Қазақстан Республикасының тұрғын үй жылжымайтын мүлік нарығының қазіргі жай-күйін талдау жəне даму болжамдары

   Зерттеудің мақсаты – Қазақстандық тұрғын үй жылжымайтын мүлік нарығының жай-күйін сипаттау, оның даму ерекшеліктері мен үрдістерін анықтау.

   Зерттеу авторлары тұрғын үй жылжымайтын мүлік нарығын сипаттайтын негізгі көрсеткіштерді, сондай-ақ ипотекалық несие нарығында болып жатқан процестерді талдауға ерекше назар аударады.

   Зерттеу əдістемесі – зерттеу экономикалық жəне статистикалық талдау əдістерін, графикалық əдісті, сипаттау жəне жалпылау əдісін қолдана отырып жүргізілді. Зерттеу көздері Қазақстан Ұлттық Банкінің ресми статистикалық материалдары, консалтингтік компаниялар мен қаржы ұйымдарының талдамалық шолулары, «Krisha.kz» жылжымайтын мүлік жөніндегі платформалар жəне жылжымайтын мүлік бойынша ақпараттық портал «Kn.kz», қазақстандық жəне шетелдік авторлардың ғылыми зерттеулері, сондай-ақ ғылыми-практикалық конференциялардың материалдары болды.

   Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – авторлар соңғы жылдары Қазақстан Республикасының тұрғын үй жылжымайтын мүлік нарығының жағдайы мен мəселелеріне толық талдау жүргізіп, оның болашақ дамуы туралы болжамдар берді.

   Зерттеу нəтижелері. Соңғы жылдардағы қазақстандық тұрғын үй жылжымайтын мүлік нарығының қазіргі жай-күйін зерттеу жəне талдау нəтижелері бойынша авторлар тұрғын үй нарығын дамытудың проблемаларын анықтап, өзекті тенденцияларын анықтады, сондай-ақ оның болашақ дамуы туралы болжамдар берді. Ғылыми мақаланың нəтижелері жылжымайтын мүлік агенттіктері, сала мамандары, сондай-ақ жылжымайтын мүлік нарығын зерттеу мəселелерімен айналысатын ғылыми қауымдастық үшін пайдалы болуы мүмкін.

1. Chernyshevskaya I. Property Market of Kazakhstan: Limited Space and Expansion Problems [Электронный ресурс] // Central Asian Bureau for Analytical Reporting [web-портал]. – 2022. – URL: https://cabar.asia/en/property-market-of-kazakhstan-limited-space-and-expansion-problems (Дата обращения: 10. 02. 2024)

2. Шалболова У. Ж., Мукаев Д. Т., Айдаргалиева Н. Г. Доступность жилья на мировых рынках недвижимости // Экономическая серия Вестника ЕНУ имени Л. Н. Гумилева. – 2023. – № 1 – С. 46-58. – DOI: 10.32523/2789-4320-2023-1-46-58.

3. Prices by Country of Price per Square Meter to Buy Apartment in City Centre [Электронный ресурс] // «Numbeo» [web-портал]. – 2024 – URL: https://www.numbeo.com/cost-of-living/prices_by_country.jsp?displayCurrency=USD&itemId=100 (Дата обращения: 24. 03. 2024).

4. Agnello L., Castro V., Sousa R. M. The Housing Cycle: What Role for Mortgage Market Development and Housing Finance? // The Journal of Real Estate Finance & Economics. – 2020. – Vol. 61 (3). – P. 607–670. – DOI: 10.1007/s11146-019-09705-z.

5. Agnello L., Castro V., Sousa R. M. Booms, busts and normal times in the housing market // Journal of Business & Economic Statistics. – 2015 – № 33 (1). – P. 25-45. – DOI: 10.1080/07350015.2014.918545.

6. Agnello L., Castro, V., Sousa R. M. Economic activity, credit market conditions, and the housing market // Macroeconomic Dynamics. – 2018 – № 22 (7). – P. 1769-1789. – DOI: 10.1017/S1365100516000869.

7. Ybrayev Zh., Becker C. Real Estate Market Evolution and Monetary Policy in Kazakhstan // University of Central Asia – Institute of Public Policy and Administration (IPPA) Working Paper. – 2019. – № 54. – 38 p. – DOI: 10.2139/ssrn.3409328.

8. Denissova О. K., Kabdulsharipova A. M., Samussenko Y. A. Statistical assessment of the development prospects of the primary residential real estate market in Kazakhstan // Bulletin of the Karaganda University. «Economy» series. – 2023. – № 1 (109). – P. 43-50. – DOI: 10.31489/2023Ec1/43-50.

9. Мукаев Д. Т. Оценка состояния рынка недвижимости в Республике Казахстан // Международная научно-практическая конференция «Национальные экономические системы в контексте формирования глобального экономического пространства». Сборник научных трудов. – Симферополь: ИТ «Ариал». – 2021. – С. 474-749.

10. Мукаев Д. Т. Специфические факторы, влияющие на формирование рынка недвижимости в Республике Казахстан // Сборник трудов Международной научно-практической конференции «Модернизация экономики: предпосылки, состояние, пути развития в условиях глобальных вызовов и трендов индустрии» - Нур-Султан: ЕНУ имени Л. Н. Гумилева. – 2020. – С. 171-176.

11. Сихимбаев М. Р., Шацкая А. А. Практика использования методик прогнозирования динамики цен на рынке недвижимости в Казахстане // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. – 2016. – № 8-2. – С. 240-243.

12. Аршкенова А. М. Современное состояние рынка недвижимости в крупных городах Республики Казахстан // Электронный научный журнал «Век качества». – 2020. – № 1. – С. 96-106.

13. Auyezkhanuly A., Manap A., Akpanov A. The Study of the Residential Real Estate Market in the Republic of Kazakhstan // Journal of Real Estate Literature. – 2019. – № 27-1. – P. 117–133. – DOI: 10.1080/10835547.2019.12090495.

14. Мукаев Д. Т., Шалболова У. Ж., Салыков А. М. Современное состояние жилищного строительства и доступности жилья в Казахстане // Научный журнал «Вестник университета «Туран». – 2023. – № 1 (97) – С. 279-196 – DOI: 10.46914/1562-2959-2023-1-1-279-296.

15. Мукаев Д. Т., Шалболова У. Ж. Оценка доступности жилья в Республике Казахстан // Экономическая серия Вестника ЕНУ имени Л. Н. Гумилева. – 2022. – № 4 – С. 172-184. – DOI: 10.32523/2789-4320-2022-4-172-184.

16. Тазабеков К. А., Жамкеева М. К., Конырбеков М. Ж. Анализ и оценка доступности жилья в Республике Казахстан // Вестник университета «Туран». – 2021. – № 2. – С. 33-42. – DOI: 10.46914/1562-2959-2021-1-3-33-42.

17. Закон Республики Казахстан от 26 июля 2007 года № 310 «О государственной регистрации прав на недвижимое имущество [Электронный ресурс] // ИПС «Əділет» [web-портал]. – 2007. – URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30118294 (Дата обращения: 18. 03. 2024).

18. Жарков А. А. Субъектная структура рынка жилой недвижимости // Молодой ученый. – 2013. – № 10 (57). – С. 305–308.

19. Пупенцова С. В. Организация и технологии операций с недвижимостью : учебное пособие. – СПб.: ФГАОУ ВО «Санкт-Петербургский политехнический университет Петра Великого», 2011. – 290 с.

20. Тетин Л. Рынок недвижимости в 2018 году: самые важные события [Электронный ресурс] // Журнал «Forbes Kazakhstan» [web-портал]. – 2018. – URL: https://forbes.kz/process/property/ryinok_nedvijimosti_v_2018_godu_samyie_vajnyie_sobyitiya (Дата обращения: 23. 03. 2024).

21. Национальный обзор жилищного хозяйства РК [Электронный ресурс] // Организация Объединенных Наций [web-портал]. – 2018. – URL: https://unece.org/DAM/hlm/documents/Publications/CP_Kazakhstan_web.RUS.pdf (дата обращения: 18. 03. 2024).

22. Программа ипотечного жилищного кредитования «7-20-25. Новые возможности приобретения жилья для каждой семьи» № 107 от 31 мая 2018 года [Электронный ресурс] // Национальный Банк Казахстана [web-портал]. – 2018. – URL: https://nationalbank.kz/file/download/17428 (дата обращения: 18. 03. 2024).

23. Апенова К. Ипотека «Баспана Хит»: условия и расчеты [Электронный ресурс] // Информационный портал «kn.kz» [web-портал]. – 2018. – https://www.kn.kz/article/8428 (Дата обращения: 18. 03. 2024).

24. Повышение доступности жилья гражданам Казахстана (Годовой отчёт АО «Ипотечная организация «Казахстанская Ипотечная Компания») – [Электронный ресурс] // KASE [web-портал]. – 2019. – https://kase.kz/files/emitters/KZIK/kzikp_2019_rus.pdf (Дата обращения: 18. 03. 2024).

25. Курманбеков А. Рынок недвижимости 2019 г. [Электронный ресурс] // Halyk Finance Research [web-портал]. – 2019. – https://halykfinance.kz/analiticheskiy-centr/rynok-nedvizhimosti-2019-g.html?lang=ru (Дата обращения: 19. 03. 2024).

26. Обзор рынка недвижимости Казахстана [Электронный ресурс] // Halyk Finance Research [web-портал]. – 2020. – https://halykfinance.kz/analiticheskiy-centr/obzor-rynka-nedvizhimosti-kazahstana.html?lang=ru (Дата обращения: 19. 03. 2024).

27. Рынок жилой недвижимости в 2020 году [Электронный ресурс] // Halyk Finance Research [web-портал]. – 2021. – https://halykfinance.kz/download/files/analytics/re_2020.pdf (Дата обращения: 19. 03. 2024).

28. Рынок жилой недвижимости в 1 полугодии 2021 г. [Электронный ресурс] // Halyk Finance Research [web-портал]. – 2021. https://halykfinance.kz/download/files/analytics/re_1h2021.pdf (Дата обращения: 19. 03. 2024).

29. Шаблина М. Рынок ипотеки в Казахстане: анализ и перспективы развития // Экономическое обозрение Национального Банка Республики Казахстан. – 2021. – № 1. – С. 22–28.

30. Изменение цен на рынке и купля-продажа жилья в декабре 2023 года [Электронный ресурс] // Бюро Национальной статистики «QazStat» [web-портал]. – 2023. – URL: https://stat.gov.kz/ru/news/izmenenie-tsen-na-rynke-i-kuplya-prodazha-zhilya-v-dekabre-2023-goda/ (Дата обращения: 19. 03. 2024).

31. Рынок жилой недвижимости [Электронный ресурс] // Halyk Finance Research [web-портал]. – 2023. https://halykfinance.kz/download/files/analytics/re07032023.pdf (Дата обращения: 19. 03. 2024).

32. Абуев А. Исследование Freedom Finance Global: аналитика рынка недвижимости Казахстана [Электронный ресурс] // Freedom Broker [web-портал]. – 2023. – URL: https://ffin.kz/research/4-issledovanie-freedom-finance-global-analitika-rynka-nedvidgimosti-kazakhstana (Дата обращения: 12. 02. 2024).

33. Кабжалялова М. Ипотечное кредитование – государство практически вытеснило рынок [Электронный ресурс] // Halyk Finance Research [web-портал]. – 2023. – URL: https://halykfinance.kz/download/files/analytics/AC_mortgage.pdf (Дата обращения: 19. 03. 2024).

34. Пресс-релиз АО «Отбасы банк» [Электронный ресурс] // АО «Отбасы банк» [web-портал]. – 2023. – URL: https://hcsbk.kz/ru/news/publications/v-otbasy-banke-ustupka-depozitov-stanet-dostupna-tolko-rodstvennikam/ (Дата обращения: 16. 02. 2024).

35. Курманбеков А. Догонит ли рост цен на жильё инфляцию [Электронный ресурс] // Halyk Finance Research [web-портал]. – 2024. – https://halykfinance.kz/download/files/analytics/AC_RE.pdf (Дата обращения: 22. 03. 2024).