МƏДЕНИ-ТАРИХИ ТУРИЗМДЕГІ КЛАСТЕРЛЕУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ("Жібек жолы" Орталық Азия кесіндісінің мысалында)

Зерттеудің мақсаты – мұра туризмінің туристік өнімі мысалында туристік өнімді кластерлеу əдістемесін жасау.
Əдіснамасы – зерттеу барысында келесі жалпы ғылыми əдістер қолданылды: статистикалық талдау, жүйелік-аналитикалық тəсіл, теориялық қорыту, салыстырмалы талдау, ғылыми абстракция, себептер мен салдарды талдау.
Зерттеу бірегейлігі / құндылығы – туристік өнімді кластерлеу əдістемесі жасалды. Əдістеме Орталық Азия елдері үшін маңызы зор Жібек жолы трансұлттық туристік өнімінде сыналды.
Зерттеу проблемасы – туризмнің кластерлік түрі соңғы жылдары өте қарқынды дамып келеді. Алайда, əдебиеттер мен практикада туризм кластерін жобалаудың теориясы мен əдістемесі əлі жоқ. Мақала осы мəселені шешуге арналған.
Зерттеу нəтижелері – кластер тұжырымдамасы нақтыланды, бұл кластерлеу тəсілдерін жəне оны «Жібек жолы» туристік өнімінде тестілеуді зерттеуге мүмкіндік берді. Кластерлеу процестерінің ерекшеленген ерекшеліктері туристік кластерді жіктеуге мүмкіндік берді. Кластерлеудің екі аспектісі туралы қорытынды жасалады: жобалау жəне кластерлеу алгоритмі. Кластердің бөлектелген кезеңдері кластердің болуын ашуға, кластерлеу дəрежесін анықтауға жəне анықтауға мүмкіндік береді. Мақалада Жібек жолы туристік өнімінің кластерленуіне мысал келтірілген, ол үшін өнімнің қаңқасы жобаланған, бұл кеңістіктік сипаттамаларды, сонымен қатар аймақтық кластерлерді анықтауға мүмкіндік берді жəне бұл туристердің ағынын едəуір арттырады деген қорытынды жасалды. Жібек жолы маршрутына дейін.

1. Timothy D. Cultural Heritage and Tourism: An Introduction (Aspects of Tourism Texts). – Channel View Publications, 2011. – 456 p.

2. Mckercher B., du Cros H. Cultural Tourism: The Partnership Between Tourism and Cultural Heritage Management. – 1st Edition. – Routledge, 2002. – 208 p.

3. Richards G. Cultural Tourism: Global and Local Perspectives. – 1st Edition. – Routledge, 2006. – 372 p.

4. Michael E. Tourism micro-clusters // Tourism Economics. – 2003. – № 9 (2). – P. 133–145.

5. Nordin S. Tourism Clustering & Innovation: Paths to Economic Growth & Development. – Ostersund, Sweden: European Tourism Research Institute, MID-Sweden University, 2003. – 90 p.

6. Tourist Clusters, Destinations and Competitiveness Theoretical issues and empirical evidences / Edited by Francesco Capone. – Routledge, 2016. – 208 p.

7. Vignati F. Analysis of Tourist Clusters SNV – Netherlands Development Organization [Electronic source]. – 2015. – URL: http://www.hitt-initiative.org/wp/wp-content/uploads/2011/10/conceptual-paperv2_-Analise-de-Clusters.pdf (accessed: 13.09.2020).

8. McRae-Williams P. Regional Clusters: Classification and Overlap of Wine and Tourism Microclusters. – Victoria, Australia: University of Ballarat. – 2007. – 190 p.

9. Michael E. Tourism micro-clusters // Tourism Economics. – 2003. – Vol. 9 (2). – P. 133–145.

10. Porter M. E. Clusters and the new economics of competition // Harvard Business Review. – 1998. – Vol. 6 (6). – P. 77–90.

11. He L., Zhang C., Chen Y. The Cluster Analysis about Tourism Benefit in Hainan) / Proceedings of the International Conference on Mechatronics // Electronic, Industrial and Control Engineering. – 2014. – P. 742–745.

12. Dwyer L., Forsyth P., Spurr R. Evaluating tourism's economic effects: new and old approaches // Tourism Management. – 2004. – Vol. 25. – Issue 3. – P. 307–317.

13. Brida J., Zapata S. Cruise tourism: economic, socio-cultural and environmental impacts // International Journal of Leisure and Tourism Marketing. – 2010. – Vol. 1 (3). – P. 205–226.

14. Chen S. C. Residents’ Perceptions of the Impact of Major Annual Tourism Events in Macao: Cluster Analysis // Journal of Convention & Event Tourism. – 2011. – Vol. 12. – Issue 2. – P. 126–128.

15. Bulin D. EU Travel and Tourism Industry – A Cluster Analysis of Impact and Competitiveness // Global Economic Observer. – 2014. – Vol. 2. – № 1. – P. 150–162.

16. Iordache C., Ciochin J., Asandei M. Clusters – Tourism Activity Increase Competitiveness Support // Theoretical and Applied Economics. – 2010. – Vol. 17. – No. 5 (546). – P. 99–112.

17. Kim Т., Wicks B. Rethinking Tourism Cluster Development Models for Global Competitiveness // International CHRIE Conference-Refereed. – 2010. – P. 1–9.

18. Kindl da Cunha С., Carlos da Cunha J. Tourism Cluster Competitiveness and Sustainability: Proposal for a Systemic Model to Measure // The Impact of Tourism on Local Development Brazilian administration review BAR. – 2005. – Vol. 2. – No. 2. – P. 47–62.

19. Hanna H., Salhab J., Tarabay D. Improving the Competitiveness of the Tourism Cluster in Tunisia // Microeconomics of competitiveness, 2012. – 34 p.

20. Weiermair K., Steinhauser C. New Tourism cluster in the field of sports and health; The case of alpine wellness / 12th International Tourism and Leisure Symposium. – Barcelona: The Center for Tourism and Service Economics, 2003. – 17 p.

21. Székely V. Tourism Cluster and Tourism Destination: Liptov Region, Slovakia Works of the Industry // Geography Commission of the Polish Geographical Society. – 2013. – Vol. 24. – P. 25–37.

22. López Medina F. Creating a Tourism Cluster in Morelia // Mexico Korea Review of International Studies. – 2016. – Vol. 14 (2). – P. 67–92.

23. Salvador R., Luclo J., Ferreira J. Sustainable tourism micro-clusters: the case of alentejo protected areas // 25th APDR Congress, Lisbon. – 2011. – No. 25-26. – P. 5–23.

24. Larosse J. ICT Clusters in Flanders: co-operation in innovation in the New Network Economy // IWT. – 2001. – No. 35. – P. 333–356.

25. O’Malley E. Industry Clusters and Irish Indigenous Manufacturing: Limits of the Porter View // The Economic and Social Review. – 2010. – Vol. 31 (1). – P. 55–79.

26. Regional Clusters in Europe. Observatory of European SMEs // Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2002. – No. 3. – 60 p.

27. Mckercher B., du Cros H. Cultural Tourism: The Partnership Between Tourism and Cultural Heritage Management / 1st Edition. – Routledge, 2012. – 272 p.

28. Blascoa D, Guiaa J., Pratsa L. Heritage tourism clusters along the borders of Mexico // Journal of Heritage Tourism. – 2014. – Vol. 9. – No. 1. – P. 51–67.

29. Sutcliffe K. Themed adventure drive and tourism clusters in northern Australia / Proceedings of 1st Global Tourism Clusters Conference Punta Cana. – The Savannah Way Connection, 2010. – 19 p.

30. Maps [Electronic source] // Google Maps. – URL: google.com/maps (accessed: 19.09.2020).