ҚАЗАҚСТАН ХАЛЫҚЫНЫҢ ӨСІП-ӨНУ ПРОЦЕСТЕРІН ТАЛДАУ

Зерттеудің мақсаты. Терең талдау негізінде Қазақстандағы жəне оның аймақтарындағы халықтың өсіп-өну процестерінің қазіргі жағдайы мен динамикасын бағалау болып табылады.

Зерттеу əдіснамасы.Бұл зерттеудің əдіснамалық негізі статистикалық əдістер болды: ретроспективті, ағымдағы жəне перспективалық талдау, уақыттық қатарлары, индекстік əдістер, халықтың өсіпөну процестерін сипаттайтын ашық қолжетімді статистикалық мəліметтерді салыстыру.

Мəліметтер көзі ретінде ресми сайтта ұсынылған Қазақстан Республикасы СЖжРА Ұлттық статистикалық бюросының ресми статистикалық ақпараты пайдаланылды.

Зерттеудің өзіндік ерекшелігі (құндылығы). Бұл зерттеудің басты құндылығы болжамды есептеулер негізінде халықтың жас-жыныстық құрылымы мен өсіп-өну процестеріндегі өзгерістердің өзара əсерін талдауда.

Зерттеу нəтижелері: Қазақстан халықының жас-жыныстық құрылымын талдау негізінде «демографиялық толқындар» мен халықтың өсіп-өну көрсеткіштерінің негізгі тенденциясы мен өзара байланыстары анықталды, болжамды есептеулер негізінде халықтың саны мен жас-жыныстық құрылымы, халықтың табиғи қозғалысы көрсеткіштерінің өзгеруіне талдау жасалды.

1. Послание Главы государства Касым-Жомарта Токаева народу Казахстана «Экономический курс Справедливого Казахстана», Астана 2023 г. [Электронный ресурс]. – URL: https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-ekonomicheskiy-kursspravedlivogo-kazahstana-18588 (дата обращения 2.03.2024 г.)

2. Becker G.S. A treatise on the family. – Cambridge: Harvard University Press, 1981. – 380 с. – URL: https://www.nber.org/books-and-chapters/treatise-family

3. Becker G.S., Murphy K. M., Tamura R. Human capital, fertility, and economic growth // Journal ofpolitical economy. – 1990. – Т. 98. – № 5, Part 2. – С. S12-S37. – https://doi.org/10.1086/261723

4. Murphy T.E. Old Habits Die Hard (Sometimes): What can département heterogeneity tell us about theFrench fertility decline? // Milano: Bocconi University – 2009. – (IGIER working paper 364).

5. Fernandez-Villaverde J. Was Malthus right? Economic growth and population dynamics // EconomicGrowth and Population Dynamics (November 2001). – 2001. – URL: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=293800

6. Миронин С., Козырева О. Причины второго демографического перехода //Золотой лев. – 1999. – № 63-64. – URL: http://www.zlev.ru/

7. Doepke M. Child mortality and fertility decline: Does the Barro-Becker model fi t the facts? // Journal of population Economics. – 2005. – Т. 18. – № 2. – С. 337-366. – https://doi.org/10.1007/s00148-004-0208-z

8. Galor O., Weil D.N. Population, technology, and growth: From Malthusian stagnation to the demographictransition and beyond // American economic review. – 2000. – Т. 90. – №. 4. – С. 806-828. – DOI: 10.1257/aer.90.4.806

9. Becker G.S., Lewis H.G. On the interaction between the quantity and quality of children // Journal ofpolitical Economy. – 1973. – Т. 81. – № 2, Part 2. – С. S279-S288. – https://doi.org/10.1086/260166

10. Rosenzweig M.R., Wolpin K.I. Testing the quantity-quality fertility model: The use of twins as anatural experiment // Econometrica: journal of the Econometric Society. – 1980. – С. 227-240. – https://doi.org/10.2307/1912026

11. Hanushek E.A. The trade-off between child quantity and quality // Journal of political economy. – 1992. – Т. 100. – № 1. – С. 84-117. –https://doi.org/10.1086/261808

12. Black S.E., Devereux P.J., Salvanes K.G. The more the merrier? The eff ect of family size and birth order on children's education // The Quarterly Journal of Economics. – 2005. – Т. 120. – № 2. – С. 669-700. –https://doi.org/10.1093/qje/120.2.669

13. Angrist J., Lavy V., Schlosser A. Multiple experiments for the causal link between the quantity andquality of children // Journal of Labor Economics. – 2010. – Т. 28. – №. 4. – С. 773-824. – https://doi.org/10.1086/653830

14. Rosenzweig M.R., Zhang J. Do population control policies induce more human capital investment? Twins, birth weight and China's “one-child” policy // The Review of Economic Studies. – 2009. – Т. 76. – № 3. – С. 1149-1174. – https://doi.org/10.1111/j.1467-937X.2009.00563.x

15. Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан. [Электронный ресурс]. – URL: https://stat.gov.kz.

16. Шокаманов Ю.К., Искаков У.М., Мананов Б.Б. Демографический переход и его влияние на человесческое и социально-экономическое развитие // Материалы круглого стола на тему: «Демографическая модель демографического перехода: влияние и вызовы». Алматы: «Фортуна Полиграф» – 2023. – С. 13-27.

17. Искаков У.М., Мананов Б.Б., Рузиева Э.А. Некоторые вопросы анализа и прогноза численности населения в Казахстане // Материалы Международной научно-практической конференции «Механизмы устойчивого социально-экономического развития страны с учетом мегатрендов и сценариев глобального развития», посвященную 70-летию доктора экономических наук, профессора Шокаманова Юрия Камировича, 1 ноября 2023г. – АГЭУ, 2023. – 436 с.