ЭКОНОМИКАЛЫҚ БІРЕГЕЙЛІКТІҢ ОРТАЛЫҚ АЗИЯДАҒЫ ИНТЕГРАЦИ ЯЛЫҚ ҮДЕРІСТЕРГЕ ЫҚПАЛЫ: СЫН-ҚАТЕРЛЕРІ МЕН ДАМУ БОЛАШАҒЫ

Зерттеудің мақсаты – Орталық Азиядағы аймақтық интеграция үдерістеріне экономикалық бірегейліктің ықпалын зерттеу, сондай-ақ, осы үдерістерге байланысты негізгі сын-қатерлер мен перспективаларды анықтау болып табылады.

Зерттеу əдіснамасы – Зерттеудегі мақсатқа жету үшін біз сандық, сапалық жəне салыстырмалы талдау əдістерін қамтитын кешенді тəсілді қолданамыз. Сандық талдау халықаралық жəне ұлттық қайнар-көздерден алынған Орталық Азия елдерінің сауда жəне экономикалық көрсеткіштері туралы статистикалық деректерге негізделген. Сапалы талдау - аймақтағы интеграциялық үдерістерге қатысты саяси жəне экономикалық құжаттарға негізделген. Салыстырмалы талдау аймақ елдерінің экономикалық бірегейлігінің жалпы жəне ерекше қырларын жəне олардың интеграциялық үдерістерге ықпалын анықтау үшін қолданылады. Зерттеу тəсілін таңдау критерийлеріне экономикалық бірегейлікті зерттеуге арналған əдістің өзектілігі, сенімді жəне репрезентативті деректерді алу мүмкіндігі, сондай-ақ, əдістің интеграциялық үдерістердің сандық жəне сапалық қырларын ескеру икемділігі кіреді. Орталық Азия елдерінің экономикалық бірегейлігінің жалпы тенденциялары мен бірегей ерекшеліктерін анықтау үшін салыстырмалы талдау мүмкіндігі де маңызды критерий болып табылады.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы – экономикалық бірегейлікті жəне оның Орталық Азиядағы интеграциялық үдерістерге ықпалын зерттеудің кешенді тəсілінде жатыр, ол бұрын ғылыми əдебиеттерде жеткілікті қамтылмаған. Зерттеудің құндылығы экономикалық бірегейлік пен аймақтық интеграцияның өзара байланысын анықтауда көрінеді, бұл аймақтағы интеграциялық үдерістерді тереңдетуге бағытталған тиімді стратегияларды жасауға септігін тигізуі мүмкін.

Зерттеу нəтижелері – Орталық Азиядағы интеграциялық үдерістерге экономикалық бірегейліктің айтарлықтай ықпалы көрсетілген. Аймақтық интеграцияны дамытудағы кедергілер мен тереңдету мүмкіндіктері, сондай-ақ, табысты интеграцияға ықпал ететін негізгі факторлар анықталды. Аймақ елдерінің экономикалық бірегейлігін ескере отырып, интеграциялық үдерістерді оңтайландыру бойынша ұсыныстар əзірленді.

1. Breslin S., Hook G. Microregionalism and World Order: Concepts, Approaches and Implications / ed. by S. Breslin, G. Hook // Microregionalism and World Order. Basingstoke, 2002. – 263 p.

2. Buzan B., Waiver O. Regions and Powers: The Structure of International Security. 7th ed. – N. Y., 2010. – 570 p.

3. Fawcett L. Regionalism from Historical Perspective / ed. by M. Farrell, B. Hettne, L. Langenhove // Global Politics of Regionalism: Theory and Practice. L., 2005. – P. 21-25.

4. Fawcett L. Exploring Regional Domains: A Comparative History of Regionalism // International Aff airs, Volume 80, Issue 3, May 2004, P. 429–446,

5. Foqué R., Steenbergen J. Regionalism: A Constitutional Framework for Global Challenges? / ed. by M. Farwell, B. Hettne, L. Langenhove // Global Politics of Regionalism: Theory and Practice. L., 2005. – P. 287-304.

6. Kelly R. E. Security Theory in the «New Regionalism» // Intern. Studies Rev. Summer. – 2007. – № 9/2. – P. 197-229.

7. Perrin T. New Regionalism and Cultural Policies: Distinctive and Distinguishing Strategies, from Local to Global // J. of Contemporary Europ. Studies. – 2012. – № 20/4. – P. 459-475.

8. Brigevich A. Regional identity and support for integration: An EU-wide comparison of parochialists, inclusive regionalist, and pseudo-exclusivists // European Union Politics. 2018. – Vol. 19. –№ 4. – P. 639-662. – DOI: 10.1177/1465116518793708.

9. Felgenhauer T., Mihm M., Schlottmann A. The Making of «Mitteldeutschland» on the Function of Implicit and Explicit Symbolic Features for Implementing Regions and Regional Identity// Geografi skaAnnaler: Series B, Human Geography. – 2005. – Vol. 87. – № 1. – P.45-60. – DOI:10.1111/j.0435-3684.2005.00177.x. The Making of 'Mitteldeutschland' on the Function of Implicit and Explicit Symbolic Features for Implementing Regions and Regional Identity

10. Harrison J. Re-Reading the New Regionalism - A Sympathetic Critique // Space & Polity. –2006. – № 10/1. – P. 21-46

11. Dadabaev T. Shanghai Cooperation Organization (SCO) Regional Identity Formation from thePerspective of the Central Asia States // Journal of Contemporary China. – 2013. – Vol. 23. – P. 1-17. DOI: 10.1080/10670564.2013.809982.

12. Бурнашев Р. Взгляд на регионализацию Центральной Азии с точки зрения безопасности Регионализация в Центральной Азии. Стратегия Казахстана // Алматы: Friedrich Ebert Stiftung, 2019. С. 17-27.

13. Чукубаев Е. С., Кыдырбекова Б. С. Регионализм и регионализация Центральной Азии Bulletin KazNU. Series of International Relational and International Law. – №1 (57).- 2012. – С. 15-20

14. Новосельский Г. Я. Темкина И. М. Современные трактовки интеграционного процесса в Центральной Азии: анализ и прогноз// Вulletin USAES. Science. Education. Economy. Series: Economy. – № 1 (3). – 2013 . – С. 18-24

15. Qoraboyev I., Moldashev K. The Belt and Road Initiative and Comprehensive Regionalism in CentralAsia / M. Mayer (ed.), Rethinking the Silk Road. – 2018. – P. 115-130.

16. Винокуров Е.Ю., Либман А.М., Максимчук Н.В. Динамика интеграционных процессов в Центральной Азии // Евразийская экономическая интеграция. – 2010. – № 2 (7). – С. 5-32

17. Broadman H. G. From Disintegration to Reintegration: Eastern Europe and the Former Soviet Union inInternational Trade. – Washington, DC: World Bank. [Электронный ресурс]. – URL: https://openknowledge.worldbank.org/entities/publication/aa432f85-42d3-595e-a185-f2c1c6bdbcb6 (дата обращения 26.07.2024).

18. Dowling J. M., Rana P. B. Asia and the Global Economic Crisis: Challenges in a Financially IntegratedWorld. –Palgrave Macmillan London, 2010.- 271 р.

19. Rumer B., Zhukov S. Broader Parameters: Development in the Twentieth Century // Central Asia. –Routledge, 2017. – P. 57-69.

20. Park J., Pempel T. J., Kim H. Regionalism, economic integration and security in Asia: a politicaleconomy approach. – Edward Elgar Publishing, 2011. – 181 p.

21. Fukuyama F. Trust: The social virtues and the creation of prosperity. – Simon and Schuster. -NewYork: The Free Press, 1995. – 457 p.

22. Collier P. Economic causes of civil confl ict and their implications for policy. World Bank, 2000. – 23 p.

23. Pomfret R. The Central Asian Economies in the Twenty-First Century: Paving a New Silk Road, published by: Princeton University Press .– 2019. – 306 p.

24. Shiping Tang Economic integration in Central Asia: The Russian and Chinese relationship // AsianSurvey. – 2000. – Т. 40. – №. 2. – С. 360-376. – DOI:10.1525/as.2000.40.2.01p00737

25. Baydarov E. Barriers and bridges to the formation of regional identity in Central Asia [Электронный ресурс]. – URL:https://www.brookings.edu/articles/central-asia-a-new-hub-of-global-integration / (дата обращения 26.07.2024).

26. Токаев К.К. Выступление на заседании Совета глав государств- членов Шанхайской организации сотрудничества 05.07 2024 [Электронный ресурс]. – URL: https://www.akorda.kz/ru/ (дата обращения 26.07.2024)

27. Dash P. L. India and Central Asia: Two Decades of Transition. – Oxford University Press, 2012. – 232 p.