COVID-19 пандемиясының Қазақстандағы алтын нарығына əсерін бағалау

   Зерттеу мақсаты – COVID-19 жаһандық пандемиясының Қазақстандағы алтын бағасына əсерін зерттеу.
   Əдіснамасы. Зерттеу жүргізу барысында танымның жалпы ғылыми əдістері мен математикалық əдістер пайдаланылды. Зерттеу статистикалық əдістермен, талдау əдістерімен, модельдеумен, сонымен қатар салыстыру əдісімен жүргізілді. Қазақстандағы 2017-2020 жылдар аралығындағы алтын унциясы бағасы мен доллар индексінің деректері жинақталды. 2020 жылдың қаңтар айы мен 2021 жылдың желтоқсаны айы аралығындағы Қазақстандағы айлық COVID-19 короновирустық инфекциясын жұқтыру саны мен сатылған алтын құймалар саны бойынша мəліметтер алынды.
   Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Мақалада COVID-19 пандемиясының алтын нарығына əсері зерделеніп, алтын бағасы мен сатылған алтын құймалар санына экономикалық жəне статистикалық талдау жасалған. Алтын бағасының соңғы 5 жылда өзгерісі мен сатылған алтын көлемі анықталған. Дағдарыс жағдайында алтынның бағасының сұранысқа əсерінің корреляция-регрессиялық талдауының нəтижесі көрсетілген.
   Зерттеудің нəтижелері. Талдау нəтижесінде пандемиядан болған короновирустық инфекцияны жұқтыру санының алтын бағасында өзгерістер туғызғаны анықталды. Зерттеудегі корреляция-регрессиялық талдау нəтижесінде коронавирус індетінің артуы алтын бағасының жоғарыларуы мен сатылған алтын құймалар санына əсер еткендігін көрдік. Шарықтап тұрған бағаға қарамастан, алтынға деген сұраныс төмендемей керісінше əсер еткенін анықтадық.

1. Üstün Ç., Özçiftçi S. Covid-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: Bir değerlendirme çalışması // Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi. – 2020. – № 25 (1). – S. 142-153.

2. World Health Organization. COVID-19 weekly epidemiological update. – February 2, 2022. – № 80. – 23 p.

3. Коронавирус жағдайы туралы ресми статистикалық ақпарат [Электрон. ресурс] // Международное информационное агентство «KazInform» [web-портал]. – 2021. – URL: https://www.coronavirus2020.kz/ (Қарау уақыты: 25. 02. 2022).

4. Паздникова Н. П. COVID-19: влияние нового типа коронавирусной инфекции на национальную экономику / Н. П. Паздникова, Н. Г. Глазкова, Д. С. Буреш // Экономика: вчера, сегодня, завтра. – 2020. – № 10 (2-1). – С. 169-177.

5. Якимов Р. В. Влияние коронавирусной инфекции (COVID-19) и вызванного ею “коронакризиса” на биржевую торговлю золотом / Р. В. Яекимова // Евразийский юридический журнал. – 2021. – № 3. – С. 458-459.

6. Çevik E., Yalçin E. C., Yazgan S. Ö. COVID-19 Pandemisinin Petrol ve Altın Fiyatları Üzerine Etkisi: Parametrik Olmayan Eştümleşme Sıra Testi // Gaziantep University Journal of Social Sciences. – 2020. – № 19 (COVID-19 Special Issue). – S. 633-646.

7. Barro R. J., Ursúa J. F., Weng J. The coronavirus and the great infl uenza pandemic: Lessons from the “spanish flu” for the coronavirus’s potential effects on mortality and economic activity // NBER Working Papers. – National Bureau of Economic Research, 2020. – № 26866. – 27 p.

8. Mensi W., Sensoy A., Vo X. V., Kang S. H. Impact of COVID-19 outbreak on asymmetric multifractality of gold and oil prices // Resources Policy. – 2020. – № 69. – Article 101829. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2020.101829.

9. Gharib C., Mefteh-Wali S., Jabeur S. B. The bubble contagion eff ect of COVID-19 outbreak: Evidence from crude oil and gold markets // Finance Research Letters. – 2020. – № 38. – Article 101703. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.frl.2020.101703.

10. Jana R. K., Das D. Did Bitcoin act as an antidote to the Chinese equity market and booster to Altcoins during the Novel Coronavirus outbreak?: working paper. – 2020. – 28 p. – DOI: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3544794.

11. Dutta A., Das D., Jana R. K., Vo X. V. COVID-19 and oil market crash: Revisiting the safe haven property of gold and bitcoin // Resources Policy. – 2020. – № 69. – Article 101816. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2020.101816.

12. Alpago H., Alpago D. O. Koronavirüs ve sosyoekonomik sonuçlar // IBAD Sosyal Bilimler Dergisi. – 2020. – № 8. – P. 99-114.

13. Юсафзай Ш. Мир после пандемии: что ждет экономику Казахстана / Ш. Юсафзай [Электронды ресурс] // Forbes.kz [web-сайт]. – 2021. – URL: https://forbes.kz/process/expertise/mir_posle_pandemii_chto_jdet_ekonomiku_kazahstana/ (Қарау уақыты: 25. 02. 2022).

14. Усов Д. В. Инвестирование в золото после пандемии / Д. В. Усов // Инструменты инвестирования в цифровой экономике. – 2021. – № 4. – С. 442-450.

15. Оганян А. А. Состояние и перспективы мирового рынка золота / А. А. Оганян, М. Г. Асрян // Известия Института систем управления СГЭУ. – 2021. – № 1. – С. 134-137.

16. Қазақстандағы сатылған алтын құймалар саны [Электронды ресурс] // Қазақстан Ұлттық Банкі [web-портал]. – 2022. – URL: https://www.nationalbank.kz/kz (Қарау уақыты: 25. 02. 2022).

17. Қазақстандағы алтын бағасы [Электронды ресурс] // BullionRates [web-портал]. – 2021. – URL: https://ru.bullion-rates.com/gold/KZT/Year-2-chart.htm (Қарау уақыты: 25. 02. 2022).

18. Ахмедов Ф. Н. Сравнительный корреляционный анализ золота и некоторых других активов как альтернативных объектов инвестирования в условиях кризиса / Ф. Н. Ахмедов, С. О. Юзифович // Финансовая аналитика: проблемы и решения. – 2013. – № 4. – С. 25-35.

19. Ahmet Ş. İ. T., Telek C. COVİD-19 pandemisinin altin ons fiyati ve dolar endeksi üzerine etkileri // Gaziantep University Journal of Social Sciences. – 2020. – № 19 (COVID-19 Special Issue). – S. 1-13.

20. Қазақстандағы коронавирус [Электронды ресурс] // МинфинМедиа [web-портал]. – 2021. – URL: https://index.minfin.com.ua/reference/coronavirus/geography/kazakhstan/ (Қарау уақыты: 25. 02. 2022).

21. Алтын құймалар [Электронды ресурс] // Новости Казахстана – Капитал.кз [web-портал]. – 2021. – URL: https://kapital.kz/info/zolotyye-slitki (Қарау уақыты: 25.02.2022)

22. Ахметова Д. Т., Муталляпова Ш. Е. Эконометрика: оқулық. – Астана: С. Сейфуллин атындағы ҚазАТУ, 2013. – 167 б.

23. Gülhan Ü. Kovid-19 pandemisinin altın fi yatlarına etkisi: ARDL analizi // Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. – 2020. – № 34 (3). – S. 1111-1125.