ЦИФРЛЫҚ ЭКОНОМИКАНЫҢ БАСҚАРУ ҮРДІСІНЕ ӘСЕРІ

Зерттеудің мақсаты – компанияның цифрлық трансформациясын тиімді жүзеге асыру және менеджментті жаңа жағдайларға бейімдеу үшін цифрлық экономиканың әсерінен басқару үрдісіндегі өзгерістерді зерттеу.
Әдістемесі. Зерттеу әдістемесі әдебиеттер мен дереккөздерді зерттеудің монографиялық әдісін қолдануға, бақылаулар мен статистикалық материалдарды талдауды пайдалана отырып жүйелі және салыстырмалы талдауға негізделген.
Теориялық бөлім әдебиеттік талдаудың нәтижесінде ғылыми дәлелдер арқылы әзірленді және расталды.
Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Жасалған талдау бұл мәселенің нашар зерттелгенін көрсетті. Цифрлық экономика мен басқару үрдісінің өзара әрекеттесу диаграммасы салынды, ол компанияны басқарудағы өзгерістер құрамын анықтауға мүмкіндік берді. Цифрлық экономиканың кәсіпорынға түрлендіруші әсерінің мазмұны атап өтілген, ол үшін цифрлық экономиканың компанияны басқаруға әсер ету схемасы ұсынылған. «Қазақтелеком» ірі қазақстандық телекоммуникациялық компаниясында бизнестің цифрлық трансформациясын талдау персоналды басқару, корпоративтік мәдениетті қалыптастыру, клиенттермен жұмыс істеу жүйесі және басқарудың ұйымдық құрылымы саласында енгізілуі тиіс өзгерістерді анықтады. Компанияның бүкіл басқару жүйесінің дизайнын анықтайтын компанияның цифрлық моделі тәуелді болатын компанияның бизнес-процестерін цифрландыруға ерекше назар аударылады.
Зерттеу нәтижелері: цифрлық экономиканың басқару процестеріне әсер ету әдіснамасы бойынша кейбір ережелер жүйелендірілді және әзірленді, «Қазақтелеком» телекоммуникация компаниясының бизнесі мен менеджментінің цифрлық трансформациясына талдау жүргізілді. Олардың ішінен басқару үрдісін сандық өзгерістерге бейімдеу бойынша ұсыныстар берілді.

1. Bonnet D., Ferraris P., McAfee A., Tannou M., Westerman G. The Digital Advantage: How digital leaders outperform their peers in every industry. – Capgemini Consulting, 2012. – 24 p.

2. Kalika M. Le management est mort, vive le e-management // Revue Française de Gestion. – 2000. – 129. – P. 68-74.

3. Hirt M., Willmott P. Strategic principles for competing in the digital age [Electronic resource] // McKinsey Quarterly [website]. – 2014. – URL: https://www.mckinsey.com/business-functions/strategy-and-corporate-finance/our-insights/strategic-principles-for-competing-in-the-digital-age (Accessed: 25.10.2022).

4. Negroponte N. Being Digital. – NY: Knopf, Paperback edition, 1996. – 256 p.

5. Manyika J., Pinkus G., Ramaswamy S. The Most Digital Companies Are Leaving All the Rest Behind [Electronic resource] // Harvard Business Review [website]. – 2016. – URL: https://hbr.org/2016/01/the-mostdigital-companies-are-leaving-all-the-rest-behind/ (Accessed: 25.10.2022).

6. World Investment Report 2017: Investment and the Digital Economy. – UNCTAD, 2017. – 252 p.Breene K. The 10 countries best prepared for the new digital economy [Electronic resource] // World Economic Forum [website]. – 2021. – URL: (Accessed: 26.10.2022).

7. Давыдов Д., Рябовол Д., Крамаренко А., Квитка А. Роль облачных технологий в цифровой экономике // Бизнес Информ. – 2020. – № 8(511). – C. 171-177.

8. Brynjolfsson E., Collis A., Diewert W., Eggers F., Fox K. (2018). The Digital Economy, GDP and Consumer Welfare: Theory and Evidence. – Economic Statistics Centre of Excellence (ESCoE) Discussion Papers ESCoE DP-2018-16, Economic Statistics Centre of Excellence (ESCoE). – 2018. – 39 p.

9. Moulton B. GDP and the Digital Economy: Keeping up with the Changes // Understanding the digital economy: data, tools and research. – Cambridge, Mass, 2000. – P. 34-48.

10. Lawson J. In the Digital Economy, Your Software Is Your Competitive Advantage [Electronic resource] // Harvard Business Review [website]. – 2021. – URL: https://hbr.org/2021/01/in-the-digital-economy-yoursoftware-is-your-competitive-advantage (Accessed: 26.10.2022).

11. Davydov, D., Ryabovol, D., Kramarenko, A., Kvitka, A. The role of cloud technologies in the digital economy // Бизнес Информ. – 2020. – № 8(511). – C. 171-177.

12. Dezi L., Santoro G., Gabteni H., Pellicelli A. C. The role of big data in shaping ambidextrous business process management: Case studies from the service industry» // Business Process Management Journal. – 2018. – № 24(5). – P. 1163-1175. – DOI: https://doi.org/10.1108/BPMJ-07-2017-0215.

13. Digital Economy Report 2021: Cross-border data flows and development: For whom the data flow. – UNCTAD, 2021. – 238 p.

14. Kahre C., Hoffmann D., Ahlemann F. Beyond Business-IT Alignment - Digital Business Strategies as a Paradigmatic Shift: A Review and Research Agenda // Proceedings of the 50th Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS). – 2017. – P. 4706-4715.

15. Dawson A., Hirt M., Scanlan J. The economic essentials of digital strategy // McKinsey Quarterly. – 2016. – 13 p.

16. Gonzalez E., Mühlestein M., Gonthier J. R. La Stratégie à l’ère du digital [Electronic resource] // Le mensuel de l’industrie [website]. – 2016. – URL: https://www.msm.ch/la-strategie-a-lere-du-digital-a-553047/ (Accessed: 26.10.2022).

17. Fenwick N. The State of Digital Business 2016 to 2020 [Electronic resource] // Forrester [website]. – 2015. – URL: http://blogs.forrester.com/nigel_fenwick/15-12-08-the_state_of_digital_business_2016_to_2020 (Accessed: 26.10.2022).

18. Bharadwaj A., El Sawy O., Pavlou P., Venkatraman N. Digital Business Strategy: Toward a Next Generation of Insights // MIS Quarterly. – 2013. – № 37(2). – P. 471-482.

19. Del Giudice, M., Soto-Acosta, P., Carayannis, E. and Scuotto, V. (2018), «Emerging perspectives on business process management (BPM): IT-based processes and ambidextrous organizations, theory and practice» // Business Process Management Journal. – 2018. – № 24(5). – P. 1070-1076. – DOI: https://doi.org/10.1108/BPMJ-09-2018-336.

20. Afonasova M., Panfilova E., Galichkina M., Lusarczyk B. Digitalization in economy and innovation: the effect on social and economic processes // Polish J Manag Stud. – 2019. – № 19. – P. 22-32. – DOI: 10.17512/pjms.2019.19.2.02.

21. Elding C., Morris R. Digitalisation and its impact on the economy: insights from a survey of large companies [Electronic resource] // Published as part of the ECB Economic Bulletin [website]. – 2018. – № 7. – URL: https://www.ecb.europa.eu/pub/economic-bulletin/focus/2018/html/ecb.ebbox201807_04.en.html (Accessed: 28.10.2022).

22. Zhang J., Zhao W., Cheng B., Li A., Wang Y., Yang N., Tian Y. (2022). The Impact of Digital Economy on the Economic Growth and the Development Strategies in the post-COVID-19 Era: Evidence from Countries Along the “Belt and Road” // Front. Public Health. – 2022. – № 10. – Article 856142. – DOI: 10.3389/fpubh.2022.856142.

23. State program «Digital Kazakhstan» [Electronic resource] // Digitalkz.kz [website]. – n.d. – URL: https://digitalkz.kz/o-programme/ (Accessed: 28.10.2022).

24. Услуги «Казахтелекома» можно оплачивать через «Личный кабинет» [Electronic resource] // PROFIT.kz [website]. – 2009. – URL: https://profit.kz/news/5146/Uslugi-Kazahtelekoma-mozhno-oplachivat-cherez-Lichnij-kabinet/?fb_comment_id=10150355128968101_10153382146608101 (Accessed: 28.10.2022).