Төртінші буынды құру үшін университеттерді ұйымдастырудың жүйелік тəсілінің ерекшеліктері: қазақстандық кейс

Зерттеу мақсаты – университеттерді ұйымдастыру ерекшеліктерін зерделей отырып, жүйелік тəсілге негізделген қазақстандық жоғары оқу орындарына арналған «University 4.0» моделі.

Əдіснамасы. Бұл жұмыста сипаттамалық əдіс, индукция əдісі, халықаралық тəжірибені салыстыру жəне зерттеу əдісі қолданылады.

Зерттеудің бірегейлігі / құндылығы. Авторлар жоғары оқу орындарын ұйымдастыруға əсер ететін «University 4.0» моделінің даму векторларын анықтады жəне олардың даму моделін анықтау үшін салыстырмалы талдау жүргізді. Жұмыста төртінші буынның жаңа моделіне көшу кезінде қазақстандық университеттер функционалының өсу нүктесін анықтауда сүйенуге болатын кейбір шетелдік университеттердің инновациялық қызметі сипатталған. Авторлар өңірлердің инновациялық дамуына мультипликативті əсер беретін «University 4.0» моделін қалыптастыру үшін жүйелік тəсілді қолдануды ұсынды.

Зерттеу нəтижелері көрсеткендей, жоғары білім беруді дамытудың жүйе құраушы факторлары ұсынылған жоспарлардың орындылығын жəне университеттерді басқарудың дамудың жаңа сатысына кезең-кезеңімен көшуін растайтынын көрсетеді.

1. Барнетт Р. Экологический университет. Осуществимая утопия / науч. ред.: И.В. Черникова, О.Н. Калачикова; пер. с англ. Д.В. Черниковой. – Томск: Издательский Дом Томского государственного университета, 2019. – 304 с.

2. About TUM [Электронный ресурс] // The Technical University of Munich [web-сайт]. – б.д. – URL: https://www.tum.de/en/about-tum (Дата обращения: 25.06.2023).

3. General Information [Электронный ресурс] // Shanghai Jiao Tong University [web-сайт]. – б.д. – URL: https://en.sjtu.edu.cn/ (Дата обращения: 25.06.2023).

4. Дорога к академическому совершенству: Становление исследовательских университетов мирового класса / под ред. Ф. Дж. Альтбаха, Д. Салми; пер. с англ. – М.: Издательство «Весь Мир», 2012 – 416 с.

5. Mohammadpour S. et al. Designing Strategic Model of Entrepreneurial University Based on Approach future Studies in Higher Education // Public Management Researches. – 2022. – № 15(56). – P. 75-102.

6. Kindsiko E. Multiparadigm Review of Organisational Control: Drawing an Elephant // Organisational Control in University Management. – Emerald Publishing Limited, Leeds, 2018. – P. 9-87. – DOI: https://doi.org/10.1108/978-1-78756-671-220181002.

7. Johnson W. H. A. Managing university technology development using organizational control theory // Research Policy. – 2011. – № 40(6). – P. 842-852.

8. Xu G. et al. Effects of control in open innovation: an empirical study of university-industry cooperation in China // International Journal of Technology, Policy and Management 3. – 2014. – № 14(4). – P. 346-363.

9. Cosenz F. The “entrepreneurial university”: A preliminary analysis of the main managerial and organisational features towards the design of planning & control systems in European Academic Institutions // Management Research and Practice. – 2013. – № 5(4). – P. 19-36.

10. Baker-Shelley A., van Zeijl-Rozema A., Martens P. A conceptual synthesis of organisational transformation: How to diagnose, and navigate, pathways for sustainability at universities? // Journal of Cleaner Production. – 2017. – № 145. – P. 262-276.

11. Сагитова Г. К., Мухамеджанова Г. С. Облачные технологии как инструмент повышения конкурентоспособности вуза // Вестник КазЭУ. – 2015. – № 2. – С. 48-57.

12. Iskakova G., Iskakova D. The University Development Management of the Republic of Kazakhstan in Forming Competitive Environment // 4th International Conference on Arts, Design and Contemporary Education (ICADCE 2018). – Atlantis Press, 2018. – P. 594-598.

13. Boffo S., Cocorullo A. University Fourth Mission, Spin-Offs and Academic Entrepreneurship: Connecting Public Policies with New Missions and Management Issues of Universities // Higher Education Forum. – Research Institute for Higher Education, Hiroshima University. 1-2-2 Kagamiyama, Higashihiroshima, Hiroshima City, Japan 739-8512, 2019. – № 16. – P. 125-142.

14. Ибатов М. К. и др. Формирование университета предпринимательского типа в условиях модернизации образования (опыт Казахстана) // Высшее образование в России. – 2021. – № 2. – С. 154-168. – DOI: 10.31992/0869-3617-2021-30-2-154-168.

15. Есимова Ш. Стратегия пересборки университетов Казахстана: реальность и возможности [Электронный ресурс] // Казахстанская правда [web-сайт]. – 18 августа 2022. – URL: http://surl.li/ffcvj (Дата обращения 20.03.2023).

16. Литвин А. А., Коренев С. В., Князева Е. Г. Современные возможности использования технологии блокчейн в системе образования // Развитие образования. – 2020. – № 3. – С. 107-114. – DOI: 10.31483/r-75782.