Preview

Қазақстандағы экономикалық өсу қарқынына өндіріс факторларының әсерін бағалау

https://doi.org/10.52821/2789-4401-2025-3-39-57

Толық мәтін:

Аңдатпа

Зерттеудің мақсаты: Қазақстанның жалпы ішкі өнімі (ЖІӨ) құрылымын және экономика салаларының ЖІӨ-ге қосқан үлесін зерделеу арқылы экономикалық өсуге әсер ететін өндіріс факторларын талдау және тиімді қолдану жолдарын ұсыну.
Әдіснамасы: Зерттеу жүргізу аясында жалпы ғылыми әдістер, талдау және синтез, экономикалық - статистикалық талдау, салыстырмалы бағалау әдістері, халықаралық ұйымдардың шолу есебі, әртүрлі дереккөздердегі ғылыми жарияланымдар қолданылды.
Қазақстан Республикасындағы экономикалық өсу көрсеткіштерін экономикалық-статистикалық талдау және салыстырмалы бағалау үшін Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының, ҚР Ұлттық банкінің деректері, шетелдік және қазақстандық ғылыми журналдардағы мақалалар және өзге де мерзімді әдебиеттер пайдаланылды.
Зерттеудің бірегейлігі/ құндылығы: Қазақстанның экономикалық өсуінің қазіргі жағдайын бағалау және оған әсер ететін өндіріс факторларын тиімді қолдану бойынша ғылыми негізделген тұжырымдар жасалды.
Зерттеу нәтижелері: Қазақстанда экономиканы әртараптандыру бойынша жасалынып жатқан ісшараларға қарамастан, экономикалық өсудің энергетикалық ресурстарға әлемдік бағалардың өзгеруіне әлі де болса тәуелді екендігі, қазіргі уақытта еліміздің экономикалық өсімі орта және ұзақ мерзімді өсуді жандандыру кезеңінде екендігі анықталды. Сондықтан қазіргі сәтте жаңа салаларды дамытуға және олардың жалпы ішкі өнімге (ЖІӨ-ге) қосатын үлесін арттыру үшін жоғары технологиялармен жабдықталған секторларды қолдауға басымдық бере отырып экономиканы әртараптандыру қажет. Ол үшін қолданбалы және іргелі ғылымдарға емес, жаңа материалдар, өнімдер, процестер жасауға бағытталған тәжірибелік-конструкторлық жобаларға ҒЗТКЖ шығындардың үлесін арттыру, ғылымды қажетсінетін экономика үшін адами капитал мен негізгі капиталға инвестицияларды ұлғайтқан дұрыс.

Авторлар туралы

Э. Н. Баудиярова
М. Өтемісов атындағы Батыс-Қазақстан мемлекеттік университеті
Қазақстан

Баудиярова Элеонора Нурлыбековна – экономика магистрі, аға оқытушы 

Орал 



Р. У. Жангалиева
М. Өтемісов атындағы Батыс-Қазақстан мемлекеттік университеті
Қазақстан

Жангалиева Рая Уалиуллиевна – қаржы магистрі, аға оқытушы 

Орал 



М. Ю. Жумагалиева
М. Өтемісов атындағы Батыс-Қазақстан мемлекеттік университеті
Қазақстан

Жумагалиева Мария Юмагазиевна – экономика магистрі, аға оқытушы 

Орал 



Әдебиет тізімі

1. Послание Главы государства Касым-Жомарта Токаева народу Казахстана «Справедливое государство. Единая нация. Благополучное общество» [Электронный ресурс] //Кіру режимі: https://www.akorda.kz (қаралған уақыт 25.01.2025)

2. Родина И.Б., Урунов А.А. и др. Макроэкономика. Основной курс: учебное пособие для студентов направлений подготовки «Экономика» - 080100 и «Менеджмент» - 080200 всех профилей бакалаврской образовательной программы Государственный университет управления, ГУУ. - М.: ГУУ, 2015. - 288 с.

3. A contribution to the theory of economic growth By Robert M. Solow [Электрондық ресурс] Кіру режимі: http://piketty.pse.ens.fr/les/Solow1956.pdf (қаралған уақыт 25.01.2025)

4. Endogenous technological Change [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/261725 (қаралған уақыт 25.01.2025)

5. Acemoglu D., Johnson S., Robinson J. (2005) Institution as a fundamental cause of long-run growth [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://shop.elsevier.com/books/handbook-of-economic-growth/aghion/978-0-444-52041-8 (қаралған уақыт 25.01.2025)

6. Разакова Д.И., Максимова Д.А. Анализ факторов, влияющих на научную инфраструктуру Казах стана в условиях инновационной экономики // Мемлекеттік аудит. -2024. -№ 3 (64). –С.134-143.

7. Андабаева Г.К., Сырбек Р.Н. Қазақстанның экономикалық өсуіне әсер ететін факторларды талдау және бағалау // Мемлекеттік аудит. -2023. -№3 (60). –Б.98-109.

8. Сафрончук М.В. Экономический рост. Курс экономической теории: учебник. – Киров: АСА, 2004. – 644с.

9. Экономический рост на уровне 4% недостаточен для Казахстана [Электрондық ресурс] // Кіру режимі: https://www.inbusiness.kz/ru/news/ekonomicheskij-rost-na-urovne-4-nedostatochen-dlya-kazahstanatokaev (қаралған уақыт 26.01.2025)

10. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы [Электрондық ресурс] // Кіру режимі: https://stat.gov.kz (қаралған уақыт 20.02.2025)

11. Economic Recovery During Challenjing times [Электрондық ресурс] // Кіру режимі: https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099319004172398510 (қаралған уақыт 19.05.2025)

12. За шесть лет ВВП на душу населения превысил 14 тысяч долларов в Казахстане [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://informburo.kz/novosti/za-sest-let-vvp-na-dusu-naseleniia-prevysil-14-tysiacdollarov-v-kazaxstane (қаралған уақыт 23.02.2025)

13. Официально уровень инфляции в 2024 году составил 8,6% [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://demos.kz/oficialno-uroven-infljacii (қаралған уақыт 24.02.2025)

14. Скрытая безработица в Казахстане: как статистика создает иллюзию [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://inbusiness.kz/ru/news/skrytaya-bezrabotica-v-kazahstane-kak-statistika-sozdaet-illyuziyu (қаралған уақыт 25.02.2025)

15. Бақтиярова А.Ж., Елшібаев Р.Қ. Макроэкономикаға кіріспе. Оқу-әдістемелік құралы. -Алматы: «Фортуна Полиграф», 2021. -146 б.

16. Казахстанская экономическая модель [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://mirec.mgimo.ru (қаралған уақыт 28.02.2025)

17. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық Статистика бюросы Кіру режимі: :https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/foreign-market/ (қаралған уақыт 01.03.2025)

18. Жанакова Н.Н., Карипова А.Т., Мангибаева Д.Д., Еркулова Г.С. Структура ВВП Казахстана: анализ и прогноз ключевых драйверов роста // Статистика, учет и аудит. -2024. -№4 (95). -С.132-142.

19. Вилкова Е.С., Струк Т.Г. Инвестиции как важный фактор экономического роста [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://elib.bsu.by/handle/123456789/296554 (қаралған уақыт 1.03.2025)

20. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы // Кіру режимі: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-invest/publications/290137/ (қаралған уақыт 01.03.2025)

21. Об утверждении Концепции инвестиционной политики Республики Казахстан до 2029 года [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://adilet.zan.kz/rus ( қаралған уақыт 05.03.2025)

22. Показатели человеческого капитала в исследованиях экономического роста: обзор [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://publications.hse.ru (қаралған уақыт 09.03.2025)

23. Производительность труда: как ее расчитать и повысить [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://shtab.app/blog/proizvoditielnost-truda (қаралған уақыт 15.03.2025)

24. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. Кіру режимі: https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/national-accounts/dynamic-tables/ (қаралған уақыт 17.03.2025)

25. Производительность труда в Казахстане [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://halykfinance.kz/download/files/analytics/ac_labor2.pdf (қаралған уақыт 20.03.2025)

26. Как рассчитать индекс производительности труда дисбаланс [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://www.gd.ru/articles/12531-indeks-proizvoditelnosti-truda (қаралған уақыт 21.03.2025)

27. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. Кіру режимі: https://stat.gov.kz/api/iblock (қаралған уақыт 21.03.2025)

28. Казахстану следует избегать иллюзий роста производительности труда [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://exclusive.kz/kazahstanu-sleduet-izbegat-illyuzij-rosta-proizvoditelnosti-truda/ (қаралған уақыт 22.03.2025)

29. Почему казахстанцы такие бедные [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://malim.kz/article/analytics/pocemu-kazaxstancy-takie-bednye-issledovanie (қаралған уақыт 22.03.2025)

30. Бисултанова А.А. Яударова М.Ю. Научно-технологический прогресс как основа развития экономики. //Экономика и предпринимательство. - № 2. 2023. –С.438-442.

31. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. Кіру режимі: https://stat.gov.kz/ru/industries/social-statistics/stat-edu-science-inno/dynamic-tables/ (қаралған уақыт 23.03.2025)


Рецензия

Дәйектеу үшін:


Баудиярова Э.Н., Жангалиева Р.У., Жумагалиева М.Ю. Қазақстандағы экономикалық өсу қарқынына өндіріс факторларының әсерін бағалау. Central Asian Economic Review. 2025;(3):39-57. https://doi.org/10.52821/2789-4401-2025-3-39-57

For citation:


Badiyarova E.N., Zhangalieva R.W., Zhumagalieva M.Y. Assessment of the impact of production factors on the economic growth rate of Kazakhstan. Central Asian Economic Review. 2025;(3):39-57. (In Kazakh) https://doi.org/10.52821/2789-4401-2025-3-39-57

Қараулар: 9


ISSN 2789-4398 (Print)
ISSN 2789-4401 (Online)