии оценки арендных земельных участков в Республике Казахстан // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. – 2019. – № 10-2. – С. 362–365.

11. Павлова В. А., Осипов А. Г. Научное обеспечение оценки земли // Известия СПбГАУ. – 2017. – № 4 (49). – С. 229–232.

12. Сихимбаев М. Р., Бабыкина И. С. Анализ методов оценки рынка недвижимости на примере инвестиционного проекта строительства жилого комплекса в Казахстане // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. – 2017. – № 2 (1). – С. 82–87.

13. Картвелишвили В. М., Смывин А. Ю. Модифицированная модель Блэка-Шоулза в эффективных алгоритмах динамического хеджирования // Вестник Российского экономического университета им. Г.В. Плеханова. – 2009. – № 6. – С. 79–85.

14. Медведева Л. И. Механизм регулирования арендных отношений // Управление экономическими системами. – 2017. – № 32. – С. 48.

15. Мозговая В. В., Досмагамбетова Б. Б. Особенности применения стандартов при оценке арендных земельных участков // Вестник КЭУ. – 2019. – № 4 (55). – С. 43–47.