Қазақстандағы корпоративті əлеуметтік жауапкершіліктің дамуы

Зерттеу мақсаты – Қазақстандағы корпоративтік əлеуметтік жауапкершілік моделін айқындау, сондай-ақ оның идеяларын ілгерілетуді талдау негізінде даму мəселелері мен болашағын анықтау.

Əдіснамасы – Қазақстанда корпоративтік əлеуметтік жауапкершіліктің даму үрдісін анықтау үшін: жүйелік, диалектикалық, салыстырмалы, аумақтық-бағалау тəсілдері қолданылды. Əдістердің əртүрлілігі топтарға біріктірілген: сипаттау, салыстыру, экономикалық-статистикалық əдістер, корреляциялық талдау, жалпылау, басқа əдістер мен амалдар.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Мақалада Қазақстан Республика-сындағы корпоративтік əлеуметтік жауапкершілік (бұдан əрі – КƏЖ) қағидаттарын ілгерілетудің ерекшеліктері қарастырылған. Қазақстандағы КƏЖ қағидаттарын ілгерілетудің барлық құрамдастары тұжырымдамалық негіздер, КƏЖ дамуының мүдделі тараптары, сондай-ақ оның елдегі дамуын құқықтық қамтамасыз ету айқындалған бірыңғай жүйе ретінде қарастырылды. Авторлар ірі бизнестің КƏЖ қазақстандық моделіне сипаттама берді жəне оның қағидаттарын қазіргі кезеңде практикалық іске асыру мысалдары келтірілді. Павлодар облысында жер қойнауын пайдаланушылар компанияларының қатысуымен олардың əлеуметтік инвестицияларына талдау жасалды. Қарастырылған əлеуметтік инвестициялар жергілікті атқарушы органдармен өзара ынтымақтастық туралы меморандумдар аясында жүзеге асырылды.

Зерттеу нəтижелері – Жүргізілген зерттеу негізінде авторлар Қазақстандағы КƏЖ даму жағдайы туралы қорытындыларды қалыптастырды.

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы [Электронды ресурс] // Əділет [web-портал]. – 1995. – URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/K950001000_ (қарау уақыты: 13.02.2021).

2. Ringov D., Zollo M. Corporate responsibility from a socio-institutional perspective. The impact of national culture on corporate social performance // Corporate Governance. – 2007. – № 7 (4). – P. 476–485.

3. Социальные программы социальной ответственности бизнеса [Электронды ресурс] // Деловой журнал «Устойчивый бизнес». – 2008. – URL: https://csrjournal.com/187-socialnye-programmy-socialnojj-otvetstvennosti.html (қарау уақыты: 13.02.2021).

4. Khalina V., Vasil'eva T. Social responsibility as the main Component of Enterprise Customer Orientation // Investytsiyi: praktyka ta dosvid. – 2019. – № 18. – P. 53–61. – DOI: 10.32702/2306-6814.2019.18.53.

5. Кузнецова Н. В., Маслова Е. В. Модели КСО // Вестник Томского государственного университета. Экономика. – 2013. – № 4 (24). – С. 22–36.

6. Сообщение о достигнутом прогрессе в рамках глобального договора ООН. Отчетный период: 2017-2018 гг. [Электронный ресурс] // Агентство корпоративного развития «КСО Центральная Азия» [web-сайт]. – 2019. – 38 p. – URL: https://s3-us-west-2.amazonaws.com.unge2019/474189/original/COE_20172018_CSR_CENTRAL_ASIA_RU (қарау уақыты: 23.01.2021).

7. Национальный отчет. Поступления 2018 по данным КГД МФ РК [Электронды ресурс] // ИПДО Казахстан [web-сайт]. – URL: http://eiti.geology.gov.kz/ru/national-reports (қарау уақыты: 23.01.2021).

8. Нефтегазовая отрасль Республики Казахстан [Электронды ресурс] // АО "Казахстанская фондовая биржа" [web-сайт]. – 2019. – 16 с. – URL: https://kase.kz/files/presentations/ru/KASE_OilGas_industry_2019.pdf (қарау уақыты: 23.01.2021).

9. «Меморандумы о взаимном сотрудничестве между акиматом Павлодарской области и недропользователями» 2013-2018 годы (құжат қағаз нұсқасында: жарияланбайды).

10. Сводный отчет по расходам на социальное развитие и местную инфраструктуру, за исключением средств, перечисленных на КБК 206114 за 2016-2018 годы. [Электронды ресурс] // Единая государственная система управления недропользованием Республики Казахстан [web-сайт]. – URL: https://egsu.energo.gov.kz/webapp/pages/ipdo/appendix_3_2.jsf?faces-redirect=true (қарау уақыты: 28.01.2021).

11. Отчет перед потребителями и иными заинтересованными лицами об исполнении утвержденной тарифной сметы и инвестиционной программы, в том числе финансовая отчетность АО ЕЭК 20172019 годы [Электронды ресурс] // Eurasian Resources Group (ERG) [web-сайт]. – 2019. – 17с. – URL: https://www.erg.kz/ru/content/investicionnye-proekty (қарау уақыты: 28.01.2021).

12. Аналитический отчет о прибыли KAZ Minerals. [Электронды ресурс] // АО «Фридом Финанс» [web-портал]. – 2020. – URL: freedom24.kz/newsatalog/obnovlenie_otsenki_kaz_minerals_posle_vykhoda_finansovogo_otcheta_za_2019_god_ (қарау уақыты: 06.02.2021).

13. Консолидированная финансовая отчетность в соответствии с МСФО ТОО «Богатырь комир» на 31.12.2017-2018 гг. [Электронды ресурс] // ТОО «Богатырь комир» [web-сайт]. – 2019. – URL: http://www.bogatyr.kz/media/filebrowser/fin_otch_2018.pdf (қарау уақыты: 06.02.2021).

14. Показатели ВРП 2016-2018 гг. [Электронды ресурс] // Агентство по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан Бюро национальной статистики [web-портал]. – URL: https://stat.gov.kz (қарау уақыты: 25.01.2021).

15. Отчет о корпоративной ответственности за 2017–2018 гг. (национальный контекст) [Электронды ресурс]. – URL: https://www.kazminerals.com/ru (қарау уақыты: 25.01.2021).

16. Определение перечня для сверки по данным МФ [Электронды ресурс] // ИПДО Казахстан [webсайт]. – 2016. – URL: http://eiti.geology.gov.kz/ru/national-reports (қарау уақыты: 25.01.2021).

17. Доклад «Налоговые поступления от 300 налогоплательщиков за 2017-2018 годы» [Электроннды ресурс] // ТОО «Университет международного бизнеса» [web-сайт]. – 2019. – URL: https://uib.kz/wpcontent/uploads/2019/08/Doklad_300_nalogoplatelshhikov.pdf (қарау уақыты: 25.01.2021).

18. Национальный отчет ИПДО. Поступления 2018 по данным КГД МФ РК. [Электронды ресурс] // ИПДО Казахстан [web-сайт]. – URL: http://eiti.geology.gov.kz/ru/national-reports (қарау уақыты: 25.01.2021).

19. Пояснительная записка к годовому отчету об исполнении областного бюджета Павлодарской области за 2016-2017 годы [Электронды ресурс] // Маслихат Павлодарской области [web-сайт]. – 2018. – URL: https://oblmaslihat.pavlodar.gov.kz/blogs/view/1/1400 (қарау уақыты: 25.01.2021).

20. Кабатова К. «Корпоративная социальная ответственность по-казахстански: госорганы, бизнес и гражданский сектор как ключевые участники построения системного подхода к КСО» [Электронды ресурс] // Программа для молодых исследователей в области публичной политики Фонда Сорос-Казахстан. – 2016. – 56 с. – URL: https://www.soros.kz/wp-content/uploads/2018/02/corporate_social_responsibility.pdf (қарау уақыты: 25.01.2021).

21. Международный стандарт ISO 26000:2010 (Draft) «Руководство по социальной ответственности». [Электронды ресурс]. – URL: https://bstudy.net/626413/ekonomika/standart_26000 (қарау уақыты: 25.01.2021).

22. Выступление Президента Н. А. Назарбаева на республиканском Форуме по вопросам социальной ответственности бизнеса (Жезказган, 24 января 2008 года) [Электронды ресурс] // Юрист – Параграф Online [web-портал]. – URL: https://online.zakon.kz/m/Document/?doc_id=30155062 (қарау уақыты: 25.01.2021).

23. «Развитие Корпоративной Социальной Ответственности в Казахстане: ситуация, проблемы и перспективы развития». Подготовлено для Фонда «Евразия Центральной Азии» [Электронды ресурс] // Центр исследований «Сандж». – 2013. – URL: http://pdf.knigi-x.ru/21raznoe/192378-1-korporativnayasocialnaya-otvetstvennost-kazahstane-situaciya-problemi-perspektivi-razvitiya-podgotovleno.php (қарау уақыты: 25.01.2021).

24. Сансызбаева Г. Н., Сансызбаев С. Н., Шаяхметова К. О., Садыкова Ж. Е., Турсумбаева М. Ж. К вопросу о концепции корпоративной социальной ответственности бизнеса в Казахстане // Вестник МИЭП. – 2015. – № 1 (18). – С. 9–23.