Қонақ үй бизнесінде адами ресурстарды басқарудың экологиялық әдістері

Зерттеудің мақсаты – жасыл экономика даму үстіндегі Қазақстан Республикасында қонақ үй бизнесі саласында адами ресурстарды экологиялық тұрғыда басқарудың ұйымдық мінез-құлыққа әсерін анықтау және қызметкерлердің экологиялық мінез-құлқын ерікті етуге бағытталған шаралар ұсыну болып табылады.

Зерттеу әдістемесі. Зерттеу барысында жүйелі талдау әдісімен қатар, ғылыми, публицистикалық әдебиеттерге шолу және де зерттеу нәтижесіне түрткі болатын респонденттермен сауалнама жүргізілді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Мақала авторлары қонақ үй бизнесін дамытудың өзекті мәселелерін, атап айтқанда, Қазақстан Республикасының қонақ үй саласында экологиялық тұрғыда адами ресурстарды басқаруды анықтап көрсетті. Авторлармен ұсынылған ұсыныстар болашақта практикалық қызығушылық тудырып, одан әрі зерттеуге ықпалын тигізеді.

Зерттеу нәтижелері. Мақала авторлары адам ресурстарын басқарудың экологиялық әдістерінің қонақ үй бизнесіндегі ұйымдық мінез-құлыққа әсерін негіздеді. Үш құрамдас оқыту, өнімділікті арттыру және қызметкерлерді тарту секілді бөліктердің өзара әрекеті арқылы қызметкерлердің экологиялық мінез-құлқын ынталандырудың перспективалық бағыттарын анықтады. Зерттеу нәтижелері бойынша адами ресурстарды басқаруда қызметкерлердің экологиялық мінез-құлқын ерікті етуге бағытталған шаралар ұсынды.

1. Nhat T., Tučkováa Z., Charbel J. Greening the hospitality industry: How do green human resource management practices influence organizational citizenship behavior in hotels? A mixed-methods study // Tourism Management. – 2019. – № 72(2019) – P.386-399. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.12.008

2. Jianfeng M., Majid M., Cai L., Ayesha B., Sheikh Farhan A. Green Lifestyle: A Tie between Green Human Resource Management Practices and Green Organizational Citizenship Behavior // Sustainability. – 2023. – № 2023, 15, 44. – P. 1-19. – DOI: https://doi.org/10.3390/su15010044

3. Darvishmotevali M., Altinay L. Green HRM, environmental awareness and green behaviors: The moderating role of servant leadership // Tourism Management 2022, 88, 104401. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2021.104401

4. Yong J.Y., Yusliza M.Y., Ramayah T., Chiappetta Jabbour C.J., Sehnem S., Mani V. Pathways towards sustainability in manufacturing organizations: Empirical evidence on the role of green human resource management // Business Strategy and the Environment. – 2020, № 2020, 29, – P.212–228. – DOI: https://doi.org/10.1002/bse.2359

5. Singh S.K., Del Giudice M., Chierici R., Graziano D. Green innovation and environmental performance: The role of green transformational leadership and green human resource management // Technological Forecasting and Social Change. – 2020, №150, 119762, – P.115–142.– DOI: https://doi.org/10.1016/j.techfore.2019.119762

6. Caliskan A.O., Esen E. Green human resource management and environmental sustainability // International Journal of Academic Multidisciplinary Research. – 2019, №9, – P. 58–60. – DOI: http://doi.org/10.17261/Pressacademia.2019.1065

7. Hameed Z., Khan I.U., Islam T., Sheikh Z., Naeem R.M. Do green HRM practices influence employees’ environmental performance? // International Journal of Manpower. – 2020, № 41, – P.1061–1079. – DOI: https://doi.org/10.1108/IJM-08-2019-0407

8. Malik S.Y., Mughal Y.H., Azam T., Cao Y., Wan Z., Zhu H., Thurasamy R. Corporate Social Responsibility, Green Human Resources Management, and Sustainable Performance: Is Organizational Citizenship Behavior towards Environment the Missing Link? // Sustainability. – 2021, № 3,1044, – P.106–145. – DOI: https://doi.org/10.3390/su13031044

9. Hooi L.W., Liu M.S., Lin J.J. Green human resource management and green organizational citizenship behavior: Do green culture and green values matter? // International Journal of Manpower. – 2022, № 43, – P. 763–785. – DOI: https://doi.org/10.1108/IJM-05-2020-0247

10. Liu Z., Mei S., Guo Y. Green human resource management, green organization identity and organizational citizenship behavior for the environment: The moderating effect of environmental values // Chinese Management Studies. – 2021, №15, – P. 290–304. – DOI: https://doi.org/10.1108/CMS-10-2019-0366

11. Iftikar T., Hussain S., Malik M.I., Hyder S., Kaleem M., Saqib A. Green human resource management and pro-environmental behaviour nexus with the lens of AMO theory // Cogent Business & Management. – 2022, № 9, 2124603, – P. 1-18. – DOI: https://doi.org/10.1080/23311975.2022.2124603

12. Pham N.T., Tucˇková Z., Chiappetta Jabbour C.J. Greening the hospitality industry: How do green human resource management practices influence organizational citizenship behavior in hotels? A mixed-methods study // Tourism Management. – 2019, № 72, – P.386–399. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.tourman.2018.12.008

13. Rodrigo P., Aqueveque C., Duran I.J. Do employees value strategic CSR? A tale of affective organizational commitment and its underlying mechanisms // Business Ethics: A European Review. – 2019, № 28, – P. 459–475. – DOI: https://doi.org/10.1111/beer.12227

14. Zhao H., Zhou Q. Exploring the Impact of Responsible Leadership on Organizational Citizenship Behavior for the Environment: A Leadership Identity Perspective // Sustainability. – 2019, №11,944. – P. 325- 376. – DOI: https://doi.org/10.3390/su11040944

15. Aboramadan M., Karatepe O.M. Green human resource management, perceived green organizational support and their effects on hotel employees’ behavioral outcomes // International Journal of Contemporary Hospitality Management. – 2021, №33, – P. 3199–3222. – DOI: https://doi.org/10.1108/IJCHM-12-2020-1440

16. Mi L., Gan X., Xu T., Long R., Qiao L., Zhu H. A new perspective to promote organizational citizenship behaviour for the environment: The role of transformational leadership // Journal of Cleaner Production. – 2019, №239, 118002, – P. 1045-1080. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.118002

17. Genoveva G., Syahrivar J. Green Lifestyle among Indonesian Millennials: A Comparative Study between Asia and Europe // Journal of Enviromental Accounting and Management. – 2020, №8, – P. 397–413. – DOI: http://doi.org/10.5890/JEAM.2020.12.007