Мемлекеттік жəне əлеуметтік аудиттің əлеуметтік дамуға жəне Kазақстандағы кəсіпкерлікке əсері

қатынастарын тиімді реттеу құралы ретіндегі рөлі, əсіресе қазіргі жағдайда аудиторлық қызметте сөзсіз өзектілігі қарастырылады.

Əдістеме. Əдістемелік негізі ретінде мемлекеттік аудит, мемлекеттік қаражатты пайдалану тиімділігінің аудиті саласындағы отандық жəне шетелдік зерттеушілердің еңбектері, сондай-ақ Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері, мемлекеттік аудиттің халықаралық стандарттары алынды.

Зерттеудің түпнұсқалығы/құндылығы. Ол мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру тиімділігіне аудит жүргізудің теориялық, əдіснамалық жəне практикалық аспектілерін жəне мемлекеттік бағдарламалардың тиімділігін тексерудің тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстарды зерделеуден тұрады.

Зерттеу нəтижелері. Тəуелсіз аудит нəтижелерінің ашықтығы мемлекеттік əлеуметтік бағдарламалардың орындалуын бақылаудың маңызды құралына айналуы мүмкін жəне бұл ретте мемлекеттік аудитте үлкен рөл атқаратындар мемлекеттік бағдарламалар, тұжырымдамалар жəне т.б. Халық шаруашылығының дамуына қоғамда болып жатқан əлеуметтік процестер тікелей əсер етеді жəне бұл əсер тек күшейе түсуде. Осыған байланысты əлеуметтік кəсіпкерлікті мемлекет тарапынан қолдау жəне дамыту қажет. Көптеген елдер əлеуметтік кəсіпкерлікті мемлекеттік қолдауды қамтамасыз ететін нормативтік құқықтық базаны құруда. Кəсіпкерлік пен мемлекеттік сектордың интеграциясы халықты жұмыспен қамтуды арттыруға жəне жұмыссыздықты азайтуға, инклюзивті кəсіпкерлікті құруға, азаматтық қоғаммен өзара əрекеттестіктің жаңа формаларының пайда болуына, əлеуметтік инновацияларды жетілдіруге ықпал етеді.

1. Turekulova, D.M., Beisengaliev, B.T., Syrlybaeva, N.Sh., Zhumanova, B.K. Social audit as a new form of state and public management of social development in the Republic of Kazakhstan // Bulletin of the Kazakh Agrarian University. - 2015. (In Russian). http://izdenister.kaznau.kz/files/parts/2015_4/2015_4-318-321.pdf

2. Bespalyy S. V. The development of social entrepreneurship in Kazakhstan: analysis and factors // Central Asian Economic Review. – 2021. – № 5. – P. 44-53. – DOI: https://doi.org/10.52821/2789-4401-2021-5-44-53.

3. Zueva I. A. Modern trends in the development of the financial control system in Russia // Financial Bulletin: finance, taxes, insurance, accounting. – 2010. – 2. – P. 3-7.

4. Zeynelgabdin A.B. State audit as an instrument of economic management // State audit. - 2013. - No.6. pp. 18–20. (In Russ.)

5. Saunin A.N. On the conceptual apparatus of state financial control // Finance and credit. - 2014. - No.13(589). - pp. 2-9. (In Russian).

6. Shakirova, G.A., & Sitenko, D.A., & Vasa, L. Audit of the efficiency of using budgetary funds in the process of conducting a state audit // Bulletin of Karaganda University Series “Economics”. - 2019. - No.2(94). Pages 262–273. (In Russian).

7. Peng, C., & Chau, &Yin K. Independent audit quality and corporate cash holdings // Finance Research Letters. - 2023. – No.58. - art. no. 104405. DOI 10.1016/j.frl.2023.104405

8. Chen, H., & Yang, D., & Zhang, J.H., Zhou, H. Internal controls, risk management, and cash holdings // Journal of Corporate Finance. - 2020. – No.64. - art. no. 101695.

9. Sun, J., & Wang, J., & Kent, P., & Qi, B. Does sharing the same network auditor in group affiliated firms affect audit quality? // Journal of Accounting and Public Policy. - 2020. - No.39 (1). - art. no. 106711. doi: 10.1016/j.jaccpubpol.2019.106711

10. Kong, D., & Xiong, M., & Qin, N. Business Tax reform and CSR engagement: Evidence from China // International Review of Financial Analysis. - 2022. - No.82. - art. no. 102178. doi: 10.1016/j.irfa.2022.102178

11. Law of the Republic of Kazakhstan “On State Audit and Financial Control” dated November 12, 2015 No. 392-V ZRK (as amended and supplemented as of July 1, 2023). https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1500000392

12. Social audit: textbook / Ed. Edited by Doctor of Economics, Prof. A.A. Shulsa, Doctor of Economics Yu.N. Popova. – M.: Publishing House “ATISO”, 2008. – P. 230. (In Russian).

13. Alikulova, L.B. Audit of the effectiveness of the implementation of government programs in the Republic of Kazakhstan. Diss. for the degree of Doctor of Philosophy (PhD). - Nur-Sultan, 2022. (In Russian). https://nauka.kz/upload/files/alikulova-l-b-phd-s-sp.docx

14. Concept for the implementation of state audit in the Republic of Kazakhstan. Approved by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan dated September 3, 2013. https://adilet.zan.kz/rus/docs/U1300000634

15. Arsad, R., Isa, Z., Shaari, S.N. Estimating Efficiency Performance of Decision-Making Unit by using SFA and DEA Method: A Cross-Sectional Data Approach // International Journal of Engineering & Technology. – 2018. – 10.14419/IJET.V7I4.33.23478