Қазақстандық студенттер арасындағы қаржылық сауаттылықтың микрокредиттер көлеміне əсері

Зерттеу мақсаты – қаржылық сауаттылықтың төмен деңгейі халықтың жеке басының əл-ауқатына ғана емес, жалпы экономикаға қалай кері əсер ететінін көрсету.

Əдіснамасы. Зерттеу жұмысы 2017-2021 жылдар аралығындағы 5 жылдық есептерді қамтиды. ЭЫДҰ қаржылық сауаттылық индексі, МҚҰ (микро қаржы ұйымдары) туралы статистикалық деректер зерттеудің айнымалдары алынды. Тəуелсіз айнымалылар ретінде микрокредиттер мен мерзімі өткен микрокредиттер саны, ал тəуелді айнымалылар ретінде – қаржылық сауаттылық индексі таңдалды. Зерттеудің сандық əдісі R жəне Microsoft Excel қолдану арқылы жүргізілді. Сапалы əдіс Қазақстан  студенттері арасында сауалнама жүргізу арқылы жүргізілді жəне оған кемінде 100 қатысушы кірді.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Бұл зерттеу қазақстандық студенттердің қаржылық  сауаттылық деңгейін, сонымен қатар оның шағын несиелер санын арттыруға əсерін талдайды. Сондайақ, университеттің дайындық бағытының əсері жоқ: студенттердің қаржылық сауатсыздығы немесе сауаттылығы бірдей деңгейде.

Зерттеу нəтижелері. Қаржылық сауатты студенттер саны сауалнамаға қатысқан барлық студенттердің 45 % құрайды. Оқушылардың қаржылық сауаттылығының индексі 2022 жылға 46,1. Корреляциялық жəне регрессиялық талдаулар қаржылық сауатсыздық микроқаржы ұйымдарының қарқынды өсуіне оң əсер ететінін көрсетеді.

1. OECD. Levels of Financial Literacy in Eurasia // OECD International Network on Financial Education (OECD/INFE). - 2018. - 66 p.

2. Кузина О. Везде по миру основная проблема с финансовой грамотностью [Electronic resource] // Forbes.ru [website]. - 2016. - URL: https://www.forbes.ru/novosti/ekonomika/332515-olga-kuzina-vezde-po-miru-osnovnaya-problema-s-finansovoi-gramotnostyu (Accessed: 20.02.2022).

3. Lusardi A. Financial literacy and financial education: Review and policy implications // NFI Policy Brief. - 2006. - № 2006-PB. - P. 11.

4. Lusardi A., Mitchell O. S. Baby boomer retirement security: The roles of planning, financial literacy, and housing wealth // Journal of monetary Economics. - 2007. - № 54(1). - P. 205-224.

5. Crain S. J. Are universities improving student financial literacy? A study of general education curriculum //Journal of Financial Education. - 2013. - № 39(1/2). - P. 1-18.

6. Robb C. A. Financial knowledge and credit card behavior of college students //Journal of family and economic issues. - 2011. - № 32(4). - P. 690-698.

7. Ludlum M. et al. Financial Literacy and Credit Cards: A Multi-Campus Survey // International Journal of Business and Social Science. - 2012. - № 7(3). - P. 25-33.

8. Hancock A. M., Jorgensen B. L., Swanson M. S. College students and credit card use: The role of parents, work experience, financial knowledge, and credit card attitudes // Journal of family and economic issues. - 2013. - № 34(4). - P. 369-381.

9. MyBuh.kz [Electronic resource] // Онлайн бухгалтерия №1 в Казахстане [web-portal]. - URL: https://finreg.kz/?docid=3322&switch=russian (Accessed: 17.03.2022).

10. OECD. Policy Handbook on Financial Education for Young People in the Commonwealth of Independent States (CIS). - 2019. - 130 p.

11. S&P. S&P Global Financial Literacy Survey. Participating Countries [Electronic resource] // Global Financial Literacy Excellence Center (GFLEC) [website]. - 2016. - URL: https://gflec.org/wp-content/up-loads/2016/02/Gallup-country-list-with-score.pdf (Accessed: 20.02.2022).

12. Калмурат А. Кредит, чтобы погасить кредит. Казахстанцы задолжали банкам больше, чем смогут оплатить [Electronic resource] // Радио Азаттық [website]. - 2020. - URL: https://rus.azattyq.org/a/kazakhstan-number-of-loans-increase-whose-fault-is-that/30969186.html (Accessed: 20.02.2022).

13. Gaisina S. Financial literacy in rural areas of Kazakhstan - determinants and characteristics // 13th European IFSA Symposium. - Chania, 2018. - P. 1-18.

14. Kapparov K. Financial inclusion and financial financial literacy in Kazakhstan // ADBI Working Paper Series. - 2018. - № 876. - 21 p.

15. Логинова О. Финансовая грамотность в Казахстане: фантомная идея или необходимость? [Electronic resource] // Vlast.kz [web-portal]. - 2019. - URL: https://vlast.kz/jekonomika/34113-finansovaa-gramotnost-v-kazahstane-fantomnaa-idea-ili-neobhodimost.html (Accessed: 21.02.2022).

16. Логинова О. Финансовая грамотность в Казахстане: фантомная идея или необходимость? [Electronic resource] // Vlast.kz [web-portal]. - 2019. - URL: https://vlast.kz/jekonomika/34113-finansovaa-gramotnost-v-kazahstane-fantomnaa-idea-ili-neobhodimost.html (Accessed: 21.02.2022).

17. Ibrahim D. I. D., Harun R., Isa Z. M. A study on financial literacy of Malaysian degree students // Cross-cultural communication. - 2010. - № 5(4). - P. 51-59.

18. Текущее состояние микрофинансовых организаций Республики Казахстана 2-17-2021 [Electronic resource] // Агентство Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка [web-portal]. - 2017-2021. - URL: https://finreg.kz/?docid=3322&switch=russian (Accessed: 17.03.2022).

19. Financial education in Kazakhstan [Electronic resource] // OECD [website]. - 2017. - URL: https://www.oecd.org/financial/education/globalpartnerships/cis/financial-education-in-kazakhstan.htm (Accessed: 21.02.2022).

20. Santos D. B., Mendes-da-Silva W., Gonzalez L. Lower financial literacy induces use of informal loans // Revista de Administragao de Empresas. - 2018. - № 58(1). - P. 1-31.

21. OECD. Guide to creating financial literacy scores and financial inclusion indicators using data from OECD/INFE 2015 financial literacy survey [Electronic resource] // OECD [web-portal]. - 2016. - URL: https://www.oecd.org/finance/financial-education/Guide-2015-Analysis-Fin-Lit-Scores.pdf (Accessed: 01.03.2022).

22. Rafinda A., Gal T. Financial Literacy of Economics and non-Economics Student //SHS Web of Conferences. - EDP Sciences, 2020. - № 86. - Article 01018.

23. Chen H., Volpe R. P. An analysis of personal financial literacy among college students // Financial services review. - 1998. - № 7(2). - P. 107-128.