ҚАЗАҚСТАН МЕН РЕСЕЙДІҢ ЕТ ӨНДІРІСІНІҢ САЛАЛАРЫ: САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ ЖӘНЕ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ

Зерттеудің мақсаты. Осы елдердің халқын тамақтандыру сапасын арттырудың нақты алғышарттарын қалыптастыру мақсатында теңдестірілген өсу мен тұрақты дамудың перспективалық нүктелерін бөліп көрсете отырып, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясындағы ет өндірісінің жай-күйіне талдау жүргізу.
Әдістеме. Жұмыста келесі ғылыми әдістер қолданылды: статистикалық бақылау; салыстырмалы талдау; мета-талдау; көп өлшемді статистикалық талдау; аналогия; синтез; формализация; статистикалық бақылау материалдарының қысқаша мазмұны және топтастырылуы; абсолютті және салыстырмалы статистикалық шамалар; сараптамалық бағалау; ретроспектива.
Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Бұл зерттеудің құндылығы Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының агроөнеркәсіптік кешенінің (АӨК) салалық секторларын дамыту мен тұрақты өсудің перспективалық бағыттарын айқындаудан тұрады.
Зерттеу нәтижелері. Бүгінде Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасында:
- ет өнімдері кіші кешендерінің тұрақты және тиімді дамуын қамтамасыз етуге бағытталған көптеген салалық бағдарламалар бекітіліп, сәтті жүзеге асырылуда;
- салалық нарықты ұйымдастырудың перспективалық нысандары: мал шикізатын келісімшарт жасау;
- көтерме сауда алаңдарында өнімді өткізу; фермерлік кооперацияның тауарөткізгіш желілері арқылы өткізу;
- салааралық деңгейде жеткізу; биржалық алаңдар;
- фермалардан сату;
- бүгінде Қазақстан Республикасында мал азығы зоотехникалық нормадан 2 есе аз өндіріледі; мамандандыру көп салалы өндіріспен салыстырғанда өнімділікті 1,5-2 есе жоғары қамтамасыз етеді және Қазақстан Республикасында мал шаруашылығы өнімінің өзіндік құнын 25-40 %-ға төмендетеді;
- дала, шөлейт аудандарда қой өндірудің негізгі ұйымдастырушылық нысаны механикаландырылған шопан бригадалары болуға тиіс;
- Ресейдің қазіргі заманғы малшаруашылығының дамуындағы ең маңызды тәуекелдердің бірі – қауіпті және аса қауіпті аурулардың таралу қаупі;
- бүгінде Ресей Федерациясында ауылшаруашылық өндірушілерінің бастапқы бағасымен ет өнімдерінің бөлшек сауда сегментіндегі соңғы баға арасындағы елеулі айырмашылық байқалады;
- Ресей Федерациясының ресурстық қамтамасыз ету деңгейі айтарлықтай жоғары көрсеткіштерге ие және тұрақты өсу тенденциясымен сипатталады;
- бүгінгі таңда Ресей Федерациясындағы салалық сектор Ресей тұрақты жұмыс істейді, ал өсу нүктелері: экспорт, кәсіпкерлік, инвестициялар, цифрландыру, ветеринарлық бақылау болуы керек;
- Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының салалық секторларының тұрақты дамуының негізі ірі қара, қой, шошқа және құс бордақылау жөніндегі мамандандырылған кәсіпорындар болуы тиіс.

1. Мизанбекова С. К. Совершенствование территориальной организации производства и переработки продукции в агропродовольственном секторе // Актуальные проблемы устойчивого развития агропромышленного комплекса: материалы XII Международной научно-практической конференции, Минск, 11–12 октября 2018 года. – Минск: Институт системных исследований в АПК НАН Беларуси, 2018. – С. 192-195.

2. Акимбекова Г. У., Баймуханов А. Б., Кыдырбаева Э. О., Каскабаев У. Р. Производство и переработка мяса и молока в Республике Казахстан // Проблемы агрорынка. – 2018. – № 3. – С. 164-172.

3. Пягай А. А., Беспаева Р. С., Бугубаева Р. О. Современное состояние продовольственной безопасности в Республике Казахстан // Central Asian Economic Review. – 2021. – № 6. – С. 18-28. – DOI: https://doi.org/10.52821/2789-4401-2021-6-18-28.

4. Мизанбекова С. К., Богомолова И. П., Василенко И. Н., Богомолов А. В. Стратегическое планирование инновационного развития предприятия в условиях усиления конкуренции и рисков // Техника и технология пищевых производств. – 2019. – № 49(1). – С. 144-157.

5. Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. Статистические данные развития сферы животноводства РК [Электронный ресурс] // Агентство по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан Бюро национальной статистики [web-портал]. – URL: https://stat.gov.kz/ (Дата обращения: 26.07.2022).

6. Тиреуов К.М., Богомолова И.П., Мизанбекова С.К., Василенко И.Н. Казахстан и Россия в системе обеспечения мировой продовольственной безопасности: возможности, перспективы и риски//Международный сельскохозяйственный журнал. – 2022. – № 3(387). – С. 317-323.

7. Указ Президента РФ от 21.01.2020 г. № 20 «Об утверждении Доктрины продовольственной безопасности РФ» [Электронный ресурс]// Информационно-правовой портал ГАРАНТ.РУ [web-портал]. – 2020. – URL: https://www.garant.ru/products/ipo/prime/doc/73338425/ (Дата обращения: 23.10.2022).

8. Приказ Министерства здравоохранения РФ от 19 августа 2016 г. №614 «Об утверждении Рекомендаций по рациональным нормам потребления пищевых продуктов, отвечающих современным требованиям здорового питания» [Электронный ресурс] // Информационно-правовой портал ГАРАНТ.РУ [web-портал]. – 2016. –URL: https://www.garant.ru/products/ipo/prime/doc/71385784/(Дата обращения: 24.10.2022).

9. Аналитический центр Минсельхоза РФ. Итоги развития АПК за 2021 г. [Электронный ресурс] // ФГБУ Центр цифровой трансформации в сфере АПК [web-портал]. – б. д. – URL: https://www.mcxac.ru/o-tsentre/deyatelnost/ (Дата обращения: 19.10.2022).

10. Богомолова И. П., Котарев А. В. Реализация механизма государственного регулирования с целью развития мясного производства и обеспечения продовольственной безопасности // Регион: системы, экономика, управление. – 2019. – № 1(44). – С. 53-65.

11. Официальный портал Федеральной службы государственной статистики Российской Федерации. Официальные статистические данные развития сельского хозяйства России [Электронный ресурс] // Федеральная служба государственной статистики (Росстат) [web-портал]. – URL: https://rosstat.gov.ru/ (Дата обращения: 06.10.2022).

12. Национальный доклад о ходе и результатах реализации в 2021 г. Государственной программы развития сельского хозяйства и регулирования рынков сельскохозяйственной продукции, сырья и продовольствия. Распоряжение Правительства РФ от 30.06.2022 г. № 1751-р. [Электронный ресурс]// Официальный сайт Правительства России[web-портал]. – 2021. – URL: http://government.ru/docs/all/141793/ (Дата обращения: 08.10.2022).

13. Сельское хозяйство в РФ. 2021 // Стат. сб. Росстат. – M., 2021. – 100 c.

14. Постановление Правительства РФ от 14 июля 2012 г. №717 «О Государственной программе развития сельского хозяйства и регулирования рынков сельскохозяйственной продукции, сырья и продовольствия» (с изменениями и дополнениями от 19.04.2022 г.) [Электронный ресурс] // Информационно-правовой портал ГАРАНТ.РУ [web-портал]. – 2012. – URL: https://base.garant.ru/70210644/ (Дата обращения: 22.10.2022).

15. Богомолова И. П., Котарев А. В., Котарева А. О. Функционирование и развитие перерабатывающей сферы мясопродуктового подкомплекса Российской Федерации // АПК: экономика, управление. – 2019. – № 1. – С. 44-57.

16. Федеральный закон от 29 декабря 2006 г. N 264-ФЗ «О развитии сельского хозяйства» (с изменениями и дополнениями от 11.06.2022 г.) [Электронный ресурс] // Официальный интернет-портал правовой информации [web-портал]. – 2006. – URL: http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202206110015 (Дата обращения: 23.10.2022).