ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖӘНЕ ӘЛЕМ ЕЛДЕРІ БОЙЫНША ДЕМОГРАФИЯЛЫҚ САЯСАТТЫ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТҮРДЕ ТАЛДАУ

Зерттеу мақсаты – Қазақстан Республикасы мен әлем елдері бойынша демографиялық са-ясатты салыстырмалы түрде талдау және туу көрсеткіштерін жоғарылату бойынша ынталандыру төлемақыларын қарастыру.
Зерттеу әдіснамасы (қолданатын әдістерді сипаттау) – зерттеу барысы Қазақстан мен әлем ел-дері бойынша ұстанатын демографиялық саясатқа талдау жасау және ұқсас елдерді жіктеу, салыстыру, сандық әдістеріне негізделеді.
Жұмыстың негізгі құндылығы – автор соңғы 60 жылдағы мәліметтерге талдау жасап, демографиялық проблемалары ұқсас мемлекеттерді жіктеген. Талдау барысында Қазақстанның демография саласында ұстанатын саясаты туу көрсеткіштерін көтеруге бағытталған мемлекеттер қатарына кіретінін анықтап, жәрдемақылар үдерісінің тенденциясын көрсеткен.
Зерттеу нәтижесі – зерттеу нәтижесінде соңғы 60 жылда әлем бойынша халық саны мен құрамында үлкен өзгеріс болғаны анықталды. Бүкіл әлем бойынша туу көрсеткішінің төмендеуі мен орташа өмір сүру жасының ұлғаюына байланысты халықтың қартаю үдерісі көрініс алып отыр. Халықтың ұдайы өсуінің бірінші тобына кіретін елдерде туу көрсеткіші мен халық санының табиғи өсуін көтеруге бағытталған демографиялық саясат ұстанылады. Талдау барысында, белсенді демографиялық саясатты ұстанатын елдерге Батыс Еуропа елдері мен Қазақстан кіретіні анықталған. Мақалада жоғарыда көрсетілген елдерде жүргізіліп отырған туу көрсеткішін көтеруге бағытталған тиімді шаралар көрсетіліп, туу көрсеткішіне әсер етуші факторлар талданған.

1. В.П. Максаковский. Демографическая политика. Издательский дом «Первое сентября». Цифровые технологии в образовании. № 37/2001

2. A. Walker, T. Maltby. Active ageing: A strategic policy solution to demographic ageing in the European Union. International journal of social welfare. Volume21, Issues1. March 2012

3. R. Lesthaeghe, K. Neels. From the First to the Second Demographic Transition: An Interpretation of the Spatial Continuity of Demographic Innovation in France, Belgium and Switzerland. European Journal of Population / Revue européenne de Démographie. December 2002, Volume 18, Issue 4, pp 325–360

4. L.Toulemon, A.Pailhé, C.Rossier. France: High and stable fertility. Demographic Research. Vol. 19 (July - December 2008), pp. 503-556 (56 pages)

5. Тевенон О. Семейная политика в развитых странах: контрастирующие модели // Population et societes. 2008. N2 448. Septembre. URL: ined.fr/en/resources_ documentation/publications/pop_soc/bdd/publication/1368/

6. P. Demeny. Population Policy and the Demographic Transition: Performance, Prospects, and Options. Population and development review. Volume37, Issues1. January 2011, Pages 249-274

7. Халықаралық worldbank.org интернет ресурстарының мәліметтерінен, https://data.worldbank.org

8. ҚР ҰЭМ Статистика Комитетінің ресми сайтының мәліметтерінен, www.stat.gov.kz

9. X. Peng. China’s Demographic History and Future Challenges. Science. 9 November 2018. Vol 362, Issue 6415

10. R. Pande. Can Mandated Political Representation Increase Policy Influence for Disadvantaged Minorities? Theory and Evidence from India. American economic review. vol. 93, No. 4, September 2003. (pp. 1132-1151)

11. B.A.Gustafsson, L.Shi, T.Sicular. Inequality and public policy in China: Issues and trends. Cambridge University Press. Cambridge University Press, 7 april. 2008.

12. C.Fang and Dewen Wang (2005) China’s Demographic Transition: Implications for Growth, in Garnaut and Song (eds) The China Boom and Its Discontents, Canberra: Asia Pacific Press.

13. A.Mody, Sh.Aiyar. The Demographic Dividend: Evidence From the Indian States. International Monetary Fund, 2011.

14. Th.L.Giang, W.D. Pfau, Demographic Changes and the Long-Term Pension Finances in Vietnam: A Stochastic Actuarial Assessment. Journal of Population Ageing. July 2008, Volume 1, Issue 2–4, pp 125–151

15. Иран ХХ Демографическая статистика / под ред. М. В. Карманова. С. 456.

16. G. W. Jones, R. M. Douglas, J. C. Caldwell, R. M. D'Souza. The Continuing Demographic Transition. Clarendon Press, 1998

17. И.Григорьева, В.Дюпра-Куштапина, М.Шарова. Социальная политика в области родительства: сравнительный анализ (Россия — Франция) // Журнал исследований социальной политики. 2014. Т. 12. № 1. С. 32.

18. Халықаралық eurostat.eu интернет ресурстарының мәліметтерінен, https://ec.europa.eu/eurostat

19. A.Juha, A.Maarten, C.Harri, K.Nico, N.Timo, P.D.Quang. New forecast: Population decline postponed in Europe. Statistical Journal of the United Nations Economic Commission for Europe, vol. 23, no. 1, pp. 1-10, 2006

20. Халықаралық ec.europa.eu ресми сайтының мәліметтерінен, http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1110&langId=en&intPageId=4532

21. howtogermany.com интернет ресурстарының мәліметтерінен, https://www.howtogermany.com/pages/parental_allowance.html

22. moneyadviceservice.org.uk сайтының ресми мәліметтерінен, https://www.moneyadviceservice.org.uk/en/articles/maternity-allowance

23. expatica.com, интернет ресурстарының мәліметтерінен, https://www.expatica.com/new/es/healthcare/womens-health/pregnancy-maternity-102276/

24. Халықаралық ec.europa.eu интернет ресурстарының мәліметтерінен, http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1129&langId=en&intPageId=4790

25. sweden.se интернет ресурстарының мәліметтерінен, https://sweden.se/society/10-things-thatmake-sweden-family-friendly/

26. Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының ресми сайтының мәліметтерінен, http://gfss.kz/#/home