Сыбайлас жемқорлықтың елдің экономикалық қызметіне әсері
https://doi.org/10.52821/2789-4401-2024-1-102-117
Аңдатпа
Зерттеудің мақсаты: сыбайлас жемқорлықтың елдің экономикалық қызметіне әсерін талдау болып табылады, екі негізгі аспектіге ерекше назар аударылады: әлеуметтік теңсіздік және тұрақты экономикалық даму. Осы зерттеу шеңберінде сыбайлас жемқорлық тәжірибелері экономикалық ресурстардың бөлінуіне және әртүрлі әлеуметтік топтардың мүмкіндіктеріне, сондай-ақ ел экономикасының орнықты дамудың ұзақ мерзімді сын-қатерлеріне бейімделу қабілетіне қалай әсер ететінін жүйелі түрде зерделеуге әрекет жасалады. Зерттеу сыбайлас жемқорлықтың экономикалық процестерге кері әсерін тигізетін, әлеуметтік алшақтықтарды тереңдетуге және тұрақты даму негіздерін бұзуға әкелетін тетіктерді анықтауға бағытталған. Сыбайлас жемқорлық схемаларының нарықтық ынталандыруды және ресурстарды бөлуді қалай бұрмалауы, сол арқылы инновациялар мен адам және қаржылық капиталды тиімді пайдалануға кедергілер тудыруы мүмкін екендігін талдауға ерекше назар аударылады.
Әдіснамасы: статистикалық деректерді, халықаралық есептерді талдауды қоса алғанда, сандық және сапалық талдауды қолдану.
Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы: сыбайлас жемқорлықтың экономикалық тиімділікке, инвестициялық ахуалға және ресурстарды бөлуге әсер ету тетіктеріне жаңа көзқарас ұсыну.
Зерттеу нәтижелері: сыбайлас жемқорлықтың экономикалық өсуге, инвестициялық климатқа теріс әсерін анықтау және әлеуметтік теңсіздікті күшейту. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тиімді күрес бойынша ұсынымдар ұсыну.
Авторлар туралы
Б. Е. АйтжановаҚазақстан
Айтжанова Бақытжамал Ерланқызы – 3-курс докторанты,
Алматы.
Ж. З. Оралбаева
Қазақстан
Оралбаева Жанар Закарияновна – экономика ғылымдарының кандидаты, профессор м.а.,
Алматы.
Г. К. Жанибекова
Қазақстан
Жанибекова Гаухар Калдановна – PhD, доцент м.а.,
Алматы.
Әдебиет тізімі
1. Қасым-Жомарт Тоқаев Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері жөнінде кеңес өткізді [Электрондық ресурс] // Қазақстан Республикасы Президентінің ресми сайты [web-портал]. – 2022. – URL: https://www.akorda.kz/ru/glava-gosudarstva-provel-soveshchanie-po-voprosam-protivodeystviyakorrupcii-1128 (Қарау уақыты: 25.07.2023).
2. Гендлер Г. Е., Паксюткин А.А. Типология форм коррупции // Известия вузов. Северо-Кавказский регион. Серия: Общественные науки. 2006. – № S22. – С. 12-16.
3. Епифанова Н. Исследование коррупции на основе методов экономической теории // Вопросы экономики. – 2007. – № 1. – С. 33-44. – DOI: https://doi.org/10.32609/0042-8736-2007-1-33-44.
4. Шашкова А. В. Коррупция как проблема политической теории и практики // Вестник МГИМО. – 2015. – № 6(45). – С. 64-73.
5. Панзабекова А. Ж. Влияние социально-культурных факторов на формирование моделей восприятия коррупции // Социальная интеграция и развитие этнокультур в евразийском пространстве. – 2019. – № 1(8). – С. 158-169.
6. Rose-Ackerman S. The Economics of Corruption // Journal of Public Economics. – 1975, – № 2(4). – Р. 187-203.
7. Eastern Europe and Central Asia. Kazakhstan. Corruption Perceptions Index [Электронды ресурс] // Transparency International [web-портал]. – 2022. – URL: https://www.transparency.org/en/cpi/2022/index/kaz (Қарау уақыты: 20.10.2023).
8. Background paper / prepared by the Secretariat on international action against corruption. А/CONF.169/14. – Vienna: UN, 1995. – 27 p.
9. Валовой внутренний продукт методом производства с выделением доли нефтегазового сектора в ВВП (2022 г.) [Электрондық ресурс] // Бюро национальной статистики РК [web-портал]. – 2023. – URL: https://stat.gov.kz/ru/industries/economy/national-accounts/publications/4960/ (Қарау уақыты: 03.08.2023).
10. Индекс восприятия коррупции за 2022 год свидетельствует о незначительном прогрессе в борьбе с коррупцией в условиях общемирового роста насилия [Электронды ресурс] // Transparency International [web-портал]. – 2023. – URL: https://www.transparency.org/ru/press/2022-corruption-perceptions-indexreveals-scant-progress-against-corruption-as-world-becomes-more-violent (Қарау уақыты: 03.08.2023).
11. Module 1: What Is Corruption and Why Should We Care? // In Knowledge tools for academics and professionals. UNODC Module Series on Anti-Corruption. – Vienna: UNODC, 2023. – 51 p.
12. Колесников В. В. Криминогенность современных моделей экономики – источник глобального финансово-экономического кризис // Криминология: вчера, сегодня, завтра. – 2010. – № 1(18). – С. 163-191.
13. Севрук М., Наиболее поражены коррупцией сферы распоряжения государственным и муниципальным имуществом, а также расходования бюджетных средств… [Электронды ресурс] // Коммерческие вести [web-портал]. – 2020. – URL: https://kvnews.ru/news-feed/117972 (Қарау уақыты: 27.11.2023).
14. Anticorruption Fact Sheet [Электронды ресурс] // The World Bank [web-портал]. – 2020. – URL: https://www.worldbank.org/en/news/factsheet/2020/02/19/anticorruption-fact-sheet (Қарау уақыты: 14.02.2023).
15. The ABCS of the CPI: How the corruption perceptions index is calculated [Электронды ресурс] // Transparency International [web-портал]. – 2021. – URL: https://www.transparency.org/en/news/how-cpiscores-are-calculated (Қарау уақыты: 26.04.2023).
16. Другов М. Непобедимая коррупция: во сколько она обходится обществу и как ее лечить [Электронды ресурс] // Forbes.Ru [web-портал]. – 2020. – URL: https://www.forbes.ru/obshchestvo/403071-nepobedimaya-korrupciya-vo-skolko-ona-obhoditsya-obshchestvu-i-kak-ee-lechit (Қарау уақыты: 18.10.2023).
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Айтжанова Б.Е., Оралбаева Ж.З., Жанибекова Г.К. Сыбайлас жемқорлықтың елдің экономикалық қызметіне әсері. Central Asian Economic Review. 2024;(1):102-117. https://doi.org/10.52821/2789-4401-2024-1-102-117
For citation:
Aitzhanova B.E., Oralbayeva Zh.Z., Zhanibekova G.K. The impact of corruption on the economic activity of the country. Central Asian Economic Review. 2024;(1):102-117. (In Kazakh) https://doi.org/10.52821/2789-4401-2024-1-102-117