ПОСТКЕҢЕСТІК ЕЛДЕРДЕГІ АДАМ РЕСУРСТАРЫН БАСҚАРУ: БИБЛИОМЕТРИЯЛЫҚ ТАЛДАУ

Зерттеудің мақсаты посткеңестік елдердегі адам ресурстарын басқару (HRM) зерттеулерінің мəртебесін анықтау үшін библиометриялық талдау жүргізу болып табылады, сонымен бірге зерттеу тенденциялары мен болашақ бағыттарды зерттейді.

Əдіснама. Біз библиометриялық деректерді зерттеу үшін библиометриялық талдауды қолдандық. Web of Science академиялық дерекқоры таңдалды, өйткені ол талдау үшін таңдалған зерттеулердің осы салаға қатысты болуын қамтамасыз етеді. Библиометриялық талдау үшін барлығы 133 мақала таңдалды. Библиометриялық желілерді құру жəне визуализациялау үшін Vosviewer бағдарламалық құралы пайдаланылды. Жалпы, бұл əдістер зерттелетін саладағы зерттеулердің жай-күйінің толық жəне сенімді көрінісін береді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Бұл зерттеу посткеңестік елдердің зерттеулеріндегі алғашқы адам ресурстарын басқару бағытындағы библиометриялық талдау болып табылады. Ол посткеңестік елдердегі АРБ зерттеулерін біріктіру жəне ең көп сілтеме жасалған авторларды, мақалаларды, журналдарды, жəне ұйымдарды анықтау арқылы зерттеудің ағымдағы жағдайын ашу арқылы əдебиетке үлес қосады. Библиометриялық талдау нəтижелері посткеңестік елдердегі персоналды басқару саласындағы зерттеулердің болашақ бағыттарын да анықтайды.

Зерттеу нəтижелері. Нəтижелер көрсеткендей, ең көп қолданылатын кілт сөздер Адам ресурстарын басқару, Ресей, персоналды басқару тəжірибесі, компанияның тиімділігі болды. Bjorkman et al. (2007) ең көп келтірілген автор, ал Minbayeva et al. (2003), Andreeva & Kianto (2012), Bjorkman et al. (2007) посткеңестік елдердегі АРБ туралы ең көп келтірілген құжаттар болды. Библиометриялық талдау нəтижесі негізінде болашақта зерттеуді адам ресурстарын басқаруға, өнімділікке, капитализмге, модельге жəне өтпелі экономикаға бағыттауға болатындығын анықтады. Сонымен қатар, зерттеу халықаралық компаниялар мен білімді басқарудағы персоналды басқару тəжірибесін зерттеу тенденциясын анықтады. Егер HRM саласындағы зерттеулер Қазақстанда посткеңестік елдерден 2010 жылдың басында қарқынды жүргізілсе, онда қырғыз кəсіпорындарында персоналды басқару практикасы бойынша зерттеулер 2018 жылдан бастап белсенді түрде қарқын ала бастады.

1. Baimenov A., Liebert S. Governance in the post‐Soviet era: Challenges and opportunities // Public Administration Review. – 2019. – 79(2). – P. 281-285.

2. Raissova G. B., Nurbek K. Kh. The study of the role and status of modern HR in Kazakhstani organizations of the private, quasi-state, and public sectors. – Nur-Sultan, (2020). – 169 p.

3. Minbaeva D. B., Hutchings K., Thomson S. B. Hybrid human resource management in post-Soviet Kazakhstan // European Journal of International Management. – 2007. – 1(4). – P. 350-371.

4. Minbaeva D. B., Muratbekova-Touron M. Clanism: Definition and implications for human resource management // Management International Review. – 2013. – 53. – P. 109-139.

5. Makhmadshoev D., Laaser K. Breaking away or holding on to the past? Exploring HRM systems of export-oriented SMEs in a highly uncertain context: insights from a transition economy in the periphery // The International Journal of Human Resource Management. – 2021. – 32(17). – P. 3627-3658.

6. Baum T., Thompson K. Skills and labour markets in transition: A tourism skills inventory of Kyrgyzstan, Mongolia and Uzbekistan // Asia Pacific Journal of Human Resources. – 2007. – 45(2). – P. 235-255.

7. Gurkov I., Settles A. A dominant archetype of the HRM system in Russian industrial companies in post-recession times // The International Journal of Human Resource Management. – 2013. – 24(19). – P. 36303643.

8. Gurkov I., Morgunov E., Saidov Z. Robustness and flexibility of human resource management practices: The results of a repeated survey of Russian subsidiaries of multinational corporations // Employee Relations. – 2017. – 39(5). – P. 594-625.

9. Latukha M. et al. Human resource management practices transferring from foreign firms to Russia: The case of MNCs subsidiaries // Journal of Business Research. – 2020. – 108. – P. 476-486.

10. Dixon S. E. A., Day M., Brewster C. Changing HRM systems in two Russian oil companies: Western hegemony or Russian spetsifika? // The International Journal of Human Resource Management. – 2014. – 25(22). – P. 3134-3156.

11. Serafini G. O., Szamosi L. T. Five star hotels of a Multinational Enterprise in countries of the transitional periphery: A case study in human resources management // International Business Review. – 2015. – 24(6). – P. 972-983.

12. Kapelyushnikov R., Kuznetsov A., Kuznetsova O. Diversity within capitalism: The Russian labour market model // Employee Relations. – 2011. – 33(4). –P. 395-412.

13. Björkman I., Fey C. F., Park H. J. Institutional theory and MNC subsidiary HRM practices: Evidence from a three-country study // Journal of International Business Studies. – 2007. – 38. – P. 430-446.

14. Caligiuri P. Many moving parts: Factors influencing the effectiveness of HRM practices designed to improve knowledge transfer within MNCs // Journal of International Business Studies. – 2014. – 45. – P. 63-72.

15. Minbaeva D. et al. MNC knowledge transfer, subsidiary absorptive capacity, and HRM // Journal of international business studies. – 2003. – 34. – P. 586-599.

16. Donthu N. et al. How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines // Journal of Business Research. – 2021. – 133. – P. 285-296.

17. Geoffrey W. et al. Academic Journal Guide [Electronic resource] // Chartered Association of Business Schools [website]. – 2021. – URL: https://charteredabs.org/academic-journal-guide-2021-available-now/ (Accessed: 02.03.2023).

18. Andreeva T., Kianto A. Does knowledge management really matter? Linking knowledge management practices, competitiveness and economic performance // Journal of Knowledge Management. – 2012. – 16(4).