Қытайдың тікелей инвестициясының Қазақстанның энергетика саласының дамуына əсері

   Зерттеудің мақсаты – Қытайдың тікелей инвестициясының Қазақстанның энергетика саласына əсерін бағалауға бағытталған, қандай энергия көздері қосымша инвестицияны қажет ететінін анықтауға мүмкіндік береді, сондай-ақ Қазақстанның энергетика саласында инвестициялаудың орындылығын зерттеу үшін қажетті энергетикалық қызметтерге сұраныс деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.

   Əдістемесі – Қытайдың тікелей инвестициясының Қазақстанның энергетика саласына ықпалының регрессиялық моделі құрылды. Қытайдың тікелей инвестициясының Қазақстанның энергетика саласына əсері төрт шама бойынша зерттеледі: Қазақстанға таза тікелей шетелдік инвестиция, Қазақстанның ЖІӨ (жалпы ішкі өнім), Қытайдың Қазақстанға тікелей инвестициясы жəне Қытайдың Қазақстанның энергетика саласына тікелей инвестициясы.

   Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Қытайдың Қазақстанның энергетикалық саласына тікелей инвестиция салуы басқа факторлармен салыстырғанда Қазақстанның энергетикалық саласына маңыздырақ əсер етуі мүмкін, бұл Қазақстанға шетелдік, əсіресе қытайлық капиталмен ынтымақтасуға мүмкіндік береді.

   Зерттеу нəтижелері. Қазақстандағы таза тікелей шетелдік инвестициялардың, Қазақстанның ЖІӨ-нің, Қытайдың Қазақстанға тікелей инвестициясының жəне Қытайдың Қазақтанның энергетикалық саласына тікелей инвестициясының Қазақстандағы энергетиканың дамуына əсері айтарлықтай жəне оң байланыста екенін көрсетеді.

1. Keeley A. R., Ikeda Y. Determinants of foreign direct investment in wind energy in developing countries // Journal of Cleaner Production. – 2017. – № 161. – P. 1451-1458.

2. Sarkodie S. A., Strezov V. Eff ect of foreign direct investments, economic development and energy consumption on greenhouse gas emissions in developing countries // Science of the total environment. – 2019. – № 646. – P. 862-871.

3. Behera S. R., Dash D. P. The effect of urbanization, energy consumption, and foreign direct investment on the carbon dioxide emission in the SSEA (South and Southeast Asian) region // Renewable and Sustainable Energy Reviews. – 2017. – № 70. – P. 96-106.

4. Voronina E. V. Economics and management in power Engineering // Экономика и парадигма нового времени. – 2017. – № 2. – P. 5-7.

5. Keeley A. R., Matsumoto K. Investors' perspective on determinants of foreign direct investment in wind and solar energy in developing economies–Review and expert opinions //Journal of cleaner production. – 2018. – V. 179. – P. 132-142.

6. Destek M. A., Sarkodie S. A. Investigation of environmental Kuznets curve for ecological footprint: the role of energy and fi nancial development // Science of the total environment. – 2019. – № 650. – P. 2483-2489.

7. Borensztein E., De Gregorio J., & Lee J. W. How does foreign direct investment affect economic growth? // Journal of international Economics. – 1998. – № 45(1). – P. 115-135.

8. Ayala D. Kazakhstan Grain and Feed Update Report [Electronic resource] // The Foreign Agricultural Service (FAS) USDA [website]. – 2019. – URL: https://gain.fas.usda.gov/Recent%20GAIN%20Publications/Grain%20and%20Feed%20Update_Astana_Kazakhstan%20-%20Republic%20of_2-20-2019.pdf (Accessed: 15. 02. 2024).

9. Liu W., Xu X., Yang Z., Zhao J., Xing J. Impacts of FDI renewable energy technology spillover on China’s energy industry performance // Sustainability. – 2016. – № 8(9). – Article 846.

10. Ouyang Y., Li P. On the nexus of financial development, economic growth, and energy consumption in China: New perspective from a GMM panel VAR approach // Energy economics. – 2018. – № 71. – P. 238-252.

11. Weigend A. S. Time series prediction: forecasting the future and understanding the past. – Routledge, 2018. – 663 p.

12. De Bodt E., Cousin J. G., & Roll R. Improved method for detecting acquirer fixed effects // Journal of Empirical Finance. – 2019. – № 50. – P. 20-42

13. Sarstedt, M., Mooi, E. A Concise Guide to Market Research. – Springer Berlin, Heidelberg, 2014. – 347 p.

14. Sumer V. Zhanaltay Z., Parkhomchik L. Renewable Energy in Kazakhstan: Potential and Challenges // In book: Renewable Energy. – Springer, 2019. – P. 211-229.

15. Ke L. Chemical Energy Security in China and Kazakhstan Based on Central Asian Cooperation // 2019 International Conference on Management, Education Technology and Economics (ICMETE 2019). – Atlantis Press, 2019. – P. 590-593.

16. Bekmukhametova A., Zhong C. Economic Belt of the Silk Way: opportunities and prospects for Kazakhstan // International Relations and International Law Journal. – 2019. – № 84(4). – P. 106-114.