ОРТА АЗИЯ ҚАЛАЛАРЫНДАҒЫ ТҰРАҚТЫ ИНФРАҚҰРЫЛЫМДЫ ДАМЫТУ

Зерттеудің мақсаты тұрақты дамуға қол жеткізу жолында Орта Азия (ОА) қалаларының инфрақұрылымының тұрақты дамуының негізгі мəселелерін талдау болып табылады.
Əдістеме: ОА қалаларының (Алматы, Бішкек, Душанбе жəне Ташкент) тұрақтылық үшін инфрақұрылымдық дамуын зерттеу үшін жүйелік мазмұнды талдау, əдебиеттермен жұмыс жəне практикалық тəжірибе нəтижесінде алынған білімдерді қолдану пайдаланылды. Талдау үшін іріктеу бірліктері тұрақты даму мақсаттарына (ТДМ), қолданбалы реформалар жəне олардың инфрақұрылымды дамытуға, қаланы басқару мен жоспарлауға əсері, қала билігі мен тұрғындар арасындағы диалог болып табылады.
Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. ОА елдері ТДМ-ға қол жеткізу, қалаларды дамыту саясатын түзету жəне жасыл экономикаға көшу мақсатын белгілеу бойынша жаһандық күн тəртібіне белсенді түрде қосылуда. Дегенмен, ОА қалалары жасыл экономикаға көшуден пайда алуға əлі дайын емес, өйткені олар əлі де тез қартаюға тəуелді жəне кеңестік инфрақұрылымды қолдау қымбат. Бұл зерттеу қала құрылысын тиімді жоспарлау жəне басқару теориясына ықпал етеді жəне ОА қалалық саясатындағы бар олқылықтар туралы хабарлайды.
Зерттеу нəтижелері: тұрақты қалалық инфрақұрылымды дамытуға жоспарлау жəне инвестициялау, тиімді орталықсыздандыру реформалары, экономикалық, əлеуметтік жəне экологиялық тұрақтылыққа қол жеткізу үшін біріктірілген қала құрылысын жоспарлау жүйесі, шешімдер қабылдаудағы ашықтық жəне қоғамдық есептілікті дамыту.

1. Organisation for Economic Cooperation and Development [OECD]. Green economy transition in Eastern Europe, the Caucasus and Central Asia: Progress and ways forward. – OECD Green Growth Studies. Paris: OECD Publishing, 2022. – 108 p. – DOI: https://doi.org/10.1787/c410b82a-en

2. Джунусова М. Формирование и развитие приграничных поселений Казахстана в VI-XII вв. [Кандидатская диссертация]. – КазНТУ, Алматы, 2010. – 164 p.

3. Cadavid P., Cineas G., Quintero L., Zhukova S. Cities in Eastern Europe and Central Asia: A story of urban growth and decline. – Washington, D.C.: World Bank Group, 2017. – 42 p.

4. Jones Luong P. Institutional change and political continuity in post-Soviet Central Asia: Power, perceptions, and pacts. – Cambridge: Cambridge University Press, 2022. – 344 p. – DOI: 10.1017/CBO9780511510199.

5. World's most polluted cities (historical data 2017-2021) [Electronic resource] // IQAir [website]. – n.d. – URL: https://www.iqair.com/world-most-polluted-cities (Accessed: 25.08.2022).

6. World Bank. Economy profi le Kazakhstan: Doing business 2020. – Washington, D.C.: World Bank Group, 2020. – 68 p.

7. World Bank. Economy profi le Kyrgyz Republic: Doing business 2020. – Washington, D.C.: World Bank Group, 2020. – 67 p.

8. World Bank. Economy profi le Tajikistan: Doing business 2020. – Washington, D.C.: World Bank Group, 2020. – 66 p.

9. World Bank. Economy profi le Uzbekistan: Doing Business 2020. – Washington, D.C.: World Bank Group, 2020. – 67 p.

10. United Nations Environment Programme [UNEP]. Agenda 21. Preamble [Electronic resource]. – Rio de Jeneiro: UNEP, 1992. – URL: https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/Agenda21.pdf (Accessed: 25.08.2022).

11. Barton H. Sustainable communities: the potential for eco-neighbourhoods. – London: Earthscan, 2000. – 305 p.

12. The Economic and Social Commission for Asia and the Pacifi c [ESCAP]. The future of Asian and Pacifi c cities: Transformative pathways towards sustainable urban development. – United Nations publication, 2019. – 183 p.

13. Eastern Europe and Central Asia Sustainable Cities Initiative [Electronic resource] // World Bank [website]. – 2022. – URL: https://web.worldbank.org/archive/website01419/WEB/0__CO-18.HTM (Accessed: 25.08.2022).

14. Haughton G., Hunter C. Sustainable cities. – Routledge, 2004. – 368 p. – DOI: https://doi.org/10.4324/9780203645567.

15. Ferrer A. L. C., Thomé A. M. T., Scavarda A. J. Sustainable urban infrastructure: A review // Resources, Conservation and Recycling. – 2018. – № 128. – P. 360-372.

16. Derrible S. An approach to designing sustainable urban infrastructure // MRS Energy & Sustainability. – 2018. – № 5. – Article E15. –DOI: https://doi.org/10.1557/mre.2018.14.

17. Inter-American Development Bank [IDB]. What is Sustainable Infrastructure? A Framework to Guide Sustainability Across the Project Cycle. – Washington, D.C.: IDB, 2018. – 38 p. – DOI: http://dx.doi.org/10.18235/0001043

18. Mersal A. Sustainable urban futures: Environmental planning for sustainable urban development // Procedia Environmental Sciences. – 2016. – № 34. – P. 49-61.

19. Hansson S., Arfvidsson H., Simon D. Governance for sustainable urban development: the double function of SDG indicators // Area Development and Policy. – 2019. – № 4(3). – P. 217-235.

20. Pucher J., Buehler R. Cycling towards a more sustainable transport future // Transport reviews. – 2017. – № 37(6). – P. 689-694.

21. Kennedy C., Miller E., Shalaby A., Maclean H., Coleman J. The four pillars of sustainable urban transportation. Transport Reviews. – 2005. – № 25(4). – P. 393-414.

22. Carréon J. R., Worrell E. Urban energy systems within the transition to sustainable development. A research agenda for urban metabolism // Resources, Conservation and Recycling. – 2018. – № 132. – P. 258-266.

23. Marlow D. R., Moglia M., Cook S., Beale D. J. Towards sustainable urban water management: A critical reassessment // Water research. – 2013. – № 47(20). – P. 7150-7161.

24. The United Nations Development Programme [UNDP]. Urbanization and industrialization in Central Asia [Electronic resource] // The United Nations Development Programme [website]. – 2013. – URL: https://unece.org/fileadmin/DAM/hlm/prgm/cph/experts/uzbekistan/03_land_admin_and_urban_devt/Urbanization_and_industrialization_in_central_asia__2013.4_.pdf (Accessed: 28.08.2022).

25. OECD. Sustainable infrastructure for low-carbon development in Central Asia and the Caucasus: Hotspot analysis and needs assessment. – Green Finance and Investment. Paris: OECD Publishing, 2019. – 271 p. – DOI: https://doi.org/10.1787/d1aa6ae9-en.

26. Karthe D., Chalov S., Borchardt D. Water resources and their management in central Asia in the early twenty fi rst century: status, challenges and future prospects // Environmental Earth Sciences. – 2015. – № 73(2). – P. 487-499.

27. World Bank. Urban transport in the Europe and Central Asia region: World Bank experience and strategy. – Washington, DC., 2002. – 80 p.

28. Radovanović M., Filipović S., Andrejević Panić A. Sustainable energy transition in Central Asia: status and challenges // Energy, Sustainability and Society. – 2021. – № 11(1). – Article 49. – DOI: https://doi.org/10.1186/s13705-021-00324-2.

29. Arteaga F. Energy Security in Central Asia: Infrastructure and Risk (ARI) [Electronic resource] // Elcano Royal Institute [website]. – March 19, 2010. – URL: https://www.realinstitutoelcano.org/en/analyses/energy-security-in-central-asia-infrastructure-and-risk-ari/ (Accessed: 30.08.2022).

30. Asian Development Bank [ADB]. Harnessing Uzbekistan’s Potential of Urbanization: National Urban Assessment. – Manila: Asian Development Bank, 2021. – 84 p. – DOI: http://dx.doi.org/10.22617/TCS210334-2.

31. OECD. Financing water supply and sanitation in Eastern Europe, Caucasus and Central Asia. – Paris: OECD Publishing, 2005. – 248 p.

32. Novikova I. Assessing citizen's perception of local government responsiveness: The case of urban squatters in Bishkek: Doctoral dissertation. – American University, 2014. – 164 p. – DOI: https://doi.org/10.17606/a5g1-jv28.

33. Coulibaly S., Deichmann U., R. Dillinger W., Ionescu-Heroiu M., Kessides, I. N., Kunaka C., Saslavsky D. Eurasian Cities: New Realities along the Silk Road (Europe and Central Asia Reports) Paperback. – World Bank Group, 2012. – 370 p.

34. JICA (Japan International Cooperation Agency). Исследование по Совершенствованию Городского. Транспорта в Бишкеке, Кыргызская Республика. – 2013. – 151 c.

35. Baiyzbekov E. How harmful is the air in Central Asia — explained on the graphs [Electronic resource] // Central Asian Bureau for Analytical Reporting [website]. –January 15, 2020. – URL: https://cabar.asia/en/how-harmful-is-the-air-in-central-asia-explained-on-the-graphs (Accessed: 30.08.2022).

36. Junussova M. Cities and local governments in Central Asia: Administrative, fi scal, and political battles. – Routledge, 2020. – 146 p.

37. OECD. OECD urban policy reviews: Kazakhstan. – OECD Publishing, 2017. – 229 p.

38. Conway F., Davlatkadamov K., Khujamkulov I., Rahimova F. Local governance and citizen participation program in Tajikistan: Sub-national government assessment. – Urban Institute Center on International Development and Governance, 2009. – 17 p.

39. Shadybekov K. B., Bektashev K. D. Issues of centralization and decentralization in the context of the reform of the sphere of state and municipal services in the Kyrgyz Republic // Bulletin of the Academy of Public Administration under the President of the Kyrgyz Republic. – 2018. – № 24. – P. 18-25.

40. Cieslewska A. Tradition and poverty reduction – mahalla and its signifi cance in development process in Tajikistan // Proceedings of the International Conference on Eurasian Economies. – 2010. – P. 258-263.

41. Goziev S. Mahalla: Traditional institution in Tajikistan and civil society in the West (Vol. 7). – Peter Lang, 2015. – 184 p.

42. Matyakubova D. Who is “Tashkent city” for? Nation-branding and public dialogue in Uzbekistan // Central Asia Programme Paper 205 (CAAF Fellows Papers). – 2018. – 14 p.

43. Amirov A. Assessing public participation in the decision making on public-private partnership projects in Kazakhstan: [Doctoral dissertation]. – Lancaster University, 2021. – 213 p. – DOI: https://doi.org/10.17635/lancaster/thesis/1484.