ҚАЗАҚСТАН НАРЫҒЫНДАҒЫ ФРИЛАНС: ЖАҢА МҮМКІНДІКТЕР

Зерттеу мақсаты – ақпараттық жүйелерінен алынған ресми деректер негізінде фриланс нарығы қызметтерінің нақты көлемін, қазақстандық еңбек нарығындағы фриланс масштабын бағалау.

Əдіснама келесідей əдістерді қамтиды: еңбек нарығы көрсеткіштерінің статистикалық жəне сандық талдауы; зерттеу тақырыбы бойынша отандық жəне шетелдік ғалымдардың еңбектерін сапалы талдау; зерттеу нəтижелерін визуализациялаудың графикалық əдістері.

Зерттеудің құндылығы. Жұмыста қазақстандық фриланс нарығының қазіргі жағдайы мен кілт мəселелерінталдаунəтижелеріұсынылған; отандықфрилансмасштабтарынабағаберілген, фрилансингті дамытудың жаңа перспективалары, оның жұмыссыздықты азайту жəне халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету мəселелерін шешудегі əлеуметтік-экономикалық рөлі қарастырылады..

Зерттеу нəтижелері. Бүгінгі таңда Қазақстанда фриланс кең таралмаған жəне еңбек нарығына нарығына ықпалы аз, десек те көптеген фрилансерлер назардан тыс қалуда. Фриланс қызметтері нарығы еңбек нарығындағы ахуалмен тығыз байланысты. Жұмыссыздықтың айтарлықтай жоғары деңгейі, мамандық бойынша жұмысқа орналасуға мүмкіндіктің болмауы адамдарды осы еңбек түрін таңдауға мəжбүрлейді.

1. Абдреисова Д.Ж., Байтенизов Д.Т., Азатбек Т.А., Валиева С.Н. Факторы развития рынка фрилансуслуг // Economics: the strategy and practice. - 2021. -№16(4). - С.188-207. - DOI: 10.51176/1997-9967-2021-4-188-207

2. Сербиновский Б.Ю., Мукучан Р.Р., Калмыкова Н.Г. Инновационная самозанятость и ее функции на рынке труда и в модернизируемой экономике России // Научный журнал КубГАУ. - 2012. - № 82(08). - С. 945-964.

3. Miller P. Freelance Workers—Experiencing a Career Outside an Organization // Qualitative Sociology Review. – 2020. - №16(4). – Р. 90-104. - DOI: 10.18778/1733-8077.16.4.06

4. Калашникова И.В., Филиппова К.В. Фриланс и российский рынок труда // Вестник Тихоокеанского государственного университета. - 2020. - №4(59). - С. 81-90.

5. Bögenhold D. and Klinglmair A. One-person enterprises and the phenomenon of hybrid self-employment: evidence from an empirical study // Empirica. – 2017. - № 44(2). - Р. 383-404.

6. Ajayi-Obe O. and Parker S.C. The Changing Nature of Work Among the Self-Employed in the 1990s: Evidence from Britain // Journal of Labor Research. – 2005. - № 26(3). - Р. 501-517.

7. Giang V. Five major ways freelancers will change the economy by 2040. [Electronic resource] // Fast Company [website]. - 2015. – URL: https://www.fastcompany.com/3049857/5-major-ways-freelancers-willchange-the-economy-by-2040 (Accessed: 15.05.2023)

8. Zhang W.A. A forecast analysis on world population and urbanization process // Environment, Development and Sustainability. – 2008. - № 10(6). - Р. 717-730.

9. Uppal S. Self-Employment among Canadian Seniors: Trends and Financial Well-Being // Entrepreneurship, Self-Employment and Retirement. - London: Palgrave Macmillan. – 2015. - Р. 160-186.

10. Lange T. Job satisfaction and self-employment: autonomy or personality? // Small Business Economics. – 2012. - №38(2). - Р. 165-177.

11. Nam T. Technology Use and Work-Life Balance // Applied Research in Quality of Life. – 2014. - №9(4). - Р. 1017- 1040.

12. Будущее сферы труда. [Electronic resource] // МОТ [website]. - 2022. – URL: https://www.ilo.org/100/ru/story/future/ (Accessed: 15.05.2023)

13. Логинова Е.В. Gig-экономика и ее влияние на работников // Молодой ученый. — 2022. — № 38 (433). – С.15-19.

14. 2022 Global freelancer income report. [Electronic resource] // Payoneer [website]. – 2022. – URL: https://payments.com.ua/2022-global-freelancer-income-report-payoneer (Accessed: 15.05.2023).

15. Hugo Cespedes A. The Freelance World [Electronic resource] // Linkedin [website]. – 2022. – URL: https://www.linkedin.com/pulse/freelance-world-hugo-cespedes-a-?trk=pulse-article_more-articles_related-content-card (Accessed: 15.05.2023).

16. Bureau оf National Statistics Agency for strategic planning and reforms of the Republic of Kazakhstan [website]. – 2023. – URL: https://stat.gov.kz/en/ (Accessed: 15.05.2023).

17. Национальный доклад «Рынок труда Казахстана: на пути к цифровой реальности» [Electronic resource] // АО "Центр развития трудовых ресурсов" [website]. – 2022. - URL: https://iac.enbek.kz/ru/node/1451 (Accessed: 15.05.2023).