ТҰРАҚСЫЗДЫҚ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙДЕГІ БАНКТЕРДІҢ ТӘУЕКЕЛДЕРІ ЖӘНЕ ОНЫ БАҒАЛАУ МОДЕЛЬДЕРІ

Зерттеу мақсаты – Қаржы нарығындағы екінші деңгейдегі банктердің тәуекелдерді басқару жүйесін талдау,оларды тиімді қолданудың негізгі мәселелерін анықтау және тәуекелдерді басқару бойынша ұсыныстарды қарастыру болып табылады. Банктердің тәуекелін басқарудың негізгі мақсатытәуекелдерді басқару жөніндегі принципті, сондай-ақ оны бағалау модельдерін әзірлеп енгізу маңызды әрі қажетті болып табылатынын анықтау.
Әдістеме – Мақалада банктердің тәуекелдерді басқару жүйесін дұрыс қолдануы талданады, тәуекелді басқару бойынша негізгі мәселелер анықталады.Ұсынған әдістерді тиімді қолдану және осы жүйелерді жетілдіру бойынша ұсыныстар беріледі және гретл бойынша банктердің қаржылық жағдайы модельмен талданады. Банктерге тәуекелдерді басқарудың тиімді ұйымдастыру құрылымы ұсынылып, оны іске асырудың үлгісі ұсынылады,банктегі тәуекелдерді басқаруда заманауи модельдерді қолдану ұсынылады.
Түпнұсқа/құндылық – Қазіргі уақытта қазақстандық банк секторы экономика саласында маңызды секторлардың бірі болып табылады.Банк жүйесін жетілдірудің басым бағыттарын қарастыру қажет, тәуекелдерді басқару қазіргі уақытта өзекті мәселе болып табылады.Ел экономикасының даму қарқыны, әлеуметтік-экономикалық және әл-ауқаттың қалыптасуы банк саласының даму деңгейіне байланысты. Халықаралық аренада қазақстандық банктердің бәсекелестікке қабілеттілігін арттыру үшін, банк секторының тұрақты дамуын қамтамасыз ету керек.
Авторлық зерттеу – банктік тәуекелдерді басқару жүйесінің қазіргі заманғы әдістерінің қысқаша сипаттамасын және олардың тәжірибелік маңыздылығын анақтау болып табылады.
Қорытынды – Қазіргі уақытта қаржы институттарының алдында тәуекелдерді басқару үдерісінің тиімділігін арттыру міндеттемелері тұр. Банктік тәуекелдер әлеуметтік-экономикалық жауапты процестер болып табылады,бұл банктерде тәуекелдерді басқару жүйелерін дербес реттеу қажеттігі туралы ақпараттандырудың маңыздылығын түсіндіреді. Болып жатқан экономикалық тұрақсыздық, сонымен қатар сыртқы орта жағдайында болып жатқан кері әсерге қарамай тәуекелдерді басқару үдерісінің тиімділігін арттыру міндеттеріне дамудың тұрақтылығын қамтамасыз етуіне мұрындық болады. Осы міндеттерді іске асыру тек әр банктің ішкі саясатына,стратегиясына байланысты жеке - дара әзірленген жүйесінің заманауи тәуекелді басқару моделін ендіруде болып табылады.

1. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан-2050» Стратегиясы: Ел Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы., Астана, 2012.,

2. Искаков Ұ.М..,Банк ісі: Оқулық.- Алматы: Экономика, 2013. - 776б

3. Бухтин М.А. Риск-менеджмент в кредитной организации: методология, практика, регламентирование / М.А. Бухтин.М.: ИД Регламент, 2018.

4. Қазақстан Ұлттық Банкі ресми –интернет ресурсы [Электрон. ресурс]. – 2018. – URL: www.nationalbank.kz

5. Официальный сайт Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан [Электрон. ресурс]. – 2018. – URL: www.stat.gov.kz 2018)

6. Лобанов А. А., Чугунов А. В. Энциклопедия финансового риск - менеджмента». – 2-е изд., переработанное и дополненное – М.: Альпина Бизнес Букс, 2013.

7. [Электрон. ресурс]. – 2018. – URL: https://www.cbr.ru Центральный банк Росии

8. Количество банков в России — динамика за 2007-2018 годы [Электронный ресурс]. Режим доступа: bankirsha.com/kolichestvo-bankov-v-rossii-na-konec-goda-finansovyi-krizis-ustavnoikapital

9. Ярунин. И.,«Как казахстанские банки пережили 2016-2017 год»., www.lsm.kz., 2017-2018г

10. Темниченко М. Н. Перспективы риск – менеджмента // Финансовый менеджмент. – 2011. – № 2.

11. Лисак Б. И. Интегрированный риск-менеджмент в банках: учебник. – Алматы: Издательство «Экономика», 2013.

12. Коновалова О. М. методика (стандарт) оценки эффективности управления банковскими рисками // Банковское дело. – 2009. – № 3. – С. 12-20.

13. Кремер Н. Ш. Теория вероятностей и математическая статистика: Учебник для вузов. – 2-е изд. – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2004. – 479 с.

14. Савчук К. В. комплексный подход к управлению операционными рисками в кредитной деятельности банка // Банковские услуги. – 2009. – № 8. – C. 22-29.

15. Чимирис А. В. Операционные риски и внутренний контроль в банках: Обратная связь // Банковские услуги. – 2009. – № 3. – С. 22-30.

16. Бартон Т. Комплексный подход к риск- менеджменту: стоит ли этим заниматься / Т. Бартон, Шенкир У., Уокер П.; пер. с англ. — М.: Издательский дом «Вильямс», 2003. — 208 с.

17. Дамодаран А. Стратегический риск-менеджмент. Принципов и методов. – М.: Вильямс 2010. – 496 с.

18. Mayes D. G. Banking Crisis Resolution Policy – Lessons from Recent Experience: which elements are needed for robust and efficient crisis resolution [Electronic Source] https://www.researchgate.net/publication/45138241_Banking_crisis_resolution_policy_lessons_from_recent_experience_which_elements_are_needed_for_robust_and_efficient_crisis_resolution 25.07.2018)

19. Zigraiova D. Management Board Composition of Banking Institutions and Bank Risk-Taking; the Case of the Czech National Bank // Working paper series 14. – 2017.

20. James A.Wilcox.Yukihiro Yasuda//Government guarantees of Loans to small businesses:Effectc on Banks Risk-Taking and Non-guaranteed Lending.

21. /Simone Varotto.Lei Zhao//Journal of International Money and Finance.Volume 82.April 2018. pages45-70//Sistematic risk and bank size

22. Berger A. N., Kick T., Schaeck K. Executive board composition and bank risk taking // Journal of Corporate Finance. – 2014. – № 28. – pp. 48-65.

23. Официальный сайт Народного банка[Электрон. ресурс]. – 2018. – URL: https://halykbank.kz