COVID-19 ПАНДЕМИЯСЫ КЕЗІНДЕГІ ОНЛАЙН-БІЛІМ БЕРУДІҢ ҮЛГЕРІМГЕ ӘСЕРІ: ҚАЗАҚСТАН КЕЙСІ

Зерттеу мақсаты. Бұл зерттеу Қазақстанның университеттерінің бірі мысалында COVID-19 пан- демиясы кезінде онлайн оқытудың студенттерінің үлгеріміне әсері болды ма және қалай әсер еткенін зерттеуге бағытталған.

Әдіснамасы. Мақалада бірнеше әдістемелер қолданылды, атап айтқанда: негізгі компоненттерді талдау, бейімділік коэффициенті бойынша ұқсас параметрлік емес іріктеу әдісі және жасырын айны- малысы бар көп деңгейлі модель.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Біздің білуімізше, бұл COVID-19 кезінде онлайн-оқытудың Қазақстанның жоғары оқу орындарындағы академиялық үлгерімге әсерін бағалаудың алғашқы әрекеті.

Зерттеу нәтижелері. Біздің деректеріміз онлайн білім алған студенттердің әдеттегі форматта оқыған студенттердің алдыңғы тобына қарағанда үлгерімі біршама төмен болғандығын көрсетсе де, бұл нәтиже статистикалық тұрғыдан маңызды емес болып шықты. Студенттердің екі тобы үшін олардың академиялық қабілеттері мен оқуға қатынасын көрсететін үлгерімнің алдыңғы деңгейі, атап айтқанда ҰБТ-ға түсу балы және алдыңғы жинақталған GPA сияқты көрсеткіштер оқу тәсіліне қарағанда (онлайн немесе әдеттегі) әлдеқайда маңызды. Сонымен бірге, Zoom® сессияларының «сапасын» сипаттайтын белгілі бір техникалық айнымалылар студенттердің академиялық үлгеріміне әсер еткенін анықтадық. Атап айтқанда, Zoom®-да өткізілетін сабақта жеке компьютердің орнына смартфонды пайдалану олардың үлгеріміне теріс әсер етті. Бірнеше басқа сипаттамалар да күтілетін әсерлерді көрсетті, бірақ олар статистикалық тұрғыдан маңызды емес болып шықты, мүмкін, біріктіру және пайдаланылған де- ректер жиынтығына байланысты.

1. Pokhrel S., Chhetri R. A literature review on impact of COVID-19 pandemic on teaching and learning // Higher Education for the Future. – 2021. – № 8(1). – P. 133-141.

2. Murgatrotd S. COVID-19 and online learning // Strategic foresight for Educational Leaders. – 2020. – 3 p. – DOI: 10.13140/RG.2.2.31132.85120.

3. Petrie C., et. al. Spotlight: Quality education for all during COVID-19 crisis (hundrED Research Report #01). – United Nations, 2020. – 72 p.

4. Kazakhstan’s digitisation is improving lives, businesses [Electronic resource] // The Astana Times [website]. – 2019. – URL: https://astanatimes.com/2019/10/kazakhstans-digitisation-is-improving-livesbusinesses/ (Accessed: 10.02.2022).

5. Worldwide broadband speed league 2021 [Electronic resource] // Cable.co.uk [website]. – 2021. – URL: https://www.cable.co.uk/broadband/speed/worldwide-speed-league/#regions (Accessed: 10.02.2022).

6. Dost S., Hossain A., Shehab M., Abdelwahed A., Al-Nusair L. Perceptions of medical students towards online teaching during the COVID-19 pandemic: a national cross-sectional survey of 2721 UK medical students // BMJ open. – 2020. – № 10(11). – Article number: e042378.

7. Sintema E. J. Effect of COVID-19 on the performance of grade 12 students: Implications for STEM education // Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education. – 2020. – № 16(7). – Article number: em1851.

8. El Mansour B., Mupinga D. M. Students' positive and negative experiences in hybrid and online classes // College student journal. – 2007. – № 41(1). – P. 242-248.

9. Selvaraj A., Radhin V., Nithin K. A., Benson N., Mathew A. J. Effect of pandemic based online education on teaching and learning system // International Journal of Educational Development. – 2021. – № 85. – Article number: 102444.

10. Alawamleh M., Al-Twait L. M., Al-Saht G. R. The effect of online learning on communication between instructors and students during Covid-19 pandemic // Asian Education and Development Studies. – 2020. – № 11(2). – P. 380-400.

11. Winston G. C., Zimmerman D. J. Peer effects in higher education: book chapter // College choices: The economics of where to go, when to go, and how to pay for it. – Chapter 9. – P. 395-423.

12. Stinebrickner R., Stinebrickner T. R. What can be learned about peer effects using college roommates? Evidence from new survey data and students from disadvantaged backgrounds // Journal of public Economics. – 2006. – № 90(8-9). – P. 1435-1454.

13. Carrell S. E., Fullerton R. L., West J. E. Does your cohort matter? Measuring peer effects in college achievement // Journal of Labor Economics. – 2009. – № 27(3). – P. 439-464.

14. Sacerdote B. Peer effects in education: How might they work, how big are they and how much do we know thus far? // In Handbook of the Economics of Education. – 2011. – № 3. – P. 249-277.

15. Williams S. N., Armitage C. J., Tampe T., Dienes, K. Public perceptions and experiences of social distancing and social isolation during the COVID-19 pandemic: A UK-based focus group study // BMJ open. – 2020. – № 10(7). – Article number: e039334.

16. Galea S., Merchant R. M., Lurie N. The mental health consequences of COVID-19 and physical distancing: the need for prevention and early intervention // JAMA internal medicine. – 2020. – № 180(6). – P. 817-818.

17. Bao Y., Sun Y., Meng S., Shi J., Lu L. (2020). 2019-nCoV epidemic: address mental health care to empower society // The Lancet. – 2020. – № 395(10224). – P. e37-e38.

18. Irawan A. W., Dwisona D., Lestari M. Psychological impacts of students on online learning during the pandemic COVID-19 // KONSELI: Jurnal Bimbingan dan Konseling (E-Journal). – 2020. – № 7(1). – P. 53-60.

19. Rosenbaum P. R., Rubin D. B. The central role of the propensity score in observational studies for causal effects // Biometrika. – 1983. – № 70(1). – P. 41-55.

20. Stuart E. A. Matching methods for causal inference: A review and a look forward // Statistical science: a review journal of the Institute of Mathematical Statistics. – 2010. – № 25(1). – P. 1-21.

21. Austin P. C. An introduction to propensity score methods for reducing the effects of confounding in observational studies // Multivariate behavioral research. – 2011. – № 46(3). – P. 399-424.

22. Croon M. A., van Veldhoven M. J. Predicting group-level outcome variables from variables measured at the individual level: a latent variable multilevel model // Psychological methods. – 2007. – № 12(1). – P. 45-57.

23. Doucet A., Netolicky D., Timmers K., Tuscano F. J. (2020). Thinking about pedagogy in an unfolding pandemic (An Independent Report on Approaches to Distance Learning during COVID-19 School Closure). Work of Education International and UNESCO [Electronic resource] // ISSUU [website]. – 2020. – URL: https://issuu.com/educationinternational/docs/2020_research_covid-19_eng (Accessed: 10.02.2022).