ҒЫЛЫМДЫ ҚАЖЕТ ЕТЕТІН ӨНДІРІСТЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ: ЭВОЛЮЦИЯ МЕН ҚАЗІРГІ КЕЗЕҢДЕГІ ТƏСІЛДЕР

Зерттеу мақсаты. Ғылымға негізделген экономикаға көшу кезінде ҒЗТКЖ-ны тиімді басқарудың рөлі өте маңызды, өйткені бұл тек ҒЗТКЖ бюджетінің көлемі мен Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік- конструкторлық жұмыстарға (ҒЗТКЖ) жұмсалған шығындардың пайыздық үлесі туралы ғана емес, сонымен бірге жалпы инновациялық қызметті басқаруға да қатысты. Мақалада ғылымды қажет ететін өндірістердің менеджментінің эволюциясы және оның әр даму кезеңіндегі ерекшеліктері талданады.

Әдіснамасы. Мақалада ғылыми ақпаратты жүйелі талдау және құрылымдау қолданылады. Шетел- дік тәжірибеде қолданылатын ғылымды қажет ететін өндірістерді басқару жүйесінің әдіснамалық не- гіздерін анықтауға арналған шегерім әдісі.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Зерттеу көрсеткендей, Қазақстандағы бұл көрсеткіштерді бағалауға микро және шағын компаниялар әсер етеді, ал инновацияны ынталандырудың мемлекеттік бағдарламалары жаңа тауарлар мен қызметтер тұтынушыларымен байланысты және маркетингті жаңа өнімдерді немесе технологияларды әзірлеуге арналған процесске енгізуді қамтамасыз ету керек.

Зерттеу нәтижелері. Осы мәселе бойынша шетел әдебиеттерін зерттеу арқылы 4.0 Индустриясы контекстінде ғылымды қажет ететін өндірістерді басқарудың негізгі тәсілдерін бөліп көрсетуге мүмкін болды. ҒЗТКЖ менеджментінің эволюция бойынша үлгілері және олардың ерекшеліктері келтірілген.

1. Национальный План развития Республики Казахстан до 2025, утвержденный Указом Президента Республики Казахстан от 15 февраля 2018 года № 636 [Электронный ресурс] // Официальный информационный ресурс Премьер-Министра Республики Казахстан [web-сайт]. – URL: https://primeminister.kz/ru/documents/gosprograms/stratplan-2025 (Дата обращения: 30.10.2021).

2. OECD. The Wellbeing of Nations: The Role of Human and Capital. – Center for Education Research and Innovation, OECD, Paris, 2001. – 118 p.

3. World Development Report 1998/1999: Knowledge for Development [Электронный ресурс] // World Bank Group [web-сайт]. – New York: Oxford University Press, 1998. – URL: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/5981 (Дата обращения: 30.10.2021).

4. World Economic Outlook, October 2007: Globalization and Inequality / International Monetary Fund. Research Dept. – IMF, Washington, 2007. – 276 p.

5. Machlup F. The Production and Distribution of Knowledge in the United States. – Princeton University Press, Princeton, NJ, 1973. – 436 p.

6. Yinnon A. T. The shift to knowledge-intensive production in the plastics-processing industry and its implications for infrastructure development: three case studies – New York State, England and Israel // Research Policy. – 1996. – № 25(1). – P. 163-179.

7. Freeman C. C., Perez C. Structural crisis of adjustment, business cycles and investment behaviour // In Technical change and economic theory / eds. G. Dosi. –Pinter, London, 1988. – P. 39-62.

8. Schwab K. The fourth industrial revolution. – Geneva: World Economic Forum, 2016. – 184 p.

9. Zhao R. Transition in R&D management control system: Case study of biotechnology research institute in China // Journal of technology management research. – 2003. – № 14(2). – P. 213-229.

10. Mowery D., Rosenberg N. The influence of market demand upon innovation: a critical review of some recent empirical studies // Research Policy. – 1979. – Vol. 8. – P. 102-153.

11. Blomqvist K., Hara V., Koivuniemi J., Aijo T. Towards networked R&D management: The R&D approach of Sonera Corporation as an example // R&D Management. – 2004. – № 34(5). – P. 591-603.

12. Roome N. Business strategy, R&D management and environmental imperatives // R&D Management. – 1994. – Vol. 24. – P. 65-81.

13. Rothwell R. Towards the fifth-generation innovation process // International Marketing Review. – 1994. – № 11(1). – P. 7-31.

14. Rogers D. M. A. The challenge of fifth generation R&D // Research Technology Management. – 1996. – № 39(4). – P. 33-41.

15. Niosi J. Fourth-generation R&D: From linear model to flexible innovation // Journal of business research. – 1999. – № 45. – P. 111-117.

16. Sofo F. Reflections on China and a six-dimensional framework for managing research and development // Journal of Knowledge-based Innovation in China. – 2008. – № 1(1). – P. 28-42.

17. Archibugi D., Michie J. Technology and innovation: an introduction // Journal of Economics. – 1995. – № 19(1). – P. 1-4.

18. Chesbrough H. W. Open Innovation: The new imperative for creating and profiting from technology. – Harvard Business School Press: Boston, USA, 2003. – 272 p.

19. Fasnacht D. Open innovation ecosystems // In book: Open Innovation Ecosystems. – 2 Edition. – Chapter 5. – Springer, 2018. – P. 131-172. – DOI: 10.1007/978-3-319-76394-1_5.

20. Miles R. Innovation and Leadership Values // California Management Review. – 2007. – № 50(1). – P. 192-201.

21. Rust F. C. Requirements for a Systems-Based Research and Development Management Process in Transport Infrastructure Engineering // The South African Journal of Industrial Engineering. – 2015. – № 26(1). – P. 86-101.

22. Концептуальная модель управления и организации науки Республики Казахстан / Под руководством академика НАН РК, А. А. Сатыбалдина. – Алматы: Институт экономики КН МОН РК, 2019. – 60 с.

23. Agrawal A. University-to-industry knowledge transfer: literature review and unanswered questions // International Journal of Management Reviews. – 2001. – № 3. – P. 285-302.

24. Cohen W. M., Nelson R. R., Walsh J. P. Links and impacts: the influence of public research on industrial R&D // Management Science. – 2002. – № 48(1). – P. 1-23.

25. Meyer-Krahmer F., Schmoch U. Sciencebased technologies: university–industry interactions in four fields // Research Policy. – 1998. – № 27. – P. 835-851.

26. Perkman M., Walsh K. University–industry relationships and open innovation: Towards a research agenda // International Journal of Management Reviews. – 2007. – № 9(4). – P. 259-280.

27. Nambisan S., Sawhney M. A buyer’s guide to the innovation bazaar // Harvard Business Review. – 2007. – № 85(6). – P. 109-118.

28. Nishimura J., Okamuro H. Subsidy and Networking: The Effect of Direct and Indirect Support Programmes of Cluster Policy // Research Policy. – 2011. – № 40(5). – P. 714-727.

29. Dodgson M., Gann D., Slater A. The role of technology in the shift towards open innovation: the case of Proctor & Gamble // R&D Management. – 2006. – № 36(3). – P. 333–346.

30. Trappey A. J. C., Trappey C. V., Hareesh Govindarajan U., Chuang A. C., Sun J. J. A Review of Essential Standards and Patent Landscapes for the Internet of Things: A Key Enabler for Industry 4.0. // Advanced Engineering Informatics. – 2016. – № 33. – P. 208-229. – DOI: 10.1016/j.aei.2016.11.007.

31. Ilina I., Zharova E., Turginbayeva A., Agamirova E., Kamenskiy A. Network platform of commercializing the results of R&D // International Journal of Civil Engineering and Technology. – 2019. – № 10(01). – P. 2647-2657.