ЭКОНОМИКАЛЫҚ КРИЗИС ЖАҒДАЙЫНДА АДАМ РЕСУРСТАРЫН БАСҚАРУ

Зерттеу мақсаты – экономикалық тұрақсыздық кезінде жұмыс пен жеке өмір арасындағы тепе-теңдік, қызметкерлердің əл-ауқаты мен ішкі мотивациясы мəселелерін қарастыру.
Əдіснамасы. Сандық тəсілді қолдана отырып, бұл зерттеуде мемлекеттік жəне жеке жергілікті компаниялардың қызметкерлерінен алынған мəліметтер талданған. Бұл жұмыста З. Хасан жəне т. б. адам ресурстарын басқару, əл-ауқат, жұмысқа қанағаттану жəне жұмыс пен жеке өмір арасындағы тепе-теңдік аясындағы зерттеуіне шолу жасалды.
Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Персоналды басқару саласындағы зерттеулердің басым көпшілігі қызметкерлердің тиімділігіне арналған. Алайда, əсіресе экономикалық тұрақсыздық жағдайында əл-ауқат, жұмыс пен өмір арасындағы тепе-теңдік жəне ішкі мотивация сияқты балама стратегияларды зерттеу қажет. Сонымен қатар, өзін-өзі анықтау теориясы таңдалды, өйткені ол ішкі мотивациямен, əлеуметтік қанағаттанумен жəне психологиялық əл-ауқатпен байланысты зерттеу мəселесін терең түсіндіру арқылы құбылысты түсінуге көмектеседі.
Зерттеу нəтижелері: бір тұжырым демографиялық айнымалылар мен жұмыс пен жеке өмір арасындағы тепе-теңдікке қанағаттану арасында ешқандай байланыс жоқ екенін көрсетеді. Талдау нəтижесі алынған мəліметтер қалыпты түрде таратылатындығын білдіреді. Алайда, жауаптардың төменгі жиілігі (33) бейтарап деректер асимметриясын қамтамасыз ету үшін жеткіліксіз деп есептелуі мүмкін. Респонденттердің басым көпшілігі əйелдер болғандықтан, зерттеу нəтижелері бүкіл халық үшін көрінбеуі мүмкін. Нəтижесінде, аталған зерттеу деректерді одан əрі жинау жолымен жүргізілетін болады.

1. Wijewantha P. et. al. Relationship Between Perceptions of Organizational Politics (POPs) and Employee Well-being (EWB) // IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM). – 2020. – № 22(5). – P. 30-38.

2. Diener E. The science of well-being: The collected works of Ed Diener. Social Indicators Research Series, 37. – New York: Springer, 2009. – 284 p.

3. Seligman M. Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-being. – NY Simon Schuster: New York, NY, USA, 2011. – 368 p.

4. Guest D. E. Human resource management and employee well-being: Towards a new analytic framework // Human resource management journal. – 2017. – № 27(1). – P. 22-38.

5. Hasan Z., Khan M., Butt T., Abid G., Rehman S. The balance between work and life for subjective wellbeing: A moderated mediation model // Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity. – 2020. – № 6(4). – Article 127. – DOI: https://doi.org/10.3390/joitmc6040127.

6. Gudmundsdottir D. G. The impact of economic crisis on happiness // Social indicators research. – 2013. – № 110(3). – P. 1083-1101.

7. Ibrahim H., Asyikin N., Mohd Zin M. L. Workplace spirituality, work-family confl ict, perceived organizational support and employee well-being among hotel employees // Annals of Contemporary Developments in Management & HR (ACDMHR). – 2020. – № 2(2). – P. 1-9. – DOI: 10.33166/ACDMHR.2020.02.001.

8. Frone M. R., Russell M., Cooper M. L. Prevalence of work-family confl ict: Are work and family boundaries asymmetrically permeable? // Journal of organizational behavior. – 1992. – № 13(7). – P. 723-729.

9. Medina-Garrido J. A., Biedma-Ferrer J. M., Ramos-Rodríguez A. R. Relationship between work-family balance, employee well-being and job performance // Academia Revista Latinoamericana de Administración. – 2017. – № 30(1). – P. 40-58. – DOI: https://doi.org/10.1108/ARLA-08-2015-0202.

10. Trougakos J. P., Chawla N., McCarthy J. M. Working in a pandemic: Exploring the impact of COVID-19 health anxiety on work, family, and health outcomes // Journal of Applied Psychology. – 2020. – № 105(11). – P. 1234.

11. Blasco-Belled A. et al. The costs of the COVID-19 on subjective well-being: An analysis of the outbreak in Spain // Sustainability. – 2020. – № 12(15). – Article 6243.

12. Ralph P. et al. Pandemic programming // Empirical Software Engineering. – 2020. – № 25(6). – P. 4927-4961.

13. Evanoff B. A. et al. Work-related and personal factors associated with mental well-being during the COVID-19 response: survey of health care and other workers //Journal of medical Internet research. – 2020. – № 22(8). – Article e21366.

14. Bayliss D., Olsen W., Walthery P. Well-being during recession in the UK //Applied research in quality of life. – 2017. – № 12(2). – P. 369-387.

15. Kowalski T. H. P., Loretto W. Well-being and HRM in the changing workplace // The International Journal of Human Resource Management. – 2017. – № 28(16). – P. 2229-2255.

16. Ryan R. M., Deci E. L. Self-determination theory: Basic psychological needs in motivation, development, and wellness. – Guilford Publications, 2017. – 756 p.

17. Van den Broeck A. et al. A review of self-determination theory’s basic psychological needs at work // Journal of Management. – 2016. – № 42(5). – P. 1195-1229.

18. Ryan R. M., Deci E. L. Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being // American psychologist. – 2000. – № 55(1). – P. 68.

19. Arenas A. et al. Workplace bullying in a sample of Italian and Spanish employees and its relationship with job satisfaction, and psychological well-being // Frontiers in psychology. – 2015. – № 6. – Article 1912.

20. Deci E. L., Connell J. P., Ryan R. M. Self-determination in a work organization // Journal of applied psychology. – 1989. – № 74(4). – P. 580-590.