Еуразиялық одақ елдеріндегі гендерлік жалақы теңсіздігі

Зерттеу мақсаты. Ел ішіндегі жəне елдер арасындағы экономикалық қызметтің жекелеген  түрлері тұрғысынан жұмысшылар арасындағы жалақы алшақтығын, еңбекақы төлеудегі гендерлік қатынастарды анықтайтын факторлардың əсерін талдау.

Əдіснамасы. Зерттеу барысында ассортименттің орын ауыстыру индексін, құрылымдық ауысым индекстерін, тұрақты жəне ауыспалы құрамның индекстерін қолданатын индекс əдісі қолданылды. Елдер ішіндегі өзара байланысты жəне елдер арасындағы қатынастарды зерттеу мақсатында корреляциялықрегрессиялық талдау қолданылды.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеудің мəні жалақының нақты деңгейлерін есептеуге мүмкіндік беретін жаңа тəсілде (ЖІӨ-нің паритет бойынша жəне ұлттық валютада коэффициенттерін экономикалық қызмет түрлері бойынша жəне гендерлік аспекте елдер арасындағы жұмысшылардың салыстырмалы нақты жалақы деңгейлерін есептеу) жатыр.

Ерлер мен əйелдер арасындағы жалақының айырмашылығын, əр елдердегі ерлер арасындағы жалақы мөлшерінің арақатынасын анықтайтын тəуелділіктер анықталды. Жекелеген елдер бөлінісінде экономикалық қызметтің жекелеген түрлері арасындағы еңбекақы төлеудегі саралаудың айырмашылықтары талданды.

Зерттеу нəтижелері жалақы деңгейі, экономикалық қызметтің жекелеген түрлері арасындағы саралау жəне елдер арасындағы гендерлік аспект туралы нақты түсініктер алуға мүмкіндік берді. Жекелеген елдер ішіндегі əйелдердің еңбекақысын қалыптастырудың нақты тəуелділіктері мен арақатынастары, сондай-ақ гендерлік аспектідегі саралау деңгейлеріндегі арақатынастар анықталды.

1. Shauman K. A. Occupational sex segregation and the earnings of occupations: What causes the link among college-educated workers? // Social Science Research. - 2006. - № 35(3). - P. 577-619. - DOI: https://doi.org/10.1016/j.ssresearch.2004.12.001.

2. Baker M., Ali M., French E. Effectiveness of gender equality initiatives in project-based organizations in Australia // Australian Journal of Management. - 2019. - № 44(3). - P. 425-442. - DOI: https://doi.org/10.1177/0312896218805809.

3. Bergmann N., Scheele A., Sorger C. Variations of the same? A sectoral analysis of the gender pay gap in Germany and Austria // Gender, Work & Organization. - 2019. - № 26(5). - P. 666-687. - DOI: 10.1111/gwao.12299.

4. Blau F. D., Kahn L. M. The Gender Earnings Gap: Learning from International Comparisons // The American Economic Review. - 1992. - № 82(2). - P. 533-538.

5. Blau F. D., Kahn L. M. The gender wage gap: Extent, trends, and explanations // Journal of Economic Literature. - 2017. - № 55(3). - P. 789-865.

6. Mainardi G. M., Cassenote A. J. F., Guilloux A. G. A., et. al. What explains wage differences between male and female Brazilian physicians? A cross-sectional nationwide study // BMJ Open. - 2019. - № 9(4). -Article e023811. - DOI: 10.1136/bmjopen-2018-023811.

7. Magda I., Cukrowska-Torzewska E. Do Women Managers Lower Gender Pay Gaps? Evidence from Public and Private Firms // Feminist Economics. - 2019. - № 25(4). - P. 185-210. - DOI: 10.1080/13545701.2019.1634828.

8. Lee J. W., Wie D. Wage Structure and Gender Earnings Differentials in China and India // World Development. - 2017. - № 97. - P. 313-329. - DOI: https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2017.04.016.

9. Lee S. S.-Y., Kim Y. Female outsiders in South Korea's dual labour market: Challenges of equal pay for work of equal value // Journal of Industrial Relations. - 2020. - № 62(4). - P. 651-678. - DOI: https://doi.org/10.1177/0022185620931138.

10. Newell A., Reilly B. The Gender Pay Gap in the Transition from Communism: Some Empirical Evidence. IZA DP No. 268 // Economic Systems. - 2001. - № 25(4). - P. 287-304.

11. Женщины и мужчины России / под ред. Оксеной Г. К. и др. - М.: Росстат, 2018. - 241 с.

12. Елисеева И. И., Декина М. П. Статистический анализ гендерного неравенства оплаты труда в современной России // Статистика и Экономика. - 2019. - № 16(5). - С. 85-93.

13. Оплата труда в Республике Казахстан 2017-2021. Статистический сборник / Главный редактор Шаймарданов Ж. Н. - Астана, 2022. - 147 с.

14. Рынок труда, занятость и заработная плата [Электронный ресурс] // Федеральная служба государственной статистики [web-сайт]. - 2022. - URL: https://rosstat.gov.ru/labor_market_employment_salaries (Дата обращения: 25.09.2022).

15. Заработная плата [Электронный ресурс] // Национальный статистический комитет Кыргызской Республики [web-сайт]. - 2022. - URL: http://www.stat.kg/ru/statistics/trud-i-zarabotnaya-plata/ (Дата обращения: 25.09.2022).

16. Авров А. П. Динамика и взаимосвязей производитеьства и оплаты труда в Казахстане // Вестник НГУЭУ. - 2017. - № 2. - С. 82-92.

17. Авров А. П., Аврова И. А. Схема анализа соотношения размеров заработной платы наемных работников в отдельных странах // Материалы международной научно-практической конференции. Санкт-Петербург 27-28 сентября 2022. - С. 47-51.

18. Национальные счета Республики Казахстан 2016-2020. Статистический сборник / Главный редактор Шаймарданов Ж. Н. - Алматы, 2022. - 116 с.

19. Сансынсызбаева Г. Н., Мусульманкулова А. А. Занятость женщин в Казахстане: Динамика и состояние // Экономические и гуманитарные науки. - 2016. - № 2(349). - С. 70-77.

20. Цой Б. А., Авров А. П. К вопросу статистического изучения полагаются следующие сносах размеров составляющие эффективности общественного производства региона // Экономико-статистическое исследование эффективности общественного производства региона. - Министерство высшего и среднего специального образования Казахской ССР. Алма-Атинский институт народного хозяйства. Алма-Ата, 1987. - С. 29-32.

21. Brainerd E. Women in Transition: Changes in Gender Wage Differentials in Eastern Europe and the Former Soviet Union // Industrial and Labor Relations Review. - 2000. - № 54(1). - P. 138-162.