ҚАЗАҚСТАНДЫҚ КОМПАНИЯЛАРДА КОРПОРАТИВТІК ƏЛЕУМЕТТІК ЖАУАПКЕРШІЛІК ҚАҒИДАЛАРЫНЫҢ ЖҮЗЕГЕ АСУ ТƏЖІРИБЕСІ

ACTICE OF IMPLEMENTATION OF THE PRINCIPLES OF CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY IN KAZAKHSTAN COMPANIES

Зерттеу мақсаты – Қазақстан аймақтарында бизнестің əлеуметтік жауапкершілігін дамыту жолдары мен механизмдерін ғылыми тұрғыда дəлелдеу. Бұл олардың əлеуметтік-экономикалық даму ерек шелігі мен деңгейі контекстінде жүзеге асады. Алға қойған мақсатқа жету үшін бірнеше зерттеушілік міндеттерді шешуге тура келді: отандық кəсіпкерлік секторды дамыту ерекшелігі контекстінде Қазақстандағы бизнестің корпоративтік əлеуметтік жауапкершілігін дамыту кезеңдерін анықтау; аймақтық экономикалық жүйелер мəселелерін шешуде бизнес пен биліктің өзара əрекеттесу механизмін қарастыру; отандық бизнес құрылымдар мысалында билік, бизнес жəне қоғамның əрекеттесу тəжірибесіне талдау жүргізу.
Əдістемесі – зерттеу тақырыбын əзірлеу кезінде талдаудың жүйелі, салыстырмалы жəне статистикалық əдістері, сарапшылық бағалаудың əдісі қолданылды. Зерттеудің эмпирикалық əдістер ретінде сарапшылық сауалнама, құжаттарды талдау, əлеуметтік зерттеулерді екінші мəрте талдау қолданылды.
Ерекшелігі/құндылығы – зерттеудің маңыздылығы отандық компаниялардың корпоративтік əлеуметтік жауапкершілікті жүзеге асыру тəжірибесін сыни талдау болып табылады. Осы талдаудың нəтижелері корпоративтік əлеуметтік жауапкершілікті қалыптастырудың негізгі алғышарттары мен бағыттарын жасауға септігін тигізді.
Қорытындылар – əлеуметтік жауапкершіліктің отандық үлгісінің саяси құрамдас бөлігі бар, КƏЖ саласында басты əрекеттесу «бизнес-билік» үлгісі бойынша жүзеге асады. Қазақстандағы корпоративтік əлеуметтік жауапкершілік мемлекет пен ірі бизнестің арасындағы əрекеттесудің бейресми жəне əдетте ашық емес ережелеріне негізделген. Бұл ретте билік пен бизнес арасындағы əрекеттесуінде қарым-қатынастың институционализациясына, саудаласу саясатынан өзара табысты серіктестікке көшу тенденциясы əзірге аймақтық деңгейде белең алып келеді. Əлеуметтік жауапкершілік көп ретте қайырымдылық сөзімен синонимдес болып келеді, бұл отандық бизнес өкілдері үшін бейресми əлеуметтік міндет ретінде қабылданады. КƏЖ саласында əрбір компания бизнес-мүдделер, нарық жаңашылдықтары, қоғам болжамы мен мемлекет сұраныстары арасында өз теңгерімін іздеу үстінде.

1. Freeman R.E., Velamuri S.R. A new approach to CSR: company stakeholder responsibility. In: Corporate social responsibility: reconciling aspiration with application / Ed. By A. Kakabadse and M. Morsing. – N.Y.:Palgrave Macmillan, 2006. - Р. 9-23.

2. Суева Ю.В. Корпоративная социальная ответственность бизнеса как фактор устойчивого развития экономики региона и страны в целом//Вопросы инновационной экономики, 2011.- №10 - с.25-33 //http://www.creativeconomy.ru/articles/15729

3. Корпоративная социальная ответственность. Новая философия бизнеса: учебное пособие М., 2011.

4. Аленичева Л. В. Механизмы взаимодействия органов власти и бизнеса в рамках корпоративной (социальной) ответственности. Опыт социального партнерства. URL: asi.org.ru/ – Агентство социальной информации

5. Гуревич Л.Я. Казахстанский предприниматель: самооценка собственной истории, предназначения и перспектив//http://www.bisam.kz/research/reports/msb.html

6. Проблемы и перспективы развития КСО в Казахстане. Доклад депутата Мажилиса Парламента РК, Президента Гражданского Альянса Казахстана Соловьевой А.С., .Алматы// http://www.ngoexpert.kz

7. Бизнес и власть: теория и практика взаимодействия: монография/научный редактор и руководитель авторского коллектива Л. Н. Шохин//Национальный исследовательский университет «Высшая школа экономики». М.: Издательский дом Высшей школы экономики, 2011. с. 137-138.

8. Корпоративная социальная ответственность по-казахстански: госорганы, бизнес и гражданский сектор как ключевые участники построения системного подхода к КСО//Программа для молодых исследователей в области публичной политики Фонда Сорос-Казахстан, 2016

9. Официальный сайт ERG https://www.erg.kz/ru/content/ustoychivoe-razvitie/blagotvoritel-nost-isponsorstvo

10. Отчет по устойчивому развитию за 2016 год Eurasian Resources Group, www.erg.kz

11. Отчет по устойчивому развитию за 2017 год Eurasian Resources Group, www.erg.kz

12. Корпоративная социальная ответственность. Case-study: на примере 30 компаний Казахстана. LPRC, 2015

13. Концепция корпоративной социальной ответственности бизнеса в Казахстане. Национальная Палата предпринимателей Казахстана, Астана. 2015

14. Отчет по устойчивому развитию за 2015 год Eurasian Resources Group, www.erg.kz

15. Центр исследований Сандж. Корпоративная социальная ответственность в Казахстане: ситуация, проблемы и перспективы развития. – Астана: Сандж, 2013. – 97 с.