Ішкі туризмнің дамуындағы жаңа тенденция ретінде Kазақстанда агротуристік кластерді құру

Зерттеудің мақсаты – ауыл өміріне қызығушылық білдіретін туристер жыл мезгіліне қарамастан демалу, бос уақытты қызықты өткізү, жұмыс атқару ойменен қазақ ауыл түрде стильдеген агротуристік кешенін құру авторлардың идеясын көрсету.

Əдіснамасы – ауылшаруашылық өндіріспен туристік қызметті біртұтас агрокешені ретінде біріктіру ушін туристік функцияларын аграрлық секторының субъектілерінің қызметі мен интеграциялау мақсатымен аналитикалық, статистикалық және жүйелік тәсілдер пайдаланды. Агротуризм бойынша әлемде де, Қазақстанда да жүйелі зерттеулердің жоқтығына байланысты туризмді дамыту саласындағы мәселелер атап өтілді.

Зерттеудің ерекшелігі/құндылығы – жақсы ұйымдастырылған және жоғары сапалы қызметтері құрылған бизнес ретінде демалыс, жұмыс және ойын-сауық үшін бірегей маусымдық орын «Жасыл ауыл» агротуризм моделін авторлар ұсынады. Ол - қазақ ауылы түрде стильдендірілген инновациялық құрылым, туризм мен ауыл шаруашылығының ынтымақтастығын жүйесі.

Зерттеу нәтижелері – бүгінгі таңда агротуристік кешеннің мәні кәдімгі ауылшаруашылық кәсіпорнының шеңберінен асып түседі, туризм қызмиеттері, демалыс, ойын-сауық, тамақтандыру, қонақ үй бизнесі, көлік қызметін қамтиды. Қала тұрғындары уақытша ауылдық жер бедеріне барып, аыул жұмысшысына тән жұмысты орындап, сонымен бірге турист ретіндегі демалысынан қанағат алып, қосымша табыс тауып, демалу құнын төмендететсе, агнотуризм қызметі деп саналады.

1. «Экономический курс Справедливого Казахстана». Послание Президента Каcым-Жомарта Токаева Народу Казахстана от 01.09.2023 [Электронный ресурс] // Әділет [web-сайт]. – 2023. – URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K23002023_1/links (дата обращения 15.08.2024)

2. «Об утверждении Национального плана развития Республики Казахстан до 2029 года». Указ Главы государства Касым-Жомарта Токаева от 30 июля 2024 года №611 [Электронный ресурс] // Zakon. kz [web-сайт]. – 2024. – URL: https://www.zakon.kz/pravo/6444176-tokaev-utverdil-natsionalnyy-planrazvitiya-strany-do-2029-goda.html (дата обращения 15.08.2024)

3. «Об утверждении Концепции развития сельских территорий РК на 2023–2027 годы» Постановление Правительства РК от 28.03.2023 года № 270 [Электронный ресурс] // Akorda.kz [web-сайт]. – 2023. – URL: https://www.akorda.kz/ru/o-koncepcii-razvitiya-selskih-territoriy-respubliki-kazahstan-na-2023-2027-gody-26105749 (дата обращения 15.08.2024)

4. «Об утверждении Концепции развития туристской отрасли РК на 2023–2029 годы». Постановление Правительства РК от 28.03.2023г. №262 [Электронный ресурс] // Gov.kz [web-сайт]. – 2023. – URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/tourism/documents/details/429828?lang=ru (дата обращения 15.08.2024)

5. «Об утверждении Государственной программы развития регионов на 2020–2025 годы». Постановление Правительства РК от 27.12.2019г. № 990 [Электронный ресурс] // Zakon.kz [web-сайт]. – 2019. – URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=38109003 (дата обращения 15.08.2024)

6. «Об утверждении Национального плана развития Республики Казахстан до 2029 года». Указ Главы государства Касым-Жомарта Токаева от 30 июля 2024 года №611 [Электронный ресурс] // Zakon. kz [web-сайт]. – 2024. – URL: https://www.zakon.kz/pravo/6444176-tokaev-utverdil-natsionalnyy-planrazvitiya-strany-do-2029-goda.html (дата обращения 15.08.2024)

7. Global Agritourism Market [Электронный ресурс] // Spherical insights [web-сайт]. – 2024. – URL: https://www.sphericalinsights.com/reports/agritourism-market (дата обращения 15.08.2024)

8. Sharpley R., Telfer D.J. Rethinking Tourism and Development. Monograph Book. – Edward Elgar Publishing, 2023. – 242 p. [Электронный ресурс] // Elgaronline.com [web-сайт]. – 2023. – URL: https://www.elgaronline.com/search?f_0=author&q_0=David+J.+Telfer (дата обращения: 20.07.2024).

9. Dimitriadou E., Lamprouli I., Iakovidou O. Adapting New Technologies of Exposure and Promotion for Agro-Tourism Enterprises with Comparative Evaluations // Asian Journal of Agriculture and Rural Development. – 2019. – Т. 9, № 2. – С. 274–283. – DOI: 10.18488/journal.1005/2019.9.2/1005.2.274.283.

10. Edwards F., Sonnino R., Cifuentes M.L. Connecting the dots: Integrating food policies towards food system transformation // Environmental Science & Policy. – 2024. – Т. 156, № 6. – 103735. – DOI: 10.1016/j.envsci.2024.103735.

11. Marques C.P., Guedes A., Bento R. Rural tourism recovery between two COVID-19 waves: the case of Portugal // Current Issues in Tourism. – 2021. – С. 1–7. – DOI: 10.1080/13683500.2021.1910216.

12. Ayhan Ç., Taşlı T., Özkök T., Tatlı H. Land use suitability analysis of rural tourism activities: Yenice, Turkey // Tourism Management. – 2020. – Т. 76. – 103949. – DOI: 10.1016/j.tourman.2019.07.003.

13. Liu Y.-L., Chiang J.-T., Ko P.-F. The benefits of tourism for rural community development // Humanities and Social Sciences Communications. – 2023. – Т. 10, № 1. – 137. – DOI: 10.1057/s41599-023-01610-4.

14. Bento R., Marques C.P., Guedes A. Rural tourism in Portugal: moving to the countryside // Journal of Maps. – 2022. – Т. 18, № 1. – С. 79–88. – DOI: 10.1080/17445647.2022.2079430.

15. Liu C.Y., Doub X.T., Lia J.F., Cai B.A. Analyzing government role in rural tourism development: an empirical investigation from China // Journal of Rural Studies. – 2020. – Т. 79. – С. 177–188. – DOI: 10.1016/j.jrurstud.2020.08.046.

16. Christou P.A. Tourism experiences as the remedy to nostalgia: conceptualizing the nostalgia and tourism nexus // Current Issues in Tourism. – 2020. – Т. 23, № 5. – С. 612–625. – DOI: 10.1080/13683500.2018.1548582.

17. Ma X., Wang R., Dai M., Ou Y. The influence of culture on the sustainable livelihoods of households in rural tourism destinations // Journal of Sustainable Tourism. – 2021. – Т. 29. – С. 1235–1252. – DOI: 10.1080/09669582.2020.18264971.

18. Pereira S.A. Regulation of short-term rentals in Lisbon: strike a balance between tourism dependence and urban life // Urban Research & Practice. – 2022. – Т. 15, № 4. – С. 477–504. – DOI: 10.1080/17535069.2020.1842901.

19. Ердавлетов С.Р. География туризма Казахстана. 2-е изд., доп. и перераб. Алматы: Қазақ университеті, 2015. – 180 с. [Электронный ресурс] // Online.anyflip.com [web-сайт]. – URL: http://online.anyflip.com/tpgd/aivg/ (дата обращения: 20.07.2024).

20. Актымбаева А.С., Нурулы Е. Прикладные аспекты развития агротуризма в Западно-Казахстанской области Республики Казахстан // Технологии бизнеса и сервиса. – 2017. – Т. 3, № 3. – С. 40–51. – DOI: 10.18413/2408-9346-2017-3-3-40-51.

21. Шокан Р., Каменова М., Аймурзина Б. Агротуризм как перспективное направление развития сельских территорий // Проблемы агрорынка. – 2023. – № 2. – С. 62–70. – DOI: 10.46666/2023-2.2708-9991.06.

22. Ротермель Е.В. Перспективы развития агропромышленного и сельского туризма в Казахстане // Вестник науки ,2023. – Т. 2. – [Электронный ресурс] // Cyberleninka.ru [web-сайт]. – 2023. – URL: https://cyberleninka.ru/search?q=%D0%A0%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%20%D0%95.%D0%92.&page=1 (дата обращения: 20.07.2024).

23. Деревянко Т. Как Казахстан может зарабатывать на иностранцах, рассказали депутаты // Атамекен Бизнес [web-сайт]. URL: https://inbusiness.kz/ru/last/kak-kazahstan-mozhet-zarabatyvat-na-inostrancahrasskazali-deputaty (дата обращения: 20.07.2024).

24. Продвижение по агротуризму АО "НК Kazakh Tourism" [Электронный ресурс] // Qaztourism.kz [web-сайт]. – н.д. – URL: https://qaztourism.kz/ru/press-center/all/358/ (дата обращения: 20.07.2024).

25. Сайт ОЮЛ «Казахстанская Ассоциация агро- и сельского туризма» [Электронный ресурс] // Agritourism.kz [web-сайт]. – URL: https://agritourism.kz/contacts/ (дата обращения: 20.07.2024).

26. Министерство туризма и спорта Республики Казахстан [Электронный ресурс] // Gov.kz [webсайт]. – н.д. URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/mcs (дата обращения: 20.07.2024).

27. Основные показатели развития туризма в Республике Казахстан в 2003–2023 годы // Вспомогательный счет туризма Республики Казахстан. Дата опубликования: 30.04.2024 [Электронный ресурс] // Stat.gov.kz [web-сайт]. –2024. – URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/national-accounts/publications/181504/ (дата обращения: 20.07.2024).

28. Отраслевая статистика. Статистика туризма [Электронный ресурс] // Сайт Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК [web-сайт]. – 2024. – URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/business-statistics/stat-tourism/ (дата обращения: 20.07.2024).

29. Обзор мировых трендов туризма 2023. Азиатско-Тихоокеанский регион [Электронный ресурс] // Economy.gov.ru [web-сайт]. – 2023. – URL: https://www.economy.gov.ru/material/file/b5cca99d3881337fc3e8426451717bfa/obzor_trendov_turizma_v_aziatsko_tihookeanskom_regione.pdf (дата обращения: 20.07.2024).

30. World Tourism Organization. Tourism Enjoys Strong Start to 2022 while Facing New Uncertainties // UNWTO.org [web-сайт]. – 2022. – URL: https://www.unwto.org/news/tourism-enjoys-strong-start-to-2022-while-facingnew-uncertainties (дата обращения: 20.07.2024).

31. World Wide Opportunities on Organic Farms. WWOOF. Federation of WWOOF Organizations. Retrieved 12 January 2021 [Электронный ресурс] // Wwoofinternational.org [web-сайт]. – 2021. – URL: https://wwoofinternational.org/ (дата обращения: 20.07.2024).

32. Helena Solman. Minor Thesis Willing Workers on Organic Farms. – 50 р. – 2017 [Электронный ресурс] // Edepot.wur.nl [web-сайт]. – URL: https://edepot.wur.nl/463619 (дата обращения: 20.07.2024).

33. Streifeneder T., Dax T. Agritourism in Europe: Enabling Factors and Current Developments of Sustainable On-Farm Tourism in Rural Areas // Global Opportunities and Challenges for Rural and Mountain Tourism. – 2020. – С. 40–58. – DOI: 10.4018/978-1-7998-1302-6.ch003.

34. Bacsi Zs., Szálteleki P. Farm Profitability and Agritourism in the EU – Does Size Matter? Original Scientific Paper // The Central European Journal of Regional Development and Tourism. – 2022. – Т. 14, № 1. – С. 45–61. – DOI: 10.2478/cejrdt-2022-0004.

35. European Tourism Association (ETOA). [Электронный ресурс] // European Tourism Association [web-сайт]. – URL: https://euroemotur.eu/partner/european-tour-operators-association-limited-etoa/ (дата обращения: 20.07.2024).

36. Meredith Alda. Travel & Tourism – Switzerland, 2024 [Электронный ресурс] // Statista [webсайт]. – 2024. – URL: https://www.statista.com/outlook/mmo/travel-tourism/switzerland (дата обращения: 15.08.2024).

37. Total contribution of travel and tourism to GDP in Italy in 2019 and 2023, with a forecast for 2024 and 2034. [Электронный ресурс] // Statista [web-сайт]. –2024. – URL: https://www.statista.com/statistics/627988/tourism-total-contribution-to-gdp-italy/ (дата обращения: 15.08.2024).

38. International tourism expenditure in France in 2019 and 2023, with a forecast for 2024 and 2034. [Электронный ресурс] // Statista [web-сайт]. – 2024. – URL: https://www.statista.com/statistics/644763/international-tourist-spending-visitor-exports-france/ (дата обращения: 15.08.2024).

39. Germany Tourism Trends & Relevant Markets. October 2023 [Электронный ресурс] // Horwath HTL [web-сайт]. – 2023. – URL: https://horwathhtl.com/wp-content/uploads/sites/2/2023/10/Germany-TourismTrends-Relevant-Markets-2023.pdf (дата обращения: 20.07.2024).

40. Number of arrivals in tourist accommodation in Spain 2012-2023 [Электронный ресурс] // Statista [web-сайт] – 2023. – URL: https://www.statista.com/statistics/413223/number-of-arrivals-spent-in-shortstay-accommodation-in-spain/ (дата обращения: 20.07.2024).

41. Liu Yung-Lun, Chiang Jui-Te, Ko Pen-Fa. The benefits of tourism for rural community development. Humanit Soc Sci Commun, 2023. – № 10(1). – С. 137. – DOI: 10.1057/s41599-023-01610-4 (дата обращения: 20.07.2024).

42. Усадебный комплекс Святск Гурских в Радзивилках. [Электронный ресурс] // Lakes.by [webсайт]. – 2023. – URL: https://lakes.by/place/usadebno-parkovyj-kompleks-svjatsk-gurskih-v-radzivilkah/ (дата обращения: 20.07.2024).

43. Лефкадия - первая гравитационная винодельня в России. [Электронный ресурс] // Lefkadia [webсайт]. –2023. – URL: https://lefkadia.wine/ (дата обращения: 20.07.2024).

44. Qazakhstan Travel and Tourism Council. The Economic Impact of Travel & Tourism, 2023 [Электронный ресурс] // Kazakhstan Travel and Tourism Council [web-сайт]. – 2023. – URL: https://assets-global.website-files.com/6329bc97af73223b575983ac/647f131c4274e0290d90e0e8_EIR2023-Kazakhstan. pdf (дата обращения: 20.07.2024).

45. Государственная программа развития туристской отрасли Республики Казахстан на 2019–2025 год. Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 мая 2019г. № 360. [Электронный ресурс] // Әділет [web-сайт]. – 2019. – URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P1900000360 (дата обращения: 20.07.2024).

46. Вечкинзова Е.А., Дарибекова А.С. Проблемы и перспективы развития туристической отрасли Казахстана. Креативная экономика, 2021. – Том 15. – № 8. – С. 3403-3420. – DOI: 10.18334/ce.15.8.113256 (дата обращения: 20.07.2024).

47. Абуев Ансар. Туризм в Казахстане: исследование отрасли, проблематика и перспективы. Freedom Finance Global. [Электронный ресурс] // Freedom Finance [web-сайт]. – н.д. – URL: https://ffin.kz/research/9-turizm-v-kazakhstane-issledovanie-otrasli-problematika-i-perspektivy (дата обращения: 20.07.2024)