ҚАШЫҚТЫҚТАН ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУДЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТШІЛЕР ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІГІНЕ ƏСЕРІ

Зерттеудің мақсаты – Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқару жүйесінде, COVID-19 пандемиясы жағдайында жəне қазіргі уақытта қашықтықтан жұмыспен қамтудың тиімділігіне байланысты мəселелерге назар аудару. Қазақстанда мемлекеттік қызметшілердің қашықтан жұмыс істеуін ұйымдастыру тəсілі қоғам тарапынан назардың маңызды объектілерінің біріне айналуда, өйткені олар халықтың өмір сүру сапасы мен əл-ауқатының деңгейіне үлкен əсер етеді.

Мақалада пандемия жағдайында мемлекет қабылдаған, Қазақстанның мемлекеттік секторында жұмыспен қамтудың икемді нысандарын құру бойынша жағдай жасайтын əкімшілік шаралар қаралды, сондай-ақ мемлекеттік қызметшілердің қашықтан жұмыс істеудің ағымдағы жай-күйінің тиімділігін бағалау бойынша жауаптары ұсынылды.

Əдістеме – зерттеу Scopus, Web of Science халықаралық дерекқорларынан, ресейлік жəне қазақстандық ғылыми журналдардан жиналған мемлекеттік сектордағы қашықтықтан жұмыспен қамту тақырыбы бойынша ғылыми жұмыстар негізінде, сондай-ақ статистикалық деректер, Қазақстан Республикасының Үкіметі қабылдаған жекелеген шараларды талдау жəне мемлекеттік қызметшілерге əлеуметтік сауалнама негізінде құрылған.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Талдау Қазақстанда мемлекеттік басқару жүйесіндегі қашықтықтан жұмыс істеудің тиімділігін арттыруға көп көңіл бөлінеді деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді, сонымен бірге, əлеуметтік сауалнама нəтижелеріне сəйкес, мемлекеттік қызметшілер қашықтықтан жұмыс режимі кезінде мемлекеттік қызметшілердің физикалық жəне психологиялық жағдайына, цифрлық сауаттылық деңгейіне, материалдық-техникалық базаны жəне цифрлық қауіпсіздік жеткіліксіз жəне заңнамалық деңгейде пысықтауды талап етеді.

Зерттеу нəтижелері. Алынған мəліметтер негізінде авторлар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік басқару жүйесінде қашықтықтан жұмыспен қамтудың тиімділігін арттыру бойынша бірқатар ұсыныстар ұсынады.

1. Eurofound and the International Labour Office. Working anytime, anywhere: The effects on the world of work. – Publications Office of the European Union, Luxembourg, and the International Labour Office, Geneva, 2017. – 80 p. – DOI: https://doi.org/10.2806/372726.

2. Belzunegui-Eraso A., Erro-Garcés A. Teleworking in the Context of the COVID-19 Crisis // Sustainability. – 2020. – № 12(9). – Article 3662. – DOI: http://dx.doi.org/10.3390/su12093662.

3. Nilles J. M. The Telecommunications Transportation Trade-off. – New York: John Wiley & Sons, 1976. – 196 p.

4. Gallacher G., Hossain I. Remote Work and Employment Dynamics under COVID-19: Evidence from Canada // Canadian Public Policy / Analyse de politiques is Canada. – 2020. – № 46(S1). – P. S44-S54. – DOI: 10.3138/cpp.2020-026.

5. Raudla R. Estonian response to COVID-19 pandemic: Learning, cooperation, and the advantages of being a small country // Brazilian Journal of Public Administration. – 2021. – № 55(1). – P. 111-121. – DOI: https://doi.org/10.1590/0034-761220200414.

6. Chow J. S. F., Palamidas D., Marshall S. Teleworking from home experiences during the COVID-19 pandemic among public health workers (TelEx COVID-19 study) // BMC Public Health. – 2022. – № 22. – Article 674. – DOI: 10.1186/s12889-022-13031-0.

7. Raišien A., Rapuano V., Varkuleviˇciut K., Stachová K. Working from Home—Who Is Happy? A Survey of Lithuania’s Employees during the COVID-19 Quarantine Period // Sustainability. – 2020. – № 12(3). – Article 5332. – DOI: https://doi.org/10.3390/su12135332.

8. Danziger J., Andersen K. The Impacts of Information Technology on Public Administration: «An Analysis of Empirical Research from the «Golden Age» of Transformation» // International Journal of Public Administration. – 2022. – № 25(5). – P. 591-627. – DOI: 10.1081/PAD-120003292.

9. Svidroňová M., Meričková B., Nemec J. Telework in Public Sector Organizations // Central European Public Administration Review. – 2016. – № 14(2-3). – P. 121-137. – DOI: 10.17573/ipar.2016.2-3.06.

10. Pisár P., Priščáková S., Špaček D., Nemec J. Digitization as a tool of e-government in selected public services of the state: international comparison of Slovakia and the Czech Republic // Administratie si Management Public. – 2022. – № 39. – P. 111-132. – DOI: 10.24818/amp/2022.39-07.

11. Madureira C., Rando B. Teleworking in Portuguese public administration during the COVID-19 pandemic Advantages, disadvantages, work-life balance and motivation // Work organization, labour & globalization. – 2022. – № 16(2). – P. 119-139. – DOI: 10.13169/workorgalaboglob.16.2.0119

12. Валовая Ю. Особенности удаленного режима работы на государственной службе // 4-я Всероссийская научно-практическая конференция «Теория и практика эффективности государственного и муниципального управления». – Курск, 2021. – С. 134-139.

13. Дмитриев М., Крапиль В. Оценка потенциала дистанционной занятости государственных служащих // Вопросы теоретической экономики. – 2021. – № 1. – C. 35-47. – DOI: 10.24411/2587-76662021-10103.

14. Чудиновских М. Государственная политика управления дистанционной занятостью: опыт России и США // Известия Байкальского государственного университета. – 2019. – № 29(4). – P. 646-652. – DOI: 10.17150/2500-2759.2019.29(4).646-652.

15. Абсаттаров М. Об организации контроля документов и поручений в условиях удаленной работы // Государственное управление и государственная служба. – 2021. – № 2(77). – C. 16-23. – DOI: https://doi.org/10.52123/1994-2370-2021-50.

16. Дуламбаева Р. Т., Жумашева М. Б. Цифровая трансформация: ретроспектива и развитие информационно-коммуникационных технологий в Казахстане // Вестник университета «Туран». – 2021. – № 3. – C. 124-132. – DOI: https://doi.org/10.46914/1562-2959-2021-1-3-124-132

17. Rakhmetulina Z. B., Urekeshova А. B., Aidarova A. B. Labor market in the context of digitalization // Bulletin of «Turan» University. – 2022. – № 4. – P. 130-142. – DOI: https://doi.org/10.46914/1562-29592022-1-4-130-142.

18. Bokayev B., Torebekova Z., Davletbayeva Z., Zhakypova F. Distance Learning in Kazakhstan: Estimating Parents' Satisfaction of Educational Quality During the Coronavirus // Technology, Pedagogy and Education. – 2021. – № 30(1). – P. 27-39. – DOI: 10.1080/1475939X.2020.1865192.

19. Президент Казахстана посетил блокпост на въезде в города Нур-Султан [Electronic source] // Официальный сайт Президента Республики Казахстан [website]. – 2020. – URL: https://www.akorda.kz/ru/events/astana_kazakhstan/visits_to_objects/prezident-kazahstana-posetil-blokpost-na-vezde-v-gorod-nursultan (Accessed: 12.02.2023).

20. Доля пользователей сети Интернет от общего числа населения в возрасте 6-74 лет, в разбивке по полу [Electronic resource] // Бюро национальной статистики агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [website]. – n. d. – URL: https://gender.stat.gov.kz/page/frontend/detail?id=103&slug=6-74&cat_id=11&lang=ru (Accessed: 12.02.2023).

21. Премьер-министр Казахстана поручил развивать Казахстан как цифровой региональный хаб [Electronic source] // News Portal “El.KZ” [website]. – 2023. – URL: https://el.kz/en/kazakh-pm-instructs-todevelop-kazakhstan-as-a-digital-regional-hub_62607/ (Accessed: 14.02.2023).

22. Мы обязаны предоставить людям качественный интернет [Electronic source] // Live news Kazakhstan today [website]. – 2023. – URL: https://www.kt.kz/rus/state/_1377946177.html (Accessed: 12.02.2023).

23. Закон Республики Казахстан от 1 июля 2021 года № 61-VII ЗРК О внесении изменений и дополнений в Трудовой кодекс Республики Казахстан по вопросам совершенствования правового регулирования дистанционной работы [Electronic resource] // Əділет [website]. – 2021. – URL: https:// adilet.zan.kz/rus/docs/Z2100000061/history (Accessed: 12.02.2023).

24. Жаилганова А. Государственное управление и доверие в новой реальности [Electronic resource] // Агентство Республики Казахстан по делам государственной службы [website]. – 2020. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/qyzmet/press/news/details/110041?lang=ru (Accessed: 12.02.2023).

25. Удаленное рабочее место [Electronic resource] // Комитет по информационной безопасности Министерства цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан [website]. – 2020. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/infsecurity/press/article/details/30054?lang=ru (Accessed: 12.02.2023).