Зерттеу мақсаты. Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) шеңберінде елдің экономикалық интеграциясының тиімділігін жан-жақты бағалауға мүмкіндік беретін әдістер мен өлшемшарттарды бөліп көрсету. ЕАЭО шеңберінде елдің экономикалық интеграциясының тиімділігін бағалаудың үш негізгі әдісін ажыратуға болады. Біріншісі-одақ елдері арасындағы өзара сауданың динамикасын, құрылымын және көлемін бағалайтын ЕАЭО-ға мүше елдердің сауда интеграциясының әдісі. Екінші әдіс - экономикалық дамудың стратегиялық басымдықтарының жиынтығына сәйкес экономикалық интеграцияның тиімділігі әдісі. Үшінші әдіс-ЕАЭО-ға қатысу ұлттық экономиканың жалпы бәсекеге қабілеттілігіне қалай әсер ететінін бағалайтын елдің бәсекеге қабілеттілік әдісі. Бәсекеге қабілеттілікті талдау сияқты бағалаудың кейбір аспектілеріне қарамастан, бұл әдістерді ЕАЭО-ға кірмейтін елдер үшін бейімдеу қажет болады. Бұл аймақтық ынтымақтастықтың ерекшеліктеріндегі (мысалы, ЕО немесе АСЕАН) және интеграция механизмдеріндегі (мысалы, әртүрлі ережелермен валюта немесе кеден одақтары) айырмашылықтарға байланысты. Осылайша, ұсынылған әдістерді ЕАЭО ерекшеліктерін ескере отырып әзірлеуге болады, бірақ кейбір бейімделулермен оларды басқа одақтардағы интеграцияны бағалау үшін пайдалануға болады.

Әдіснамасы. Зерттеу барысында әртүрлі әдістер қолданылды: макроэкономикалық талдау, Ұлттық экономика модельдерін салыстырмалы талдау, эконометрикалық модельдеу әдісі және ЕАЭО шеңберінде елдің экономикалық пайдасына, тұрақтылығы мен бәсекеге қабілеттілігіне қол жеткізуді бағалаудың кешенді тәсілі. Зерттеу тақырыбы бойынша ғылыми еңбектерге әдеби шолу жүргізілді, бұл Қазақстанның ЕАЭО-ға мүше мемлекеттер арасындағы сауда-экономикалық қатынастарды дамытудағы рөлін зерттеуге мүмкіндік берді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Еуразиялық экономикалық одаққа (ЕАЭО) кірген сәттен бастап ел экономикасындағы өзгерістерді ескере отырып, Қазақстанның экономикалық тұрақтылығы мен дамуына жаһандық және өңірлік интеграцияның әсерін зерделеу болып табылады. Бұл интеграцияның тиімділігін түсінуге және ЕЭА-ға мүше елдер арасындағы сауда қатынастарын жақсартуға және экономикалық байланыстарды нығайтуға негізделген Қазақстанның одан әрі даму векторларын айқындауға мүмкіндік береді.

Зерттеу нәтижелері. Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде елдің экономикалық пайдасына, тұрақтылығына және бәсекеге қабілеттілігіне ықпал ететін түйінді көрсеткіштер айқындалды. Қазақстанның ЕАЭО шеңберінде белсенді қатысуы елдер арасында пайданы біркелкі бөлу, белгілі бір секторларда интеграциялау үшін жағдайлар жасау, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің еркін қозғалысы үшін кедергілерді жою, инвестицияларды ұлғайту және Қазақстан экономикасының неғұрлым бәсекеге қабілетті салаларын дамыту есебінен ұлттық экономиканың неғұрлым тиімді жұмыс істеуіне ықпал ететіні анықталды. ЕАЭО-ға мүше елдер арасында сенімгерлік сауда-экономикалық қатынастарды құруға, ұзақ мерзімді перспективада ЕАЭО-ның экономикалық өсу қарқынын одан әрі арттыруға бағытталған практикалық ұсынымдар берілді. Қазақстанның Еуразия құрлығындағы (батыс және Шығыс Еуропаны және ЕАЭО-ға кірмейтін басқа да Азия өңірлерін қоса алғанда) Одақтың ішкі нарығын дамыту және Елдің көлік-логистикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, оның экспорттық әлеуетін кеңейту үшін жағдай жасайтын сенімді ойыншы ретіндегі рөлі негізделген.

Зерттеу мақсаты – және орта бизнесті (ШОБ) кредиттеу нарығының, оның ішінде микроқаржыландыру сегментінің ағымдағы жағдайын талдау және банктердің осы сектормен қарым-қатынасты нығайту және дамыту үшін қолданатын стратегияларын анықтау. Жұмыста кредиттеу және микрокредиттеу саласындағы негізгі үрдістер, сондай-ақ ШОБ-тың қаржы ресурстарына қолжетімділігіне әсер ететін факторлар қарастырылады.

Әдіснамасы – зерттеу экономикалық және статистикалық талдау әдістерін, графикалық әдісті, сондай-ақ сипаттау және жалпылау әдістерін қолдана отырып жүргізілді. Деректер көзі ретінде Бірінші кредиттік бюроның, World Bank ресми статистикалық материалдары, консалтингтік компаниялар мен қаржы ұйымдарының талдамалық шолулары, сондай-ақ қазақстандық және шетелдік авторлардың ғылыми зерттеулері пайдаланылды. Қосымша ғылыми-практикалық конференциялардың материалдары талданды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – авторлар корпоративтік кредиттеу нарығының жай-күйіне егжей-тегжейлі талдау жүргізді және микроқаржыландыруға баса назар аудара отырып, ШОБ сегментімен жұмыс істеу үшін жаңа бизнес-модельдерді әзірлеудің инновациялық тәсілдерін қарастырды. Қаржы ресурстарының қолжетімділігін арттыруға ықпал ететін және ШОБ-тың тұрақты ұзақ мерзімді өсуін қамтамасыз ететін цифрландыру және экожүйелік модельдер сияқты заманауи шешімдерге ерекше назар аударылады.

Зерттеу нәтижелері – талдау нәтижелері мен соңғы жылдардағы қазақстандық ШОБ микроқаржыландыру нарығының қазіргі жай-күйін зерттеу бойынша авторлар нарықты дамытудың өзекті тенденцияларын анықтады, сондай-ақ оның болашақ дамуы туралы болжамдар берілді.

Зерттеу мақсаты. Жоғары оқу орындары педагог мамандарының психологиялық тұрақтылығын түсіну және қолдау олардың әл-ауқаты мен жұмысының тиімділігі үшін өте маңызды. Дегенмен, жоғары оқу орындары профессор-оқытушылар құрамының психологиялық тұрақтылығы туралы терең шолу мақалаларының жоқтығы зерттеу әдебиеттеріндегі айтарлықтай олқылығын және ағымдағы зерттеулердің жүйелі синтезі мен талдауының қажеттілігін көрсетеді. Бұл мақала жоғары оқу орындарының профессор-оқытушылар құрамының психологиялық тұрақтылығы туралы әдебиеттерге жанжақты талдау жасауға бағытталған және оның профессорлық-оқытушылық құрамының әл-ауқаты мен кәсіби шеберлігі үшін маңызды аспектілерін терең түсінуді қамтамасыз етеді.

Әдіснамасы. Осы мақсатқа жету үшін мақалада жүйелі іздеу және тақырыптық синтездеу әдістемесі қолданылды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы жоғары оқу орындары профеессор-оқытушыларының психологиялық тұрақтылығы тақырыбы бойынша бұрын зерттелмеген ағымдағы білімдердің синтезі болып табылады.

Зерттеу нәтижелері жоғары білім саласындағы профессор-оқытушылардың кәсіби қызметтегі психологиялық тұрақтылығын тұтас түсінуге ықпал етеді, зерттеу олқылықтарын анықтайды және зерттеудің болашақ бағыттарын ұсынады. Бұл ғалымдар үшін жоғары булум беру ұйымдары профессор-оқытушыларының психологиялық тұрақтылығының кемшіліктерін одан әрі зерттеуді ынталандыруда болашаққа бағдар ретінде қызмет етеді, және сол арқылы осы саладағы үздіксіз академиялық дискурсқа үлес қосады.

Зерттеу мақсаты. Ресми статистика деректері бойынша 2017-2023 жылдардағы экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде Қазақстан Республикасының өнеркәсібінде персоналды пайдалануды кешенді бағалау негізінде еңбекті пайдалануды бағалау көрсеткіштерінің жүйесін әзірлеу, сондай-ақ оны экономикада практикалық қолдану мүмкіндігін негіздеу және дәлелдеу.

Зерттеу әдіснамасы. Зерттеу жүргізу және мақала жазу үшін талдау, синтез, дедукция, индукция, абстракция сияқты формальды логика әдістері, сондай – ақ эмпирикалық әдістер-өлшеу, салыстыру, салыстыру қолданылды. Олар еңбекті пайдалану көрсеткіштерінің жүйесін қалыптастыру және оның тиімділігін бағалау, қазақстандық өнеркәсіп салаларында олардың деңгейіне жету туралы жалпылама түсінік алу, талдау жүргізу, фактілерді, оң және теріс динамиканы, бес жылдық кезеңдегі қалыптасқан үрдістерді айқындау және бекіту үшін пайдаланылды. Зерттелетін мәселені логикалық негіздеу және сандық сипаттамаларды алу үшін Экономикалық талдаудың статистикалық әдістері, атап айтқанда статистикалық бақылау, топтастыру әдісі, динамикалық қатарлар, индекстік және графикалық әдістер қолданылды.

Зерттеудің құндылығы. Мақалада бизнес-құрылымдар қызметінің еңбек көрсеткіштерін диагностикалау мәселелері бойынша зерттеушілердің ғылыми еңбектері талданып, менеджменттің жиі интуитивті әрекет ететіндігі анықталды, өйткені еңбекті пайдалану индикаторларына бірыңғай тәсіл әлі әзірленбеген. Авторлар адами капиталды пайдалану көрсеткіштерінің жүйесін ретке келтірді. Мұндай тәсіл персоналдың еңбегін бағалауды әлдеқайда жеңілдетеді және бағалау нәтижелерін жүйелейді, сәйкесінше оның қызметін жақсарту үшін басқару шешімдерін қабылдайды.

Зерттеу нәтижелері. Авторлар Қазақстан Республикасының өнеркәсібінде еңбек индикаторларын пайдалануды кешенді бағалауды жүргізді және еңбек ресурстарын пайдаланудың нақты көрсеткіштерін және олардың тиімділік көрсеткіштерін бөліп көрсете отырып, көрсеткіштерді жүйелендірді. Ұсынылған барлық көрсеткіштер салыстырмалы болып табылады және тиімділік көрсеткіштері шығындар мен еңбек нәтижелерінің арақатынасына қатаң негізделген. Мұндай талдау бизнес субъектілеріне қалыптасқан орта салалық мәндермен салыстыру негізінде еңбекті пайдалану тиімділігін диагностикалау мен бағалауды жан-жақты және объективті жүргізуге мүмкіндік береді.

Зерттеудің мақсаты жасырын жұмыссыздықпен, гендерлік теңсіздікпен сипатталатын қазақстандық еңбек нарығының күрделі жағдайын қарастыру және осы құбылысқа әсер ететін факторларды талдау.Сонымен қатар, еңбек нарығының серпінін кеңірек түсіну мен осы жасырын жұмыс күшін жандандыру үшін ұсыныстар әзірлеу қажеттілігі атап өтіледі.

Мақалада қолданылған зерттеу әдіснамасы экономикалық ақпаратты жинауға және талдауға, индуктивті әдістерге, статистикалық бақылауларға және алынған нәтижелерді салыстыруға негізделген.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Бұл зерттеудің ғылыми құндылығы Қазақстанда жасырын жұмыссыздықтың, гендерлік теңсіздіктің және өзін-өзі жұмыспен қамтудың пайдаланылмаған әлеуетін тану, гендерлік стереотиптерге қарсы күресті, әйелдерді әлеуметтік қорғау жүйелерін нығайтуды қоса алғанда, жұмыссыздық деңгейіндегі гендерлік алшақтықты жою үшін көпжақты тәсілді қолдану бойынша ұсынымдар әзірлеу.

Зерттеу нәтижелері ақпаратты жинау және талдау үрдісінде жасырын жұмыссыздық пен толық емес жұмыссыздықтың, айтарлықтай гендерлік алшақтықтың болуын, өзін-өзі жұмыспен қамтыған халық үшін сапалы білім мен кәсіптік оқыту бағдарламаларына қол жеткізуді қамтамасыз ету мүмкіндігін анықтауға мүмкіндік береді.

Зерттеудің мақсаты – Өңірлердегі халықтың кедейлік деңгейін ең төмен күнкөріс шегімен ғана бағалау жеткіліксіз және ол нақты жағдайды көрсетпейді. Сондықтан да бұл мақаланың мақсаты өңірлердегі бірнеше аспектілерді негізге ала отырып, кедейлік деңгейін көп факторлы бағалау арқылы зерттеу және кедейлікпен күресу бойынша әр өңірдің ерекшеліктерін ескере отырып ұсыныстар беру.

Әдіснамасы – Бұл зерттеуде көп өлшемді бағалау әдістемесі негізінде Қазақстан өңірлеріндегі кедейлік деңгейін зерттеп, бағалаймыз. Бұл индекстік бағалау әдістемесінің қаржылық емес мәліметтерді де ескеруі - бағалаудың шынайылығын арттырады. Өңірлердің кедейлік деңгейі бойынша рейтингін құрып, оны 5 топқа бөліп қарастырдық. Барлық статистикалық деректер ҚР Ұлттық статистика бюросының мәліметтерінен алынды.

Зерттеудің бірегейлігі/құндылығы – 6 фактор мәліметтерін (өлім, білім беру, жұмыссыздық, жан басына шаққандағы жалпы өңірлік өнім (ЖӨӨ) ) қамтитын бұл зерттеудің нәтижесі тек ақшалай деректерге негізделген дәстүрлі әдістемелермен салыстырғанда өңірлердегі кедейлік деңгейі туралы терең әрі кешенді  түсіндірме ұсынады.

Зерттеу нәтижесінде кедейліктің көп факторлы индексі (MPI) көрсеткішінің Қазақстан аймақтары бойынша мәні есептелді және талданды. Индекстің мәні жоғарылаған сайын аймақтағы кедейлік деңгейінің төмен екенін көрсетеді. Ең жоғары MPI Атырау (0,611), Қарағанды (0,661), Алматы (0,751) және Астана қалаларында (0,759), ал ең төменгісі Жетісу (0,233) Солтүстік Қазақстан (0,213) және Түркістан облысында (0,146) құрады. Әр аймақтың ерекшеліктеріне сай ұсыныстар берілді.

Зерттеудің мақсаты. Бұл зерттеудің мақсаты техникалық және кәсіптік білім беру стандарттарын жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіне интеграциялаудың экономикалық аспектілерін талдау, сондай-ақ инженерлік кадрларды даярлаудағы перспективалар мен міндеттерді анықтау, олардың әсерін анықтау болып табылады. қазіргі еңбек нарығының қажеттіліктеріне бағытталған түлектердің құзыреттері мен кәсіби дайындығын арттыру бойынша осындай стандарттар.

Зерттеу әдіснамасы. Зерттеудің әдіснамалық негізі экономикалық-статистикалық және салыстырмалы талдау болып табылады. Мәліметтерді алу үшін сандық және сапалық әдістер, соның ішінде құжаттарды талдау, статистикалық әдістер және салыстырмалы жағдайлық зерттеулер қолданылды, бұл әртүрлі елдердегі білім беру стандарттарын енгізу тәжірибесін қарастыруға мүмкіндік берді, олардың негізінде білім беру стандарттарының тиімділігі мен олардың әсері. инженерлік кадрлардың кәсіби дайындығы бойынша баға берілді.

Зерттеудің өзіндік ерекшелігі / құндылығы. Зерттеу жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіне техникалық және кәсіптік білім беру стандарттарын енгізудің экономикалық аспектілерін талдаудың өзіндік тәсілін ұсынады. Зерттеудің үлесі цифрландыру және технологиялық даму жағдайында ерекше маңызды болып табылатын осындай стандарттарды біріктірумен байланысты перспективалы бағыттар мен ықтимал тәуекелдерді анықтау болып табылады. Жұмыстың құндылығы оның нәтижелерін Қазақстанда және басқа дамушы елдерде инженерлік кадрларды даярлауды жақсарту бойынша ұсыныстар әзірлеу үшін пайдалану мүмкіндігінде.

Зерттеу нәтижелері. Зерттеу техникалық және кәсіптік білім беру стандарттарының интеграциясы инженерлік кадрлардың біліктілік деңгейін және олардың өңдеуші және құрылыс салаларындағы заманауи мәселелерді шешуге дайындығын арттыруға көмектесетінін көрсетті. Сондай-ақ жоғары оқу орындарын цифрландыру және технологиялық жарақтандыру мамандарды даярлау үшін қосымша қаржы тартуға және материалдық-техникалық базаны жақсартуға ықпал ететіні анықталды.

Зерттеу мақсаты – халықты әлеуметтік қолдау саласындағы өтемақы саясатын қалыптастырудың әдіснамасы мен механизмін жетілдіру.

Əдіснамасы – әлеуметтік-экономикалық саясаттың теориялық қайнар көздері, жалпылау және жүйелеу әдістері, өзіндік әдіснамалық тәсілдер.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – халыққа атаулы әлеуметтік қолдаудың өтемақы төлемін есептеу әдістемесі және келесі өзгерістерді ескере отырып, әлеуметтік қолдаудың тиімділігін арттыру үшін оны жүзеге асыру механизмі: облыстың экономикалық әлеуеті, оның тауарлар мен қызметтердегі бәсекелестік артықшылығын және үй шаруашылығының әлеуметтік-экономикалық жағдайын ескере отырып ұсынылады. Бұл тәсіл бюджет қаражатының әділ пайдаланылуына және отбасының қажеттіліктерін ескере отырып, атаулы әлеуметтік қолдауды жүзеге асырудың сараланған тәсіліне ықпал етеді.

Зерттеу нəтижелері – өтемақы төлемдерінің мөлшерін анықтау әдістемесі және цифрлық отбасылық карталарды (DFC) пайдалана отырып, интеграцияланған ақпараттық жүйені құру негізінде оны жүзеге асыру механизмі ұсынылған. Ұсынылып отырған әдістеме мынадай өзгерістерді ескереді: энергия бағасы, доллардың теңгеге қатысты бағамы, сондай-ақ әлеуметтік көмек пен әлеуметтік қамсыздандыруды (әлеуметтік төлемдерді) төлеу кезіндегі әлеуметтік-экономикалық және аумақтық/аймақтық ерекшеліктер, әрбір отбасының осы қосымша төлемдердегі қажеттіліктері және үй шаруашылығының тәуекелі. Әрбір отбасының қосымша төлемдерге мұқтаждық дәрежесін және тұрмыстық тәуекелдерді әлеуметтік қызметкерлер әкімдіктермен бірлесіп әрбір мұқтаж отбасы үшін жеке белгілеуі керек. Жұмыста Ақтөбе облысының мысалында ұсынылған тәсілдің қолданылуы көрсетілген.

Бұл зерттеудің мақсаты – Батыс Еуропа елдері, Азия-Тынық мұхиты өңірі және АҚШ тәжірибесіне сүйене отырып, ұлттық инновациялық жүйелерді (ҰИЖ) қалыптастырудың халықаралық тәжірибесін талдау. Зерттеу нәтижелері Қазақстан үшін инновациялық саясатты жетілдіруге бейімделетін тиімді модельдерді анықтауға бағытталған.

Зерттеудің әдіснамасы салыстырмалы талдауға негізделген. Бұл түрлі елдердегі ҰИЖ модельдерінің құрылымы мен іске асырылу тетіктерін кешенді түрде зерттеуге мүмкіндік береді. Инновациялық дамудың негізгі факторлары ретінде мемлекеттік басқару, ғылыми-өндірістік инфрақұрылым және адами капиталдың рөліне ерекше назар аударылады.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы (бірегейлігі / құндылығы) – халықаралық инновациялық саясат үлгілерін Қазақстан жағдайына бейімдеу мүмкіндіктерін жүйелі түрде бағалауында. Бұл жұмыс отандық саясаткерлер мен сарапшыларға арналған нақты ұсыныстар мен стратегиялық бағдарларды ұсына отырып, елдің инновациялық әлеуетін арттыруға үлес қосады.

Зерттеу нәтижелері табысты ҰИЖ модельдері мемлекет, бизнес, ғылым және азаматтық қоғам арасындағы тиімді ынтымақтастыққа негізделетінін көрсетті. Қазақстанда инновациялық белсенділіктің төмендігі мен халықаралық рейтингтердегі әлсіз позициялар қазіргі ҰИЖ-ды түбегейлі қайта қараудың өзектілігін айқындайды. Зерттеу нәтижесінде Қазақстан жағдайына сәйкес келетін, ұзақ мерзімді және теңгерімді экономикалық дамуды қамтамасыз етуге қабілетті стратегиялар ұсынылды.

Зерттеу мақсаты. Бұл зерттеу ішкі туризмнің дамуы және оның өсу факторларына байланысты академиялық әдебиеттердің библиометриялық талдауына арналған. Жұмыстың негізгі мақсаты – ішкі туризм саласындағы білімнің дамуына ең көп ықпал ететін негізгі бағыттарды, авторларды және елдерді анықтау, сондай-ақ оның өңірлік өсуіне ықпал ететін факторларды айқындау.

Әдіснамасы. Зерттеуде деректер массивін библиометриялық талдау әдістері қолданылды. VOSviewer бағдарламалық жасақтамасының көмегімен негізгі сөздер, авторлар және жарияланымдар арасындағы байланыстарды визуализациялау жүзеге асырылды. Осы негізде жарияланымдық белсенділік трендтерін қадағалауға, тақырыптық кластерлерді анықтауға және зерттелетін салаға ең үлкен үлес қосқан авторларды айқындауға болады.

Зерттеудің бірегейлігі/құндылығы. Бұл жұмыс ішкі туризмді дамыту саласындағы ғылыми жарияланымдарды жүйелеуге өз үлесін қосады. Ол зерттеудің негізгі бағыттарын, тұрақты даму мен ішкі туризмнің әлеуметтік әсерін зерттеудегі олқылықтарды анықтауға, сондай-ақ болашақ зерттеулер үшін өзекті мәселелерді айқындауға мүмкіндік береді.

Зерттеу нәтижелері. Ішкі туризмнің өңірлік өсуін ынталандыратын негізгі факторлар анықталды, сондай-ақ ішкі туризмге қатысты зерттеулердің негізгі тенденциялары айқындалды. Зерттеудің ғылыми және практикалық маңыздылығы – алынған ғылыми нәтижелер ішкі туризмді дамыту стратегияларын қалыптастыру және экономикалық өсуді ынталандыру үшін пайдаланылуы мүмкін.

Бұл зерттеудің мақсаты – халықаралық ынтымақтастықтың Қазақстанның білім беру хабы ретіндегі позициясын нығайтуға қалай ықпал ететінін зерттеу. Жаһандық академиялық серіктестіктер жоғары білім беруді модернизациялаудың негізгі тіректері ретінде кеңінен танылғанымен, Қазақстанның стратегиялық ұстанымы мен оның интернационалдандыру жөніндегі күш-жігерін қолдайтын басқару тетіктерін зерттеулері аз. Бұл зерттеу Қазақстанның интернационалдандыру стратегияларының аймақтық әріптестерінен қалай ерекшеленетінін талдайтын және оның академиялық серіктестігін қалыптастыратын басқару тетіктерін бағалайтын жаңа салыстырмалы құрылымды ұсынады.

Зерттеу әдіснамасы – статистикалық талдауды, университеттердің рейтингтерін салыстырмалы ба-ғалауды, сондай-ақ академиялық есептердің мазмұнын талдауды қамтитын аралас әдісті көздейді. Ол халықаралық ынтымақтастықты түсінудегі сандық және сапалық түсініктерді біріктіретін прагматика-лық зерттеу жүйесін пайдаланады: дегенмен, оның әсері қиындықтарға, соның ішінде қайталама дерек-тердің шектеулеріне тап болады, өйткені олар жаһандық академиялық ынтымақтастыққа байланысты кейбір маңызды институционалдық кедергілерді анық көрсетпейді.

Жұмыстың құндылығы – Қазақстандағы жоғары білім берудегі халықаралық серіктестіктерді одан әрі жалғастыратын басқару стратегияларын жүйелі бағалауда жатыр. Интернационализацияның жалпы салдарын қарастырған алдыңғы зерттеулерден айырмашылығы, бұл зерттеу университеттердің жаһандық өзара әрекеттесуін қамтамасыз етіп, оны күшейтетін кері байланыс механизмдері мен стратегиялық тәсілдерді тереңірек талдайды.

Нәтижелер – халықаралық серіктестіктер білім беру сапасын жақсартатынын, оқу бағдарламаларын әзірлейтінін, зерттеу нәтижелеріне әсер ететінін және шетелдік студенттер мен оқытушылар құрамындарын тартатынын көрсетеді. Зерттеу көрсеткендей, қазақстандық университеттер бюрократиялық кедергілерге және халықаралық серіктестіктерге институционалдық қатысудың теңсіздігіне қарамастан өздерінің халықаралық желілерін одан әрі кеңейтуде.

Бұл зерттеу Қазақстанды ұлттық білім беру жүйелерін дамушы елдерде нығайтуға бағытталған мақсатты басқару стратегияларының нақты мысалы ретінде қарастыра отырып, жоғары білімді интернационалдандыру жөніндегі қазіргі дискурстың дамуына үлес қосады. Нәтижелер университеттердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруға және халықаралық академиялық ынтымақтастықтың тұрақты өсуін қамтамасыз етуге бағытталған нақты тәжірибелерді көрсетеді.

Зерттеу мақсаты – Дуальды оқыту жүйесіне кәсіпорындарды әлсіз тарту мәселесі әлемнің көптеген елдерінде өзекті болып отыр. Осыған байланысты авторлар барлық мүдделі тараптардың қатысу дәрежесін, олардың қызығушылық деңгейін және Қазақстан Республикасындағы дуальды білім беру жүйесіне әсерін бағалауды өз алдына мақсат етіп қойды.

Әдіснамасы – Авторлар Қазақстан Республикасында дуальды білім беру жүйесін дамытуға негізгі мүдделі тараптардың қатысу деңгейін анықтау үшін теориялық зерттеу әдістерін пайдаланды. Зерттеушілер «Атамекен» ҚР Ұлттық кәсіпкерлер палатасы ұсынған қосалқы дереккөздерден алынған мәліметтерді, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық статистикалық бюросының ресми статистикасын пайдаланды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – Мақалада дуальды білім беру жүйесіне мүдделі тараптардың қатысу деңгейі және оның Қазақстандағы жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейіне әсері талданады.

Зерттеу нәтижелері – Дуальды білім беру жүйесінде кәсіпорындар еңбек нарығының өкілдері рөлін атқарады, сонымен қатар негізгі мүдделі тараптардың бірі болып табылады. Олар болашақ қызметкерлерге өздерінің біліктілік талаптарын қойып қана қоймай, жас мамандарды дайындап, еңбек өміріне көшу нүктесіне айналады.

Зерттеу мақсаты. Экономиканың өзгермелі және өзекті даму тұсында бизнес субъектілерінің тиімді іс әрекет жасау алдыменен оның бәсекелестік қабілетімен анықталады. Бәсекеге төзімді субъекті бұл – оның өнімдерінің жоғары құндылығы мен сұранысы бар ұйым. Өндірілген өнімнің, орындалған жұмыстардың бағасы оны дайындау мен өндіруге жұмсалынған шығындардың деңгейімен анықталады.

Бұл ғылыми мақалада өнім өндіретін бизнес субъектілеренің қоршаған ортамызға тигізетін зияндарының ықпалын төмендету өндірістің түпкілікті стратегиясына қол жеткізуге бағытталған заманауи жағдайдағы экологиялық есептің қажеттілігі анықталады. Экологиялық факторларды бағалау үшін экологиялық ортаны қорғауға жұмсалатын шығындардың қалыптасуын және олардың экономикалық шығындармен арасындағы байланыстарын жалғастыратын жүйелі есеп жүйесін құрудың қажеттілігі туындап отыр.

Мақаланың мақсаты. Бизнестегі шығарылатын өнімдер мен көрсетілетін қызметтердің бәсекелестік жағдайы мен тұрақтылығын қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін өндірістік шығындар мен қоршаған экологиялық шығындардың байланысын көрсететін «экологиялық шығындар есебін» ұйымдастыру әдістемесін зерттеу болып саналады.

Әдіснамасы. Мақаланы жазу барысында экономикалық талдау, басқарушылық есеп әдістері, монографиялық зерттеулер мен графикалық әдістер қолдынылды.

Зерттеудің өзіндік құндылығы. Ғылыми мақаланы зерттеудің нәтижесінде алынған қорытындылар мен әдістемелік ұсыныстар өндірістік бағыттағы бизнес субъектілерінің өндірістік-экономикалық және экологиялық шығындарын ұтымды басқару үшін өзіндік құнның құрамына қосылатын экологиялық шығындардың есебін ұйымдастыруға оңтайлы ұйымдастыруға ықпал етеді.

Зерттеу нәтижелері. Мақаланың негізгі мазмұнында экологиялық шығындардың талдамалық жіктемесі анықталып, мақсатты өзіндік құнды шығарудың түсінігі беріледі, өнімнің бәсекеге қабілеттілігі мен өндірістік зияндардың қоршаған ортаға ықпалын анықтау мақсатында экологиялық шығындары есебінің орны мен әдістемесі зерттеледі.

Зерттеу мақсаты ESG қағидаттарын енгізудің компанияның қаржылық тұрақтылығына әсерін бағалауда әртүрлі зерттеушілердің көзқарастарын салыстырып, жинақтау.

Зерттеу әдіснамасы. Мақалада тақырыпқа байланысты алдыңғы зерттеулердің мақалалары, аналитикалық шолулары және басқа да құжаттары бойынша контент-талдау әдісі қолданылады. Талдау мұнай-газ саласының ерекшеліктерін ескере отырып, компаниялардың қаржылық жағдайына әсер ететін негізгі ESG факторлары бойынша жүргізілді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Талдау көрсеткендей, өтімділікті басқару және қаржылық тұрақтылық кірістілікке оң әсер етеді, ал басқару тиімділігі мен капитал құрылымы теріс әсер етуі мүмкін. Бұл ESG факторларын тиімді басқару ұзақ мерзімді перспективада бизнестің табыстылығы мен тұрақтылығын арттыруға ықпал етуі мүмкін екенін көрсетеді.

Зерттеу нәтижелері. Әдебиеттерді шолу негізінде зерттеушілердің көзқарастарын жинақтау ESG факторларының компанияның қаржылық тұрақтылығына теріс әсерін азайтуға мүмкіндік беретін қаржылық тұрақтылықты басқару тәсілдерінің ерекшеліктерін ескеру қажеттілігін көрсетеді.