Оценка воздействия факторов производства на темпы экономического роста Казахстана

Цель исследования Проанализировать и предложить пути эффективного применения факторов производства, влияющих на экономический рост, путем изучения структуры валового внутреннего продукта (ВВП) Казахстана и вклада отраслей экономики в ВВП.
Методология В рамках проведения исследования использовались общенаучные методы, анализ и синтез, экономико-статистический анализ, методы сравнительной оценки, обзорный отчет международных организаций, научные публикации в различных источниках. Для экономико-статистического анализа и сравнительной оценки показателей экономического роста в Республике Казахстан использованы данные Национального бюро статистики Агентства Республики Казахстан по стратегическому планированию и реформам, Национального банка РК, статьи в зарубежных и казахстанских научных журналах и другая периодическая литература.
Оригинальность/ценность исследования Были сделаны научно обоснованные выводы по оценке современного состояния экономического роста Казахстана и эффективному применению влияющих на него факторов производства.
Результаты исследования Несмотря на проводимые в Казахстане мероприятия по диверсификации экономики, установлено, что экономический рост по - прежнему зависит от изменения мировых цен на энергетические ресурсы, в настоящее время экономический рост страны находится на стадии активизации среднесрочного и долгосрочного роста. Поэтому на данный момент необходимо диверсифицировать экономику, уделяя приоритетное внимание развитию новых отраслей и поддержке секторов, оснащенных высокими технологиями для увеличения их вклада в валовой внутренний продукт (ВВП). Для этого необходимо увеличить расходы на НИОКР, выделяемые из государственного бюджета, особенно на создание новых продуктов, материалов, изделий, на опытно-конструкторские проекты, то есть, как показывает результаты исследований, уменшить огромную долю неэффективных расходов выделяемые на прикладные и фундаментальные науки, а также увеличить инвестиции в человеческий и основной капитал для наукоемкой экономики.

1. Послание Главы государства Касым-Жомарта Токаева народу Казахстана «Справедливое государство. Единая нация. Благополучное общество» [Электронный ресурс] //Кіру режимі: https://www.akorda.kz (қаралған уақыт 25.01.2025)

2. Родина И.Б., Урунов А.А. и др. Макроэкономика. Основной курс: учебное пособие для студентов направлений подготовки «Экономика» - 080100 и «Менеджмент» - 080200 всех профилей бакалаврской образовательной программы Государственный университет управления, ГУУ. - М.: ГУУ, 2015. - 288 с.

3. A contribution to the theory of economic growth By Robert M. Solow [Электрондық ресурс] Кіру режимі: http://piketty.pse.ens.fr/les/Solow1956.pdf (қаралған уақыт 25.01.2025)

4. Endogenous technological Change [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/261725 (қаралған уақыт 25.01.2025)

5. Acemoglu D., Johnson S., Robinson J. (2005) Institution as a fundamental cause of long-run growth [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://shop.elsevier.com/books/handbook-of-economic-growth/aghion/978-0-444-52041-8 (қаралған уақыт 25.01.2025)

6. Разакова Д.И., Максимова Д.А. Анализ факторов, влияющих на научную инфраструктуру Казах стана в условиях инновационной экономики // Мемлекеттік аудит. -2024. -№ 3 (64). –С.134-143.

7. Андабаева Г.К., Сырбек Р.Н. Қазақстанның экономикалық өсуіне әсер ететін факторларды талдау және бағалау // Мемлекеттік аудит. -2023. -№3 (60). –Б.98-109.

8. Сафрончук М.В. Экономический рост. Курс экономической теории: учебник. – Киров: АСА, 2004. – 644с.

9. Экономический рост на уровне 4% недостаточен для Казахстана [Электрондық ресурс] // Кіру режимі: https://www.inbusiness.kz/ru/news/ekonomicheskij-rost-na-urovne-4-nedostatochen-dlya-kazahstanatokaev (қаралған уақыт 26.01.2025)

10. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы [Электрондық ресурс] // Кіру режимі: https://stat.gov.kz (қаралған уақыт 20.02.2025)

11. Economic Recovery During Challenjing times [Электрондық ресурс] // Кіру режимі: https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099319004172398510 (қаралған уақыт 19.05.2025)

12. За шесть лет ВВП на душу населения превысил 14 тысяч долларов в Казахстане [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://informburo.kz/novosti/za-sest-let-vvp-na-dusu-naseleniia-prevysil-14-tysiacdollarov-v-kazaxstane (қаралған уақыт 23.02.2025)

13. Официально уровень инфляции в 2024 году составил 8,6% [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://demos.kz/oficialno-uroven-infljacii (қаралған уақыт 24.02.2025)

14. Скрытая безработица в Казахстане: как статистика создает иллюзию [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://inbusiness.kz/ru/news/skrytaya-bezrabotica-v-kazahstane-kak-statistika-sozdaet-illyuziyu (қаралған уақыт 25.02.2025)

15. Бақтиярова А.Ж., Елшібаев Р.Қ. Макроэкономикаға кіріспе. Оқу-әдістемелік құралы. -Алматы: «Фортуна Полиграф», 2021. -146 б.

16. Казахстанская экономическая модель [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://mirec.mgimo.ru (қаралған уақыт 28.02.2025)

17. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық Статистика бюросы Кіру режимі: :https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/foreign-market/ (қаралған уақыт 01.03.2025)

18. Жанакова Н.Н., Карипова А.Т., Мангибаева Д.Д., Еркулова Г.С. Структура ВВП Казахстана: анализ и прогноз ключевых драйверов роста // Статистика, учет и аудит. -2024. -№4 (95). -С.132-142.

19. Вилкова Е.С., Струк Т.Г. Инвестиции как важный фактор экономического роста [Электрондық ресурс] Кіру режимі: //https://elib.bsu.by/handle/123456789/296554 (қаралған уақыт 1.03.2025)

20. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы // Кіру режимі: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-invest/publications/290137/ (қаралған уақыт 01.03.2025)

21. Об утверждении Концепции инвестиционной политики Республики Казахстан до 2029 года [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://adilet.zan.kz/rus ( қаралған уақыт 05.03.2025)

22. Показатели человеческого капитала в исследованиях экономического роста: обзор [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://publications.hse.ru (қаралған уақыт 09.03.2025)

23. Производительность труда: как ее расчитать и повысить [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://shtab.app/blog/proizvoditielnost-truda (қаралған уақыт 15.03.2025)

24. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. Кіру режимі: https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/national-accounts/dynamic-tables/ (қаралған уақыт 17.03.2025)

25. Производительность труда в Казахстане [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://halykfinance.kz/download/files/analytics/ac_labor2.pdf (қаралған уақыт 20.03.2025)

26. Как рассчитать индекс производительности труда дисбаланс [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://www.gd.ru/articles/12531-indeks-proizvoditelnosti-truda (қаралған уақыт 21.03.2025)

27. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. Кіру режимі: https://stat.gov.kz/api/iblock (қаралған уақыт 21.03.2025)

28. Казахстану следует избегать иллюзий роста производительности труда [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://exclusive.kz/kazahstanu-sleduet-izbegat-illyuzij-rosta-proizvoditelnosti-truda/ (қаралған уақыт 22.03.2025)

29. Почему казахстанцы такие бедные [Электрондық ресурс] Кіру режимі: https://malim.kz/article/analytics/pocemu-kazaxstancy-takie-bednye-issledovanie (қаралған уақыт 22.03.2025)

30. Бисултанова А.А. Яударова М.Ю. Научно-технологический прогресс как основа развития экономики. //Экономика и предпринимательство. - № 2. 2023. –С.438-442.

31. Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы. Кіру режимі: https://stat.gov.kz/ru/industries/social-statistics/stat-edu-science-inno/dynamic-tables/ (қаралған уақыт 23.03.2025)