Қытай газ нарығының қазіргі жағдайы мен болашағы

Зерттеудің мақсаты. Қытай газ нарығының жай-күйіне, импорттық газ жеткізу проблемасы мен Қытай газ өнеркəсібі тізбегі үшін экономикалық факторлар арасындағы байланысқа талдау жүргізу.

Əдістеме. Зерттеу табиғи газды тасымалдау тиімділігі, орташа өлшенген көп индексті көрсеткіш, статистикалық деректерді талдау, ғылыми жəне публицистикалық əдебиеттерді зерттеу бойынша Экономикалық-математикалық модель əдістеріне негізделген.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Мақала авторлары əлемдік жəне қытайлық газ нарығының үрдістерін ескере отырып, энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің өзекті мəселелерін жəне одан əрі халықаралық ынтымақтастық мүмкіндігін анықтады. Авторлар ұсынған ұсыныстар Қытай газ нарығын түсінудің нақты мағынасын білдіреді.

Зерттеу нəтижелері. Мақала авторлары Қытайдағы табиғи газдың сұранысы мен тұтынуы, сондайақ жеткізуші елдердің соңғы жылдардағы индекстерінің көрсеткіштері бойынша деректерге талдау жүргізді. Қытайдың газ нарығы энергетикалық ынтымақтастықты дамыту үшін үлкен əлеуетке ие деген қорытындыға келді, сонымен қатар Қытай газ тұтыну құрылымындағы импортқа қатты тəуелді деген қорытындыға келді. Құбыр газы Қытайға табиғи газ импортының маңызды көзі жəне энергетикалық қауіпсіздіктің негізгі кепілдіктерінің бірі болып табылады. Жүргізілген талдау нəтижелері бойынша Қытай мен Қазақстан, Түрікменстан жəне Ресей сияқты жеткізуші елдердің газ саласы саласындағы ынтымақтастығының перспективалары негізделген.

1. Tomberg I. Global Energy Trends // In: Baykov A., Shakleina T. (eds) Polycentric World Order in the Making. – Palgrave Macmillan, Singapore, 2023. – P. 335-363. – DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-19-5375-0_14.

2. Сапарбаев А. Д., Чжай Сюань. Риски внешнеэкономической деятельности и их решение – на взгляде нефтегазового сотрудничества Казахстана и Китая // I Международная научная конференция. Вена. Австрия. 15-16 декабря 2022. – С. 29-34.

3. Барчо М. Х., Журавлева Т. В. Торгово-экономическое взаимодействие Китая и России в сфере поставок природного газа // Экономика и бизнес: теория и практика. – 2021. – №11–2. – С.13-15.

4. Ван С. «Один пояс и один путь»: сотрудничество стран Центральной Азии и Китая в сфере поставки природного газа // Евразийский Юридический Журнал. – 2019. – № 9(136). – С. 42-44.

5. Yang B., Swe T., Chen Y., Zeng C., Shu H., Li X., ... Sun L. Energy cooperation between Myanmar and China under One Belt One Road: Current state, challenges and perspectives // Energy. – 2021. – № 215. – Article 119130.

6. Li H. B., Zhang J. China’s energy consumptions structure and forecast on natural gas demand // Ecological Economy. – 2021. – № 37(8). – P. 71-78.

7. Xue M., Deng T., Liu D. CNPC Uses an Iterative Two-Stage Convex Relaxation Approach to Operate Natural Gas Pipelines // Interfaces. – 2016. – № 6(46). – P. 463-553. – DOI: 10.1287/inte.2016.0867.

8. Лапшина О. А. Перспективы наращивания поставок газа на рынок Китая // Газовая промышленность. – 2023. – № 2(845). – С. 32-42.

9. Хотимский К. В. Факторный анализ динамики спроса и предложения газа в Китае в 2010–2021 гг. // Проблемы экономики и управления нефтегазовым комплексом. – 2023. – № 2(218). – С. 63-69.

10. Zhang J., Tan Y., Zhang T., Yu K., Wang X., Zhao Q. Natural gas market and underground gas storage development in China // Journal of Energy Storage. – 2020. – № 29. – Article 101338.

11. Li J., She Y., Gao Y., Li M., Yang G., Shi Y. Natural gas industry in China: development situation and prospect // Natural Gas Industry B. – 2020. – № 7(6). – P. 604-613.

12. Dong X. C., Kong Z. Y. Risk analysis of natural gas imports in China from the perspective of supply chain // Natural gas industry. – 2017. – № 5(37). – P. 113-118.

13. Wang X., Qiu Y., Chen J., Hu X. Evaluating natural gas supply security in China: An exhaustible resource market equilibrium model // Resources Policy. – 2022. – № 76. – Article 102562.

14. Zhang L., Bai W. Risk assessment of China’s natural gas Importation: A supply chain perspective // Sage Open. – 2020. – № 10(3). – Article 2158244020939912.

15. BP Statistical Review of World Energy 2022. 71st edition. – London, 2022. – 57 p.

16. Review of Maritime transportation 2022. – UNCTAD, 2022. – 174 p.

17. Data [Электронный ресурс] // National Bureau of Statistics of China [web-сайт]. – 2023. – URL: http://www.stats.gov.cn/english/ (Дата обращения: 13.10.2023).

18. Moghaddam H. Role of Natural Gas in China 2050. – GECF, 2019. – 15 p.